Spor Bilimleri Fakülteleri Özel Yetenek Sınavlarına Hazırlanan Bireylerin Umutsuzluk Düzeyinin İncelenmesi: Ege Bölgesi Örneği

Yıl 2023, Cilt: 01 Sayı: 02, 78 - 89, 15.11.2023

Tolga Şahin , Esra Kürkcü Akgönül , Çağlar Bozkurt , Utku Günay

Öz

Bu çalışma, özel yetenek sınavları ile öğrenci alan spor bilimleri fakülteleri (SBF) sınavlarına hazırlanan bireylerin umutsuzluk düzeyinin seviyesini ve umutsuzluk üzerine etki eden faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma Ege Bölgesinde yaşayan, SBF özel yetenek sınavlarına hazırlanan, 57 kadın ve 64 erkek toplam 121 gönüllü üzerinde yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında Durak&Palabıyıkoğlu (1994) tarafından geliştirilen “Beck Umutsuzluk Ölçeği-BUÖ” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlere göre umutsuzluk düzeyinin farklılık gösterip göstermediği “bağımsız gruplar t” testi ve “Tek Yönlü Varyans Analizi” (ANOVA) ile değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere göre, SBF sınavlarına hazırlanan adayların hafif umutsuzluk düzeyine sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyete göre, BUÖ ölçeği ve alt boyut puan ortalamaları arasında anlamlı fark olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Aynı şekilde SBF öğrenci adaylarının BUÖ puanlarının yaş, cinsiyet, hazırlanma süresi, spor yapma düzeyi, spor yaşı ve daha önce özel yetenek sınavına giriş sayısına göre gruplar arasında anlamlı fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır (p>0,05). Ancak sınav tecrübesine göre, GİD alt boyut puanlarının anlamlı farklı olduğu; daha önce sınav tecrübesi olmayan adayların GİD alt boyut puanının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<0,05). Sonuç olarak, Ege bölgesinde SBF özel yetenek sınavlarına hazırlanan öğrenci adaylarının hafif derecede umutsuzluk düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Adayların umutsuzluk düzeyi üzerine yaş, cinsiyet, spor yaşı, hazırlanma süresi anlamlı düzeyde etki etmezken; sınav tecrübesi ve giderleri karşılama durumunun, adayların umutsuzluk düzeyi üzerine anlamlı etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre, sınav tecrübesi olmayan ve giderlerini kendi karşılayan adayların diğer adaylara göre daha umutsuz oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenek sınavı, spor bilimleri, umutsuzluk düzeyi

