Over, Böbrek ve Beyinde İskemi / Reperfüzyon Sonrası Redoks Dengesi ve Tribulus Terrestris L.’nin Etkileri

Yıl 2019, Cilt: 46 Sayı: 3, 525 - 534, 16.09.2019

Enver Ahmet Demir

https://doi.org/10.5798/dicletip.620570

Öz

Amaç: Oksidatif stres prooksidan ve antioksidan sistemler arasında oksidasyon lehine bir dengesizlik olarak tanımlanır ve iskemi / reperfüzyon hasarı gibi çeşitli patolojilerden sorumlu tutulmaktadır. Eksojen antioksidanlar redoks dengesinin geri kazanılmasında faydalıdırlar. Tribulusterrestris L. (demir dikeni) güçlü antioksidan etki sergileyen flavonoidler ve saponinler açısından zengin bir tıbbi bitkidir. Bu çalışma over, böbrek ve beyinde reperfüzyon hasarında Tribulus ekstresinin redoks dengesi üzerine etkilerini araştırmayı hedeflemiştir.

Yöntemler: Dişi Wistar albino sıçanlaraTribulus veya fizyolojik salin uygulandı ve hayvanlar 60 dakika süreli over, böbrek ya da beyin iskemisini takip eden 60 dakika süreli reperfüzyona maruz bırakıldılar. Bahsedilen dokularda total antioksidan durum (TOS), total oksidan durum (TAS) ve oksidatif stres indeksi (OSI) belirlendi.

Bulgular: Tribulus’un over, böbrek ve beyinde yalnızca reperfüzyon hasarı oluşturulan hayvanlara kıyasla TOS’u düşürdüğü bulundu (sırasıyla, p<0.001, p=0.004 ve p=0.035). Aynı zamanda Tribulus uygulamasıyla her üç dokuda yalnızca reperfüzyon hasarı oluşturulan hayvanlara kıyasla redoks dengesinin önemli bir göstergesi olan OSI’de azalma sağlandı (over: p<0.001, böbrek: p=0.007 ve beyin: p=0.002).

Sonuç: Bu bulgular Tribulus’un reperfüzyon hasarının yüksek oksidatif ortamında dahi güçlü bir antioksidan etki sergilediğini ortaya koymaktadır. Oksidatif stresin reperfüzyon hasarının yıkıcı sürecine iştiraki düşünüldüğünde Tribulus’un stresi sınırlayıcı etkisi, redoks dengesinin korunmasına katkı sunmak marifetiyle reperfüzyon hasarına karşı faydalı olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Tribulus, demir dikeni

