MEDYANIN KAMUOYU OLUŞTURMA VE GÜNDEM BELİRLEME ROLÜ ÜZERİNE: SARAI SIERRA HABERLERİYLE OLUŞTURULAN YAPAY GÜNDEM

Yıl 2014, Sayı: 12, 21 - 46, 01.12.2014

Ceren Yegen

Öz

Kamuoyu oluşturma ve gündem belirleme gücüne sahip olan medya, çoğu kez gerçek gündem yerine kendi ideoloji ve öncelikleri sebebiyle “yapay” bir gündem oluşturabilmektedir. Örneğin, 21.01.2013 tarihinde İstanbul‟da kaybolan Amerikan vatandaşı Sarai Sierra, 02.02.2013 tarihinde öldürülmüş olarak bulunup 08.02.2013 tarihinde ülkesi Amerika Birleşik Devletleri‟ne gönderilene kadar birçok medya kuruluşu tarafından siyaseten doğruluk gereği neredeyse gündemin ilk maddesi yapılmıştır. Türkiye‟de her gün birçok kadının kaybolduğu ama Sarai Sierra kadar haberleştirilmediği varsayılırsa, Sarai Sierra‟nın kaybı ile oluşturulan yapay gündem ve medyanın kamuoyu oluşturma ile gündem belirleme rolünün bir kez daha sorgulanması bir gereklilik halini almıştır. Bu yüzden çalışma kapsamında; Cumhuriyet, Posta ve Zaman Gazeteleri‟nde Sarai Sierra‟nın kayboluşu ile ilgili 21.01.2013-08.02.2013 tarih aralığında yayınlanan haberler, Van Dijk‟ın eleştirel söylem analizi yöntemi ile incelenmiş ve medyanın söylem ve ideolojisi ile yapay gündemi nasıl inşa ettiği tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Medya, Kamuoyu, Gündem, Yapay Gündem, Siyaseten Doğruluk

MEDIA’S ACT WITH REGARD TO MAKING UP PUBLIC OPINION AND AGENDA-SETTING: THE ARTIFICIAL AGENDA MAKING UP WITH SARAI SIERRA NEWS

Öz

Due to its ideologies or priorities media, which has the power of makinp up public opinion and agenda-setting, often creates artificial agenda instead of the real one. For instance, American citizen Sarai Sierra, lost in 21.01.2013 in İstanbul, was nearly made the first topic of agenda by many media organizations due to political correctness until she was found muredered in 02.02.2013 and was sent to her country The United States in 08.02.2013. Assuming that everyday a lot of women get lost in Turkey but they are not made news as much as Sarai Sierra, questioning of the artificial agenda making up with loss of Sarai Siarra and media‟s role of and agenda-setting by making up public opinion has become necessary. Thus, in this study news with regard to loss of Sarai Siarra published between January 21, 2013 and February 8, 2013 in Cumhuriyet, Posta and Zaman Newspapers have been examined with Van Dijk‟s critical discourse analysis and discussed that how the media has built an artificial agenda with its discourse and ideology

Anahtar Kelimeler

Media, Public Opinion, Agenda, Artifical Agenda, Political Correctness.

Kaynakça

• ATABEK. Necdet; “Gündem Belirleme Yaklaşımı”. İletişim Fakültesi Dergisi, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, Sayı VII, s.155-174, 1998.
• BAUDRILLARD. Jean; Simülakrlar ve Simülasyon, Çev. Oğuz Adanır, Dokuz Eylül Yayınları, 1998.
• BERGER. Arthur Asa; Media Analysis Techniques, 3.Edition, Sage Publications, California, 2005.
• BEST. James J.; Public Opinion, Micro And Macro, The Dorsey Pres, 1973, USA. CAMPBELL. Paul Newell; Rhetoric A Study Of The Communication And Aesthetic Dimensions Of Language, Dickson Publishing, Inc, California, 1972. ÇEBİ. S. Murat; Medya Etki Araştırmaları, Ankara, Alternatif Yayınları, 2003. ÇOBAN. Barış; Kitle İletişim Sürecinde Toplumsal Gerçeklik ve İktidarın Kurgusu, Medya Okuryazarlığı (Ed. N. Türkoğlu & M. C. Şimşek). İstanbul, Kalemus, 2007.
• DORUK. Özlem; “Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği‟nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (e-GIFDER), Cilt 2, Sayı 1, Mart 2013, s.106-132.
• GÜNGÖR. Zeynep; “Dijital İmaj: “Kendi”nin Simülasyonu Mu Olmayana Ergi Mi?”, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication- TOJDAC, October 2012 Volume 2 Issue 4, s.13-17.
• GÜR. Tahir; “Türkçe Öğretmen Adaylarının Dil Tutumları ve Kullanımlarının Söylem Çözümlemesi Yöntemi ile Betimlenmesi.” Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, 2011.
• GÜZ. Nurettin; Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları, 1. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara, 2005.
• HENNESSY. Bernard, C.; Public Opinion, 2.Edition, Wordsworth Publishing Company, Inc. Belmont California, 1970.
• İRVAN. Süleyman; Medya, Kültür, Siyaset, Ankara, Alp Yayınevi, 2002.
• KAYMAZ. Özlem Tuğçe; Kanaat Önderi Kavramının “Yeni Mecrası”, s.357-359, II. International Conference on Communication, Media, Technology and Design, 02-04 May 2013, Famagusta – North Cyprus, Erişim: http://www.cmdconf.net/2013/makale/PDF/77.pdf.
• MARDİN. Şerif; İdeoloji, Bütün Eserleri 3, İstanbul, İletişim Yayınları, 2010. MILBURN. Michael A.; Sosyal Psikolojik Açıdan KAMUOYU ve SİYASET, Çev. Ali Dönmez-Veli Duyan, İmge Kitabevi, s.39,1998, İstanbul.
• MORA. Necla; Medya Çalışmaları, Medya Pedagojisi ve Küresel İletişim, İstanbul, Alt Kitap Online Yayınevi, 2008.
• OSKAY. Ünsal; “Popüler Kültür Açısından “İDEOLOJİ” Kavramına İlişkin Yeni Yaklaşımlar, y.y: y.y. 197-253.
• ÖZKUL. Didem; “İçerik, İletişim Kanalları ve Dinleyiciler: Karşılıklı İlişkiler ve Etkileşim”, International Media Readings in Moscow, Mass Media and Communications-Content, Channels and Audiences in the New Millenium: Interaction and Interrelations ,(Moskova, 8-10 Ekim 2009), Kültür ve İletişim, 2010, 13(1), s. 135-139.
• STEVENSON. Nick; Medya Kültürleri: Sosyal Teori ve Kitle İletişimi, çev. Göze Orhon-Barış Engin Aksoy, Ankara, Ütopya Yayınevi, 2008.
• TEMİZEL. Handan; “Kamuoyu Kuramları ve Kamuoyu Oluşumunda Kitle