ÜNİVERSİTE - SANAYİ İŞBİRLİĞİ GELİŞTİRME ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (DİYARBAKIR ÖRNEĞİ)

Yıl 2022, Sayı: 29, 234 - 267, 28.02.2022

Mustafa Bulut

Öz

Ekonomik büyümeyi gerçekleştirerek gelişmek ve kalkınmak isteyen ülkeler, rekabet üstünlüğünü elde edebilmek için küresel ölçekte düşünmek, bilgi yoğun teknolojiler kullanarak mal ve hizmet üretmek zorundadırlar. Bunu gerçekleştirmek için de üniversite - sanayi işbirliğine ihtiyaç duymaktadırlar. Üniversite – Sanayi işbirliği gerçekleştiğinde, üniversitedeki bilimsel potansiyelin ve üretilen bilimsel bilginin sanayiye aktarılarak paylaşılmasıyla daha fazla katma değer yaratılmakta, işletmeler ar-ge, inovasyon faaliyetlerinde bulunmaya teşvik edilerek sürdürülebilir işbirliği sağlanmaktadır. Bu çalışma ile Diyarbakır İli Organize Sanayi Bölgesinde sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin, üniversite ile işbirliği düzeylerinin ve içeriğinin tespit edilerek, üniversite sanayi işbirliğinin geliştirilmesi, üniversite sanayi işbirliği içinde ar-ge, inovasyon faaliyetleriyle rekabetçi ve yenilikçi bir yapı kazanmalarının ve mevcut kaynakların etkin şekilde kullanılmasının sağlanması amaçlanmıştır. İşletmeler, üniversite – sanayi işbirliğinin gerekliliği konusunda olumsuz görüş belirtmemiş, ancak işbirliğinin istenilen düzeyde olmadığını belirtmişlerdir. Üniversite-sanayi işbirliğinin artırılması ve işletmelerin memnuniyetinin artması için neler yapılması gerektiği hususunda, işletmelerin karşılıklı güven ortamının sağlanması yani işbirliği süreciyle ilgili olarak gizliliğe önem verilmesinin gerekliliğini seçenekler arasında ilk sıraya koymaları kayda değerdir. İşletmelerin büyük çoğunluğunun üniversite - sanayi işbirliklerinde yaşanan sorunların işletmelerden kaynaklandığını belirtmeleri bir diğer önemli bulgudur. Bu çalışma, ilin sanayisine ve üniversite – sanayi işbirliğine yönelik yapılacak olan bilimsel araştırma ve projelere içerik ve veri açısından başvurulabilecek bir kaynak olma niteliğini taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite - Sanayi, İşbirliği, Diyarbakır, Ar-Ge, İnovasyon

A RESEARCH ON DEVELOPMENT OF UNIVERSITY - INDUSTRY COOPERATION (DIYARBAKIR CASE)

Öz

Countries that want to develop by realizing economic growth have to think on a global scale and produce goods and services using information-intensive technologies in order to gain competitive advantage. In order to achieve this, they need university-industry cooperation. When university-industry cooperation is realized, added value is created by transferring the scientific potential and the scientific knowledge produced in the university to the industry, and sustainable cooperation is ensured by encouraging businesses to engage in R&D and innovation activities. With this study, it is aimed to determine the level and content of cooperation of the enterprises operating in the industrial sector in Diyarbakır Organized Industrial Zone with the university, to develop university-industry cooperation, to gain a competitive and innovative structure with R&D and innovation activities in university-industry cooperation and to use existing resources effectively intended to be provided. According to the results of the research, none of the enterprises expressed a negative opinion about the necessity of university-industry cooperation, but it was observed that they stated that the cooperation was not at the desired level. It is noteworthy that, in terms of what should be done to increase university-industry cooperation and to increase the satisfaction of enterprises, it is noteworthy that enterprises put the issue of providing an environment of mutual trust, that is, giving importance to confidentiality regarding the cooperation process, among the options. Another important finding is that the majority of businesses state that the problems experienced in university-industry cooperation are caused by businesses. This study acts as a reference source in terms of content and data for scientific research and projects to be carried out for the industry of the province and university-industry cooperation.

Kaynakça

• Bulut, M., Yücelen, A. M., Bayındır, H. & Saka, A. (2021). Diyarbakır ili imalat sanayinin mevcut durum analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13 (4), 3119-3135.
• Diyarbakır Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü. (2021). İşletmelerin kapasite kullanım oranları.
• Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO). (2021). Diyarbakır ili sanayi verileri – 2021.
• Diyarbakır Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü (OSB). (2021).Organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren firmalar. https://www.diyarbakirosb.org.tr/firmalar
• Erdil, E.,Pamukçu, M.T., Akçomak, İ.S., & Erden, Y. (2013). Değişen üniversite-sanayi işbirliğinde üniversite örgütlenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2, 95-127.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2005). Programme on Institutional Management in Higher Education (IMHE), The Role Of Hıgher Educatıon Instıtutıons In Regional Development. Report on an international seminar held at Karlstad University, Sweden on 4 and 5 October 2005
• European University Association (EUA). (2003). Graz Declaration. 28-30 May, 2003, Pub. 7 July 2003.
• Mutlu, A., Eren, M., Yıldırım, C., Paşaoğlu, M. T. & Mertek, S. (2019). Samsun’da üniversite-sanayi işbirliğine yönelik sanayi kesiminin algıları ve beklentileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 73-90,
• Telli Üçler, Y. & Karaçor, Z. (2014). Bölgesel kalkınmada üniversite - sanayi işbirliği: Konya örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 167-183. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61811/924734
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK). (1995). Yüksek Planlama Kurulu'nca VII. Beş Yıllık Plan Döneminde öncelikle ele alınması öngörülen temel yapısal değişim projeleri kapsamındaki bilim ve teknolojide atılım projesi. Çalışma Komitesi Raporu (24 Şubat 1995) ve Ekleri: TÜBİTAK'ın VII. Beş Yıllık Plan Stratejisine ilişkin Görüşleri; TÜBİTAK'ın Eğitim ve Öğretim Reformu Konusundaki Yaklaşım Çerçevesi ve Görüşleri. TÜBİTAK BTP 95/02, Nisan 1995.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK). (1997). Türkiye’nin Bilim ve Teknoloji Politikası, TÜBİTAK BTP 97/04, Ağustos 1997.
• United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (1991). The Role of Higher Education in Society: Quality and Pertinance, 2nd UNESCO-Non-Governmental Organizations Collective Consultation on Higher Education, Paris, 8-11 April 1991.
• Yücel, E. & Özgül E. (2020). İşletmelerin yenilik performansının artırılmasında üniversite-sanayi işbirliğinin rolü. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi,5 (2): 404-434.
• Yükseköğretim Kanunu (Kanun No. 2547). Resmî Gazete 17506 (6 Kasım 1981). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2021). Üniversite-Sanayi İşbirliğinin Geliştirilmesi Eylem Planı. Mehmet Çelik (Ed.). https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2021/universite-sanayi-isbirliginin-gelistirilmesi-eylem-plani.pdf