AN EXAMINATION OF THE STORY OF HASAN BOGULDU IN TERMS OF SEMIOTIC MODALITIES

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 553 - 568, 22.10.2019

Funda Uzdu Yıldız

Öz

The aim of this study is to expound the layered structure in the formation of the
meaning universe by analysing the story presented with folkloric narrative by
semiotics and to examine the narrative personalities in the context of semiotic
modalities. For this purpose, in accordance with the semiotic analysis method, the
narrative was firstly divided into sections and then the schema of actant of each
section was formed and the narrative personalities were evaluated in terms of
modalities. The interbedded narratives were examined and compared together
according to the sequence of presentation of the narration. With this analysis, both a
folkloric text and a narrative formation are dealt with according to the same method.
The story of Hasan Boguldu is a narrative comprised of two interbedded narrations.
The actions expected to be performed in both narrations are similar. The object to be
reached in the general narrative program is the village. The examination of the
people and actions in this narrative within the framework of modalities provided
both exemplification of different modalities and revealing the modal relationship at
the point of connection of two narratives. In terms of narrative fiction, the
relationship of connection points of interbedded narratives with the modality is a
remarkable finding. 

Anahtar Kelimeler

Modalities of semiotics, the Story of Hasan Boguldu, Semiological Analysis

HASAN BOĞULDU ÖYKÜSÜ’NÜN GÖSTERGEBİLİM KİPLİKLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı folklorik anlatıyla birlikte sunulan öyküyü göstergebilim
yöntemiyle çözümleyerek anlam evreninin oluşumundaki katmanlı yapıyı
açımlayabilmek ve anlatı kişilerini göstergebilim kiplikleri bağlamında
inceleyebilmektir. Bu amaca yönelik olarak göstergebilimsel çözümleme yöntemine
uygun olarak anlatı öncelikle kesitlere ayrılmış, sonrasında her kesitin eyleyen
şeması oluşturulup anlatı kişilerinin kiplikler açısından değerlendirilmesi
yapılmıştır. İç içe sunulan anlatılar, anlatı sırasındaki sunuluşa göre birlikte
incelenip sonrasında karşılaştırılmıştır. Bu incelemeyle hem folklorik bir metin hem
de anlatısal bir oluşum birlikte aynı yönteme göre ele alınmıştır. Hasan Boğuldu
öyküsü iç içe iki anlatıdan örülmüş bir anlatıdır. İki anlatıda da gerçekleştirilmesi
beklenen eylemler benzerlik göstermektedirler. Genel anlatı izlencelerinde ulaşılmak
istenen nesne köydür. Bu anlatıdaki kişilerin ve eylemlerin kiplikler çerçevesinde
incelenmesi, hem farklı kipliklerin örneklendirilmesini hem de anlatıların bağlantı
noktasındaki kipsel ilişkinin ortaya çıkarılmasını sağlamıştır. Anlatı kurgusu
açısından iç içe geçmiş anlatıların bağlantı noktalarının kipliklerle ilişkisi dikkat
çekici bir bulgudur. 

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim kiplikleri, Hasan Boğuldu Öyküsü, Göstergebilimsel Çözümleme

Kaynakça

• Akarsu¸ B. (1984). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Savaş Yayınları.
• Aktulum, K. (2013). Folklor ve metinlerarasılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Aktulum, K. (2015). Folklorik bir metnin metinlerarası çözümlemesinin temel kavramsal bileşenleri. Milli Folklor 108: 5-17.
• Ali, S. (1998) Hasan Boğuldu. Bütün Öyküler II içinde, 2. baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, [118-133].
• Bertrand¸ D. (2000). Précis de Sémiotique Littéraire. Paris: Nathan-Université.
• Çek, S. (2016). Popüler kültür ekseninde halk kültürünün yeniden üretimi: Utanmaz adam tipi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/44 :37-44.
• Gökalp- Alpaslan, G.(2007) Metinlerarası ilişkiler ve Gılgamış destanının çağdaş yorumları. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Greimas, A. J. ve Courtes J. (1979). Sémiotique. Dictionnaire Raisonné de la Théorie du Langage. Cilt. I. Paris: Hachette-Université.
• Günay V. D. (2003). Bilmek ve istemek kiplikleri açısından özne. Günümüz Dilbilim Çalışmaları içinde. Yayına Hazırlayanlar: Prof. Dr. Ayşe (Eziler) Kıran, Doç. Dr. Ece Korkut, Dr. Suna Ağıldere. İstanbul: Multilingual Yayınları, [43-56].
• Günay¸ V.D. (2001) Göstergebilimsel çözümlemede kiplikler kuramı ve özne. Dil Dergisi. Sayı: 99¸ Ankara: AÜ TÖMER Yayınları, [27-54].