ESKİ UYGUR METİNLERİNDE FİZYOLOJİ VE MAṆḌALA

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 22, 27 - 46, 31.05.2018

Hacer Tokyürek

Öz

Budist Uygur metinleri dinî metinler olduğu için bu metinler pek çok anlamsal değer ifade eder. Eski Uygur metinlerinde mandal ve tilgen kelimeleri bulunmaktadır. Sanskrit kökenli olan maṇḍala kelimesi, Mahāyāna Budizm’inde ve Tantrik Budizm’de önemli bir yere sahiptir. Büyüsel ve simgesel bir anlam ifade eden maṇḍala, Budizm’de insan fizyolojisinin oluşumu, şehir, kent ve sarayların inşası ve evrenin oluşumuyla bağlantılıdır. Bu makalede ise insan fizyolojisi ile ilgili maṇḍala konusu incelenecektir. İnsan fizyolojisinin oluşumu canlının ölümüyle başlar. Ölen canlı ara dünyada 49 gün geçirir, fakat aynı zamanda bu ara dünyada yeniden doğum
süreci de başlamıştır. Yeniden doğum sürecine giren canlının bedeni de bu süreçte oluşmaya başlar. Bu bağlamda bu makalede hem insan bedeni hem de insan bedeninde bulunan enerji noktalarıyla birlikte Buddhalar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

tantrik budizm, mandala, çakra

Kaynakça

• XU, Ping (2004). “The Mandala as a Cosmic Model: Integrating Temple Architecture within the Tibetan Buddhist Landscape”, 92nd ACSA Annual Meeting, Miami FL, March 18-21, s. 143-156.
• WAYMAN, Alex (2014). The Buddhist Tantras: Light on Indo-Tibetan Esotericism, Poutledge Library Editions: Buddhism.
• WILKENS, Jens (2007). Das Buch von der Sündentilgung, Edition des alttürkisch–buddhistischen Kšanti Kılguluk Nom Bitig, Teil I–II. Turnhout (Belgien): (BT 25).
• WILKENS, Jens (2015). “Human Embryology According to an Old Uyghur Buddhist Text”, In: YAKUP, Abdurishid (ed.), Studies in Central Asian Philology: Papers of the International Symposium on Central Asian Philology, Nov. 2012, Beijing: pp. 226-241.
• YAKUP, Abdurishid (2016). Altuigurische Aparimitāyus-Literatur und kleinere tantrische Texte, Berlin-Brandenburgische Akademie Der Wissenschaften Akademienvorhaben Turfanforschung, Berlin: Brepols.
• ZIEME, Peter, G. KARA (1978). Ein uigurisches Totenbuch, Nāropas lehre in uigrischer übersetzung, Budapest: Akademiai Kiado.