Küreselleşmenin Motoru Olarak Meta Estetiği*

Yıl 2016, Sayı: 9, 219 - 230, 01.06.2016

W.f Haug

Öz

değeri açısından tekeli elinde tutan (Haug:1986: 24ff) “Ticaret maddelerine” dö- nüştürülmesi genel olarak temel ya da jenerik ürünlerin yerini almıştır. Fordist dönemine ait meta estetiği eleştirisi belki de anlık olarak açıktı çünkü işletim un- surları, üretim ya da oluşumunu ve kullanım değerinin eşya estetik vaadi dışında kalan eşyaların kullanım şekli ile pratik bir temas yoluyla kazanılmış olan tecrübe dayanağını hala koruyan dünyaya girdi. Bu genel bilgi olası bir direniş konumunu saptadı. Tıpkı halk hekimliğinin bir zamanlar akademik ya da kimyasal ve teknik tıbbın baskısı altında kaldığı ve ezildiği gibi, el becerisi ve ev ekonomisine daya- nan bilgi tarifleri de bu zaman içerisinde hazır üretim eşyalarının baskısı altında kalmıştır. Eleştirinin açıklığı ile ilgili daha az önemli olmayan bir diğer unsur ise, kapitalizmin yönetici düzenine bir alternatifin var gibi görünmesidir. Bu esnada, devlet sosyalizminin ve kapitalist toplumlar içerisindeki sosyal demokrat reformla- rının çökmesi ile birlikte üretim şeklinde hızlı yöntem değişiklerinin olması ufukta tarihi değişime yol açmıştır. Tüm bir jenerasyon ve onun karakteristik düşüncesi için tüm alternatifler buharlaşmış ve yerini meta estetiğinin serap dünyası devral- mıştır. Postfordist meta estetiği neredeyse alternatifsiz şekilde ufku işgal ederken bu artık bir konu değildir. Sanki aşırı baskın ve meydan okunmayan mevcudiyeti onu görünür olmaktan çekmiş gibidir. Bu görünmezlik, komünizmin sonrası du- rumun imzasını fazlasıyla ortaya koymuştur

