Öz
ünümüzdeki on büyük halk sağlığı başarısından en önemlisi aşılamadır. Aşılama, hastalığa karşı bireysel korumayı sağlamanın yanı sıra aynı zamanda bir toplumsal dayanışma örneğidir. Bir toplumda aşı ile bağışıklama oranı %85-95 gibi yüksek düzeyde ise aşılanmamış kırılgan kesimler de korunmuş olur.
COVID-19 hastalığına neden olan SARS-CoV-2 pandemisi, alınan tüm bireysel ve ulusal önlemlere rağmen yeni mutasyonlarla yayılmaya devam etmektedir. Henüz etkili bir antiviral ilaç mevcut olmadığından hastalıkla mücadelenin şimdilik en önemli yöntemi aşılamadır. Bir yıl gibi kısa sürede COVID-19 aşıları geliştirilmiş ve acil kullanım onayı ile küresel ölçekte kullanılmaya başlanmıştır. Bir pandemi aşısının bu kadar kısa sürede bulunmuş olması insanlık adına çok büyük bir başarıdır.
Halen 60 ülkede preklinik çalışmalar da dahil olmak üzere toplam 408 aşı çalışması mevcuttur. Klinik faz çalışmaları aşamasında olan aşı sayısı 138’dir (Faz 1: 36, Faz 2: 65, Faz 3: 31). Klinik faz çalışmaları aşamasında olan 6 aşı çalışması sonlandırılmıştır. 21 aşıya acil kullanım onayı verilmiştir. Bu aşı adayları içerisinde geleneksel olarak başvurulan yöntemlere ek olarak daha önce hiç ruhsatlandırılmamış yeni teknolojiler de bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Zinkernagel RM. On natural and artificial vaccinations. Annu Rev Immunol. 2003;21:515-46. https://doi.org/10.1146/annurev.immunol. 21.120601.141045.
- 2. Worldometer. Reported Cases and Deaths by Country or Territory https://www.worldometers.info/coronavirus/ (Accessed on August 14, 2021).
- 3. Our World in Data. Coronavirus (COVID-19) Vaccinations https://ourworldindata.org/covid-vaccinations (Accessed on August 14, 2021).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Ağustos 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 48 |