Öz
Dünyada olduğu gibi ülkemizde artan taleplere paralel olarak artan enerji ihtiyacı ile yenilenebilir, ucuz ve nispeten çevre kirliliğine sebep olmayan hidroelektrik santrallerinin (HES) önemi artmıştır. Hidroelektrik santrallerin su kullanımı sonucunda, akarsuların bir bölümü doğal yatağından uzaklaştırılmaktadır. Akarsu yatağına bir miktar su bırakılmaktadır. Bırakılan bu su mevsimlere bağlı olarak yıl içerisinde önemli değişimler gösterebilmektedir. Ancak, bu sistemlerin ekolojik denge üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri vardır. Bu dengede önemli bir yeri olan balık ve diğer sucul canlılar yerli, insan ise o habitatta istilacı konumdadır. Balıklar, varlığını koruyabilmek için belirli zamanlarda kısa ya da uzun olan beslenme ve üreme göçünü yapabilmesi zorunluluktur. Bu göçler yeterli miktarda suyun dere yatağından akması ve balık geçitlerinin doğru şekilde planlanması ile mümkün olabilir. HES’lerde yapılması planlanan balık geçidinde, basamakların orta kısımda ve su kanal içerisinden taşmayacak, iki yandan akacak şekilde, su akıntısının şiddetini azaltacak ve kontrol edecek engellerin ise dere yatağı ile paralel yapıda olması gereklidir. Doğru ve kullanılabilir balık geçitleri balık geçidi boyunca yer yer göllenme yapacak ve balığın dinlenebileceği yerlerin mevcut olacağı, hidrolik şartların balığın büyüklüğü, türü ve biyolojisine uygun, doğru akıntı hızını sağlayacak yapıda inşa edilmesi gereklidir. Geçitlerin sürekli olarak izlenmesi ve ortamdaki balık türlerinin geçitleri kullanabildikleri takip edilmelidir. Can suyu ile beslenen akarsu yatağı enine yapılacak yapılar ve işlevsel balık geçitleri ile hem akarsuya düzgün bir su akışı ve göllenme imkanı sağlanacak, böylece ortamda bulunan balıklar HES’lerle birlikte varlığını devam ettirebilecektir.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA96CH43EA |
|---|---|
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Şubat 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Yıl: 2013 Sayı: 1 |