Kaynakça

• T. W. Adorno, 1961: Noten zur Literatur II. Frankfurt/M: Suhrkamp.
• _____, “Late Capitalism or Industrial Society”, in: Adorno, Can One Live after Auschwitz? A Philosophical Reader, ed. Rolf Tiedemann, Stanford University Press, Stanford, 2003 (in German: “Spätkapitalismus oder Industriegesellschaft”, Einleitungs-vortrag zum 16. Dt. Soziologentag [1968], in: Th. W. Adorno, Aufsätze zur Gesellschaftstheorie und Methodologie, Frankfurt/M (Suhrkamp) 1970, 149-66).
• _____, Aesthetic Theory, transl. Robert Hullet-Kentor, Athlone Press, London 1997 (in Ger- man: Ästhetische Theorie. Frankfurt/M: Suhrkamp 1973).
• G. Anders, 1962: Bert Brecht. Gespräche und Erinnerungen. Zürich.
• H. Arendt, The Human Condition, University of Chicago Press, Chicago, 1958 (1960: vita activa oder vom tätigen Leben. Stuttgart).
• B. R. Barber, “Culture McWorld contre démocratie,” Le Monde Diplomatique, Aug. 1998, 14f.
• W. Benjamin, “Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit”, in: GS VII.
• ____, “The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction”, in: Illuminations, ed. By H. Arendt, trans. Harry Zohn, New York: Harcourt, Brace & World, 1968.
• M. Bense: Die Philosophie zwischen den beiden Kriegen.
• G. Böhme, “Warenästhetik”, in: Kai Buchholz und Klaus Wolbert (eds.), Im Designerpark / Leben in künstlichen Welten, Darmstadt 2004, 992f.
• W. Bongard: Fetische des Konsums. Portraits klassischer Markenartikel. Hamburg 1964.
• B. Brecht, Gesammelte Werke (GW), Frankfurt/M: Suhrkamp 1967.
• ____, journals 1934-1955, transl. Hugh Rorrison, ed. John Willett. London: Methuen, 1993.
• S. Hall, “The Local and the Global: Globalization and Ethnicity”, in: A.D.King (ed.), Cul- tural Globalization and the World System, London: Macmillan 1991, 19-39.
• W. F. Haug, “Waren-Ästhetik und Angst”, in: Das Argument, Nr. 28, 6. Jg., H. 1, 1964, 14-31.
• _____, 1970: “Zur Kritik der Warenästhetik” (1970), in: W. F. Haug, Warenästhetik, Sexual- ität und Herrschaft, Frankfurt/M: S. Fischer 1972.
• _____, 1971: Kritik der Warenästhetik, Frankfurt/M: Suhrkamp 1971 (10. edition 1990).
• _____, 1980: Warenästhetik und kapitalistische Massenkultur (1): “Werbung” und “Konsum”. Systematische Einführung, Berlin/ W: Argument 1980.
• _____, 1986: Critique of Commodity Aesthetics, trans. Robert Bock, Introduction by Stuart Hall, Cambridge: Polity Press 1986.
• _____, 1987: Commodity Aesthetics, Ideology & Culture, New York-Bagnolet: International General, 1987.
• _____, 1993: “Die Einräumung des Ästhetischen im Gefüge von Arbeitsteilung, Klassen- herrschaft und Staat”, in: W. F. Haug, Elemente einer Theorie des Ideolo-gischen, Berlin- Hamburg: Argument 1993, 136-50.
• _____, Philosophieren mit Brecht und Gramsci (1996), 2nd., enlarged edition, Hamburg: Ar- gument 2006 (English edition forthcoming, Amsterdam: Brill).
• ____, 1997: “Nach der Kritik der Warenästhetik,” in: Das Argument 220, 39 (3) [1997]: 339-350.
• G. W F. Hegel: vorlesungen über die Ästhetik. Werke in zwanzig Bänden, Bde. 13 und 14, Frankfurt/M 1970: Suhrkamp.
• ____, Hegel’s Aesthetics. Lectures on Fine Art, trans. T.M.Knox, Oxford: Clarendon Press, 1975.
• H. Holzer, “Globalisierung per Musikvideo”, in: Johanna Klages u. Peter Strutynski (eds.), Kapitalismus am Ende des 20. jahrhunderts, Hamburg: VSA 1997, 163-78.
• D. Hume: A Treatise of Human Nature, vol. I
• A. Kaiser, “Gleichsein in der Modewelt”, Frankfurter Allgemeine zeitung (FAZ), 18.4.1998, 1
• I. Kant: Critique of judgement; Analytic of the Beautiful, New York, The Library of World Arts, 1963.
• A. Kojève, Introduction à la lecture de Hegel. Leçons sur la phénoménologie de l’esprit, ed. by Raymond Queneau, Paris: Gallimard 1947 (engl.: Introduction to a reading of Hegel, lectures on the phenomenology of spirit, Ed. Allan Bloom. Ithaca, NY: Cornell UP 1980).
• H. Kurzke, “Wann stieg Beys aufs Fahrrad” in: FAZ, 19.3.1990, 35.
• Marcos, Subcomandante insurgente, “La quatrième guerre mondiale a déjà commencé”, in: Le Monde diplomatique, VIII, 1997.
• H. Marcuse, 1964: One-Dimensional Man, Boston Beacon Press, 1964.
• K. Marx: Misere de la philosophie; The Poverty of Philosophy, New York, International Publish- ers, 1963.
• ____, Grundrisse, trans. Martin Nicolaus, Harmondsworth: Penguin/New Left Review, 1973
• ____, A Contribution to the Critique of Political Economy, New York, International Publish- ers, 1970.
• _____, Das Kapital. 3. Bde., MEW 23-25.
• ____, and F. Engels: Die Deutsche Ideologie; The German Ideology, tr. Roy Pascal, New York, International Publishers, 1947.
• K. Nientiedt, “Religion zum Wohlfühlen.” In Herder-Korrespondenz 44(3) [1990] 97-99; quoted as paraphrased in Kurzke 1990.
• V. Packard, 1962: Die geheimen verführer (The Hidden Persuaders).
• G. Ritzer, The McDonaldization of society: an investigation into the changing character of con- temporary social life, Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press, revised edition, 1996.
• J.-P. Sartre, L’être et le néant, Paris: Gallimard, 1943.
• ____, Interview, in: Der Spiegel, 29/1968.
• A. Smith, An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, ed. By J.E.Thorold Rogers, Oxford: Clarendon Press, 1880 (2 vols.).
• W. Welsch, Ästhetisches Denken, Stuttgart: Reclam 1990 (4th ed. 1996), 19