Kaynakça

• Ağır, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma düzeyleri ile problem çözme becerileri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aktağ, I., ve Alpay, D. D. (2015). “Abant İzzet Baysal Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda Öğrenim Gören Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 15-24.
• Artıran, M. ve Şeker, A. (2020). ‘'Otomatik Düşüncelerin Yordayıcılığı: Umut ve Umutsuzluk Farkı”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. doi: 10.17755/esosder.488733.
• Bal Turan, E. (2017). “Spor Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin, Rekreatif Etkinliklere Katılıp Katılmama Durumlarına Göre Umutsuzluk Düzeyleri: Akdeniz Üniversitesi Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), pp. 1075–1079. doi: 10.17719/jisr.20175434675.
• Bayoğlu, S. ve Karagün, E. (2017). “Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda Okuyan Öğrencilerde Umutsuzluk İncelenmesi: Kocaeli Üniversitesi Örneği”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6 (2), 109-117.
• Beck, A. T., Weissman, A., Lester, D. & Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(6), 861-865. doi: 10.1037/h0037562.
• Bouvard, M., Charles, S., Guerin, J., Aimard, G., & Cottraux, J. (1992). Study of Beck's hopelessness scale. Validation and factor analysis. L'encephale, 18(3), 237-240.
• Cattell, R. (1978). “The scientific use of factor analysis”. New York: Plenum
• Durak, A. ve Palabıyıkoğlu, R. (1994). “Beck Umutsuzluk Ölçeği Geçerlilik Çalışması”, Journal of Crisis. 2(2), pp. 311–319. doi: 10.1501/Kriz_0000000071.
• Duman N., İmre Y. & Mısırlı M. (2019). “Üniversite Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyi ve Bilişsel Çarpıtmaları Üzerine Bir Araştırma”, Research Studies Anatolia Journal, Vol: 2, Issue: 5; pp: 207-213
• Dünyaoğulları, Ö. (2011). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Kendilerini Gerçekleştirme Engelleriyle Genel Erteleme Eğilimi ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, p. 121.
• Girgin, G. ( 2009). Evaluation of The Factors Affecting Loneliness And Hopelessness Among University Students In Turkey. Social Behavior and Personality. 37(6). 811-818.
• Hair, J. F., Black, W. C., Tatham, R. L. ve Anderson, R. E. (2010). “Multivariate data analysis”. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Herrenkohl, E. C., Herrenkohl, R. C., & Egolf, B. P. (2003). The psychosocial consequences of living environment instability on maltreated children. American Journal of Orthopsychiatry, 73(4), 367-380.
• Horney, K. (2006). Ruhsal Çatışmalarımız: Yapıcı Bir Nevroz Teorisi. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Kırımoğlu, H. (2010). Türkiye'deki Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Son Sınıf Öğ-rencilerinin İstihdam Sorunu Açısından Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 37-46.
• Kürkcü Akgönül E., Şahin T., Özen G. (2022). The effect of COVID-19 pandemic on Turkish well trained cyclist’s pre-competition anxiety level. Human. Sport. Medicine. 22(1):110–120.
• Musa, M. (2020). “Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ile Diğer Fakültelerde Eğitim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk ve Boyun Eğici Davranış Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Spor Eğitim Dergisi, 4(3), 112-123.
• O’Connor, R. C., Connery, H. & Cheyne, W. M. (2000). Hopelessness: The Role Of Depression, Future Directed Thinking And Cognitive Vulnerability, Psychology, Health & Medicine, 5(2), 155–161. doi: 10.1080/713690188.
• Oğuztürk, Ö., Akça, F. ve Şahin, G.( 2011). Üniversite Öğrencilerinin Umutsuzluk Dü-zeyi ile Problem Çözme Becerileri Arasında İlişkinin Bazı Değişkenler Üzerinden İncelenmesi. Turkish Journal of Clinical Psychiatry, 14, 85-93.
• Soyer, M., Avcı, S., & Akıncı, T. (2003). Ergenlerin Umutsuzluk Düzeylerinin Bazı Sağlık Davranışları Açısından İncelenmesi. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi Malatya, 122-123.
• Szabó, M., Mészáros, V., Sallay, J., Ajtay, G., Boross, V., Udvardy-Mészáros, À., Vizin, G., & Perczel-Forintos, D. (2015). “The Beck Hopelessness Scale: Specific Factors Of Method Effects?”, European Journal of Psychological Assessment. Advance Online Publication. Http://Dx.Doi.Org/10.1027/1015-5759/A000240
• Şirin, E ve Bayraktar, G. (2006). Bayan Güreşcilerin Umutsuzluk ve Kaygı Düzeylerinin Müsabaka Başarılarına Olan Etkisinin Araştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(3) 34-42.
• Şahin, C. (2009). Eğitim Fakültesinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk Düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. 27, 271-286.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell , L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th edition). Pearson, Boston
• Türkmen, M. ve Özsarı, A. (2020) Covid-19 Salgını ve Spor Sektörüne Etkileri, International Journal of Sport Culture and Science, 8(2), 55-67.p. 13.
• Ulucan, H., Kılınç, M., Kaya, K. & Türkçapar, Ü. (2011). Beden Eğitimi Spor Yüksekokullarında Öğrenimlerine Devam Eden Öğrencilerin Umutsuzluk ve Yaşam Doyum Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(3): 349-356.