URUZ İLE BEDİSA HİKÂYESİNİN TAHLİLİ

Yıl 2018, Sayı: 21, 131 - 142, 01.12.2018

Ulaş Bingöl

Öz

Geleneksel Türk anlatısının önemli değerlerinden biri olan Dede Korkut hikâyeleri, öteden beri birçok edebiyatçının ilham aldığı bir kaynaktır. Can H. Türker’in Uruz ile Bedisa şiir kitabı geleneksel bir anlatıdan beslenmesi ve beslendiği geleneksel anlatının dil ve anlatımını yansıtmaya çalışması açısından öne çıkar. Türker, Dede Korkut Kitabı’nda geçen kişiler ve olaylardan ilham alarak Uruz ile Bedisa hikâyesini manzum şekilde kaleme alır. Bedisa dışındaki bütün karakterleri Dede Korkut hikâyelerinden alan şair, mekân ve zaman ögeleri açısından da Dede Korkut hikâyelerine bağlı kalır. Kimi zaman Dede Korkut hikâyelerinden doğrudan alıntılar yapan şair, metni Kazan Beg Oglı Uruz Begün Tutsak Oldugı Boy hikâyesinin iskeleti üzerine inşa eder. Fakat anlatısında diğer Dede Korkut hikâyelerinden aldığı malzemeleri de kullanır. Böylece alıntı yaptığı hikâyeyi kimi yerlerde dönüştürerek, kimi yerlerde parodiye başvurarak yeniden oluşturur. Ayrıca Dede Korkut hikâyelerindeki söyleyiş tadını verebilmek için arkaik kelimeler kullanır Bu çalışmanın amacı Uruz ile Bedisa hikâyesini tahlil ederek şairin Dede Korkut hikâyelerinden nasıl yararlandığını ortaya koymaktır

Anahtar Kelimeler

Uruz ile Bedisa, Dede Korkut Hikâyeleri, Can H. Türker

THE ANALIZE OF URUZ İLE BEDİSA STORY

Öz

Dede Korkut’s tales, which they are one of the key values in traditional Turkish narrative, are a source that most literatist profit from them ever since. Can H. Türker’s poetry book Uruz ile Bedisa comes forward in terms of try to reflect a traditional narrative’s language features. Türker writes up Uruz ile Bedisa story in verse by drawing inspiration persons and events in Dede Korkut’s tales. The poet who takes persons from Dede Korkut’s tales except Bedisa abides by Dede Korkut’s tales in terms of space and time. The poet who directly quotes from Dede Korkut’s tales sometime builds his text on Kazan Beg Oglı Uruz Begün Tutsak Oldugı Boy’s tale. Besides, he uses materials that they are taken from other Dede Korkut’s tales and he uses archaic words to reflecting Dede Korkut’s tales narrative features. In this way he re-writes up quoted story converting and parodying it. The aim of this paper yields up how the poet uses from Dede Korkut’s tales byanalyzing Uruz ile Bedisa tale

Anahtar Kelimeler

Uruz ile Bedisa, Dede Korkut’s Tales, Can H. Türker

Kaynakça

• Abrams, M. H. (1999). A Glossary of Literary Terms. Boston: Heinle & Heinle.
• Aktulum, Kubilay. (2000) Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aristoteles. (2013). Poetika (çev. Samih Rifat). İstanbul: Can Yayınları.
• Cuddon, John Anthony. (2013). A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory.
• Malden: Wiley-Blackwell. Ergin, Muharrem. (2006). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Freidman, Norman. (2014). Romanda Yapı Şekilleri. Roman Teorisi içinde (haz. Philip Stevick). (çev. Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kaplan, Mehmet. (2004). Edebiyatımızın İçinden. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karakaş, Rezan. (2012). “Devlet Ana” Romanına Nakşedilen Dede Korkut
• Dil ve Üslup Özellikleri. TÜBAR-XXXI-/2012-Bahar, s. 111-127.
• Özçelik, Sadettin. (2005). Dede Korkut Araştırmalar, Notlar/Dizin/Metin. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özçelik, Sadettin. (2016). Dede Korkut Dresden Nüshası Giriş Notlar. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Sazyek, Hasan. (2015). Roman Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Hece Yayınları.
• Tekin, Mehmet. (2003). Roman Sanatı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Türker, Can H. (2012). Uruz ile Bedisa. Ankara: Ebabil Yayınları.
• Uç, Himmet. (2005). Ansiklopedik Roman Terimleri. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Uçan, Hilmi. (2006). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim. Ankara: Hece Yayınları.