Teşekkür

Destekleri için C. Tümer, H. Doğan, O. Tutuk ve A. Arpacı’ya teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1. Czerska M, Mikołajewska K, Zieliński M, et all. Today’s oxidative stress markers. Med Pr. 2015; 66: 393–405.
• 2. Rajendran P, Nandakumar N, Rengarajan T, et all. Antioxidants and human diseases. Clin Chim Acta. 2014; 436: 332–47.
• 3. Cuzzocrea S, Riley DP, Caputi AP, et all. Antioxidant therapy: a new pharmacological approach in shock, inflammation, and ischemia/reperfusion injury. Pharmacol Rev. 2001; 53: 135–59.
• 4. Zweier J, Talukder M. The role of oxidants and free radicals in reperfusion injury. Cardiovasc Res. 2006; 70: 181–90.
• 5. Zhang Y-J, Gan R-Y, Li S, et all. Antioxidant Phytochemicals for the Prevention and Treatment of Chronic Diseases. Molecules. 2015; 20: 21138–56.
• 6. Sun A, Xu X, Lin J, et all. Neuroprotection by Saponins. Phyther Res. 2015; 29: 187–200.
• 7. Singh B, Singh JP, Singh N, et all. Saponins in pulses and their health promoting activities: A review. Food Chem. 2017; 233: 540–9.
• 8. Adaikan P, Gauthaman K, Prasad R. History of herbal medicines with an insight on the pharmacological properties of Tribulus terrestris. Aging Male. 2001; 4: 163–9.
• 9. Chhatre S, Nesari T, Somani G, et all. Phytopharmacological overview of Tribulus terrestris. Pharmacogn Rev. 2014; 8: 45–51.
• 10. Mashchenko NE, Gyulemetova R, Kintya PK, et all. A sulfated glycoside from the preparation “tribestan.” Chem Nat Compd. 1990; 26: 552–5.
• 11. Kostova I, Dinchev D. Saponins in Tribulus terrestris-chemistry and bioactivity. Phytochem Rev. 2005; 4: 111–37.
• 12. Zhu W, Du Y, Meng H, et all. A review of traditional pharmacological uses, phytochemistry, and pharmacological activities of Tribulus terrestris. Chem Cent J. 2017; 11: 60.
• 13. Park YJ, Cho Y-R, Oh JS, et all. Effects of Tribulus terrestris on monosodium iodoacetate‑induced osteoarthritis pain in rats. Mol Med Rep. 2017; 16: 5303–11.
• 14. Polat R. Ethnobotanical study on medicinal plants in Bingöl (City center) (Turkey). J Herb Med. 2018; 100211.
• 15. Yang S. The divine farmer’s materia medica : a translation of the Shen Nong Ben Cao Jing, 5th edn. Boulder, CO: Blue Poppy Press, 2007: 1-43.
• 16. Amin A, Lotfy M, Shafiullah M, et all. The Protective Effect of Tribulus terrestris in Diabetes. Ann N Y Acad Sci. 2006; 1084: 391–401.
• 17. Zhang J-D, Xu Z, Cao Y-B, et all. Antifungal activities and action mechanisms of compounds from Tribulus terrestris L. J Ethnopharmacol. 2006; 103: 76–84.
• 18. Usman H, Abdulrahman F, Ladan A. Phytochemical and Antimicrobial Evaluation of Tribulus terrestris L. (Zygophyllaceae) Growing in Nigeria. Res J Biol Sci. 2007; 2: 244–7.
• 19. Phillips OA, Mathew KT, Oriowo MA. Antihypertensive and vasodilator effects of methanolic and aqueous extracts of Tribulus terrestris in rats. J Ethnopharmacol. 2006; 104: 351–5.
• 20. Heidari MR, Mehrabani M, Pardakhty A, et all. The analgesic effect of Tribulus terrestris extract and comparison of gastric ulcerogenicity of the extract with indomethacine in animal experiments. Ann N Y Acad Sci. 2007; 1095: 418–27.
• 21. Wu M-Y, Yiang G-T, Liao W-T, et all. Current Mechanistic Concepts in Ischemia and Reperfusion Injury. Cell Physiol Biochem. 2018; 46: 1650–67.
• 22. Kalogeris T, Baines CP, Krenz M, et all. Ischemia/Reperfusion. Compr Physiol. 2016; 7: 113–70.
• 23. Kalogeris T, Baines CP, Krenz M, et all. Cell biology of ischemia/reperfusion injury. Int Rev Cell Mol Biol. 2012; 298: 229–317.
• 24. Comhair SAA, Erzurum SC. Antioxidant responses to oxidant-mediated lung diseases. Am J Physiol Cell Mol Physiol. 2002; 283: L246–55.
• 25. Abuelo A, Hernández J, Benedito JL, et all. Oxidative stress index (OSi) as a new tool to assess redox status in dairy cattle during the transition period. Animal. 2013; 7: 1374–8.
• 26. Zheleva-Dimitrova D, Obreshkova D, Nedialkov P. Antioxidant activity of Tribulus terrestris—a natural product in infertility therapy. Int J Pharm Pharm Sci. 2012; 4: 508–11.
• 27. Zhang S, Li H, Yang S. Tribulosin protects rat hearts from ischemia/reperfusion injury. Acta Pharmacol Sin. 2010; 31: 671–8.
• 28. Najafi H, Firouzifar MR, Omid S, et all. Protective Effects of Tribulus Terrestris L Extract Against Acute Kidney Injury Induced By Reperfusion Injury in Rats. Iran J Kidney Dis. 2014; 8: 292–8.
• 29. Melekoglu R, Ciftci O, Eraslan S, et all. The Protective Effects of Glycyrrhetinic Acid and Chrysin against Ischemia-Reperfusion Injury in Rat Ovaries. Biomed Res Int. 2018; 2018: 5421308.
• 30. Nayki C, Nayki U, Keskin Cimen F, et all. The effect of rutin on ovarian ischemia-reperfusion injury in a rat model. Gynecol Endocrinol. 2018; 34: 809–14.