Aksiyal Spondiloartrit Hastalarında Serum Endokan Seviyesinin ve Hastalık Aktivitesiyle İlişkisinin Araştırılması

Yıl 2023, Cilt: 50 Sayı: 4 - Cilt 50, Sayı 4, 537 - 544, 29.12.2023

Sevgi Gündüz İbrahim Gündüz , İbrahim Kaplan Mehmet Çağlayan

https://doi.org/10.5798/dicletip.1412069

Öz

Amaç: Spondiloartrit (SpA) terimi; ortak klinik, genetik, laboratuvar ve radyolojik özellikleri olan bir grup hastalığı tanımlayan ortak bir terimdir. Hastaları takipte kullanılabilecek duyarlı bir biyobelirteç maalesef yoktur. Yapılan çalışmalarla endokanın akut ve kronik enflamasyonun değişik basamaklarında önemli görevler üstlendiği gösterilmiştir. Biz bu çalışmada aksiyel SpA (axSpA) tanılı hastalarda serum endokan düzeylerini, bu düzeylerin klinik ve laboratuvar parametreler ile korelasyonunu araştırmayı amaçladık.
Yöntemler: Çalışmaya “Assessment of SpondyloArthritis International Society (ASAS)” tarafından axSpA için geliştirilmiş ASAS sınıflandırma kriterlerine göre tanı almış axSpA hastaları ve bilinen hastalığı olmayan sağlıklı gönüllüler alındı. Demografik, klinik özellikleri ve laboratuvar verileri kayıt edildi. Eş zamanlı alınan serumda endokan düzeyleri “enzyme linked immunosorbent assay (ELİSA)” ile ölçüldü.
Bulgular: Spondiloartrit grubu ile kontrol grubu arasında serum endokan düzeyleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık görülmedi (p: 0,084). Alt grup analizinde de 3 grup arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık görülmedi (p:0,175). Serum endokan düzeyi ile hemoglobin düzeyi arasında pozitif korelasyon (r:0,335 ve p:0,009), eritrosit sedimentasyon hızı (ESH) arasında negatif korelasyon (r:-0,32 ve p:0,010) görüldü. Serum endokan düzeyleri ile sabah tutukluğu süresi arasında anlamlılık düzeyine yaklaşan negatif korelasyon görüldü (r: -0,294 p: 0,022).
Sonuç: Serum endokan düzeyleri değerlendirildiğinde, hasta ve kontrol grubu arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık görülmedi. Serum endokan düzeyleri bazı laboratuvar parametreleri arasında korelasyon görüldü. Bu moleküllerin axSpA patogenezindeki rolünün, tanı ve takipte kullanılmasının yerinin daha iyi anlaşılması için daha kapsamlı klinik çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler

Aksiyel spondiloartrit, ankilozan spondilit, endokan

Kaynakça

• 1.Sieper J, Poddubnyy D. Axial spondyloarthritis.Lancet. 2017; 390: 73–84.
• 2.Dougados M, Van der Linden S, Juhlin R, et al. TheEuropean Spondylarthropathy Study GroupPreliminary Criteria for the Classification ofSpondylarthropathy. Arthritis Rheum. 1991; 34:1218–27.
• 3.Kali A, Rathan Shetty KS. Endocan: A novelcirculating proteoglycan. Indian J Pharmacol. 2014;46: 579–83.
• 4.Delehedde M, Devenyns L, Maurage CA, Vivès RR.Endocan in cancers: A lesson from a circulating dermatan sulfate proteoglycan. Int J Cell Biol. 2013; 2013: 1–11.
• 5.Lassalle P, Molet S, Janin A, et al. ESM-1 is a novelhuman endothelial cell-specific molecule expressedin lung and regulated by cytokines. J Biol Chem.1996; 271: 20458–64.
• 6.Kul A, Ateş O, Alkan Melikoğlu M, et al. EndocanMeasurement for Active Behçet Disease Ayhan. ArchRheumatol. 2017; 32: 197–202.
• 7.Balta I, Balta S, Koryurek OM, et al. Serum endocanlevels as a marker of disease activity in patients withBehçet disease. Am Acad Dermatol. 2014; 70: 291–6.
• 8.Yilmaz Y, Berru Durmuş R, Saraçoğlu B, et al. Theassessment of Serum Endocan levels in childrenwith Juvenile idiopathic arthritis. Arch Rheumatol.2018; 33: 168–73.
• 9.Tuzcu G, Uslu AU, Tuzcu A, et al. A novel markerrelationship between carotid intima–mediathickness and disease activity score-28 in patientswith rheumatoid arthritis: Human endothelial cell-specific molecule-1. Turkish J Med Sci. 2019; 49:1599–605.
• 10.Balta I, Balta S, Demirkol S, et al. Elevated serumlevels of endocan in patients with psoriasis vulgaris:Correlations with cardiovascular risk and activity ofdisease. Br J Dermatol. 2013; 169: 1066–70.
• 11.Garrett S, Jenkinson T, Kennedy LG, et al. A newapproach to defining disease status in ankylosingspondylitis: the Bath Ankylosing Spondylitis DiseaseActivity Index. J Rheumatol. 1994; 21: 2286–91.
• 12.Lukas C, Landewé R, Sieper J, et al. Developmentof an ASAS-endorsed disease activity score (ASDAS)in patients with ankylosing spondylitis. Ann RheumDis. 2009; 68: 18–24.
• 13.Calin A, Garrett S, Whitelock H, et al. A newapproach to defining functional ability in ankylosingspondylitis: the development of the Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index. J Rheumatol. 1994; 21:2281–5.
• 14.Spoorenberg A, van der Heijde D, de Klerk E, etal. van der Tempel H van der LS. Relative value oferythrocyte sedimentation rate and C-reactiveprotein in assessment of disease activity inankylosing spondylitis. J Rheumatol. 1999; 26: 980-4.
• 15.Yildirim K, Erdal A, Karatay S, Melikoğlu MA,Uğur M SK. Relationship between some acute phasereactants and the Bath Ankylosing SpondylitisDisease Activity Index in patients with ankylosingspondylitis. South Med J. 2004; 97: 350–3.
• 16.Tutuncu ZN, Bılgıe A, Kennedy LG, Calın A.Interleukin-6, acute phase reactants and clinicalstatus in ankylosing spondylitis. Ann Rheum Dis.1994; 53: 425–7.
• 17.Yi E, Ahuja A, Rajput T, George AT, Park Y.Clinical, Economic, and Humanistic BurdenAssociated With Delayed Diagnosis of AxialSpondyloarthritis: A Systematic Review. RheumatolTher. 2020; 7: 65–87.
• 18.Maksymowych WP, Gooch KL, Wong RL, KupperH, Van Der Heijde D. Impact of age, sex, physicalfunction, health-related quality of life, and treatmentwith adalimumab on work status and workproductivity of patients with ankylosing spondylitis.J Rheumatol. 2010; 37: 385–92.
• 19.Toprak AE, Ozlu E, Ustunbas TK, et al.Neutrophil/lymphocyte ratio, serum endocan, andnesfatin-1 levels in patients with psoriasis vulgarisundergoing phototherapy treatment. Med Sci Monit.2016; 22: 1232–7.
• 20.Icli A, Cure E, Cure MC, , et al. Endocan Levels andSubclinical Atherosclerosis in Patients withSystemic Lupus Erythematosus. Angiology. 2016;67: 749–55.
• 21.Kadayifci FZ, Gezmen Karadag M. Therelationship of serum endocan levels and anti-TNF-alpha therapy in patients with ankylosingspondylitis. Eur J Rheumatol. 2018; 5: 1–4.