Adverbial Critic of the Theory of Sense-Data

Yıl 2018, Sayı: 13, 73 - 84, 01.06.2018

Ahmet Cüneyt Gültekin

Öz

The theory of sense-datum, as an act-object theory, commits itself to non-physical mental entitites and calls these objects sense-data. The theory defends this metaphysical claim particularly by the help of the argument from illusion. In explaining senseperception, within the acceptance of the phenomenal principle, this theory draws a veil over the physical objects. For Russell, Broad and Price, sense-data are the objects of immediate awareness and very different from physical objects, but this view may easily lead to skepticism about the external world. So sense-datum theory revals more problems than it solves. In this context, I will focus on the motivations of asserting the idea of sense-data. Then I will emphasize the important objections, one of which interprets sense-data as a myth.In the light of these objections, adverbial theory presents an alternative view about especially the visual perception and makes a strong criticism. Adverbial theory puts forward the way of perceiving instead of perceived objects and resolves important difficulties which sense-datum theory couldn’t manage. Therefore adverbial critic of the theory of sense-datum, succeeds to appreciate that there is no need to postulate nonphysical objects. Adverbial theory makes it easy to defend a realist position that enables to close the gap between the perception and the external world

Anahtar Kelimeler

Sense-datum, Perception, Phenomenal Principle, Appearence, Veil

Duyu-Verisi Kuramının Adverbial Eleştirisi

Öz

Duyu-verisi kuramı, edim-nesne kuramı olarak, fiziksel-olmayan mental entitelerin varlığını ortaya koymakta ve bunları duyu-verileri olarak adlandırmaktadır. Kuram bu metafizik iddiayı, özellikle yanılsamaya dayanan argümanın yardımıyla savunmaktadır. Duyu-algısının açıklanmasında, fenomenal ilkenin kabul edilmesiyle birlikte, fiziksel nesnelerin üzerine bir algı perdesi çekilmektedir. Russel, Broad ve Price için, duyu-verileri doğrudan farkındalığın nesneleridir ve fiziksel nesnelerden farklıdırlar, ancak bu görüş kolaylıkla dış dünyaya ilişkin bir kuşkuculuğa kapı açabilmektedir. Dolayısıyla duyu-verisi kuramı çözdüğünden daha fazla soruna yol açıyor gibi görünmektedir. Bu bağlamda duyu-verisi düşüncesini ileri sürmenin motivasyonu ve nedenleri üzerinde odaklanılacaktır. Ayrıca kurama karşı yapılan önemli karşı çıkışlar ortaya konulacaktır ki, bunlardan birisi de duyu-verilerini bir mit olarak gören eleştiridir.Bu karşı çıkışlar doğrultusunda güçlü bir eleştiri ortaya koyan algılamaya ilişkin adverbial kuramın yaklaşımı sergilenecek ve özellikle görsel deneyime ilişkin yaptığı analiz ele alınacaktır. Adverbial kuram algılanan nesneler yerine, algılama biçimine odaklanmış ve duyu-verisi kuramının başa çıkmakta başarılı olamadığı güçlüklere çözüm önerisinde bulunmuştur. Dolayısıyla duyu-verisi kuramına karşı yapılan adverbial eleştiri, fizikselolmayan nesneler postüle etmeyi gereksiz hale getirmeyi başarmıştır. Ayrıca algılama ve dış dünya arasında açılan boşluğu derinleştirmek yerine, söz konusu açıklığın kapatılmasını olanaklı kılan realist bir pozisyonu savunmayı kolaylaştırmaktadır

Anahtar Kelimeler

Duyu-verisi, Algı, Fenomenal İlke, Görünüş, Algı Perdesi, Adverbial Kuram

Kaynakça

• Austin, J. L. (1962). Sense and Sensibilia. London: Oxford.
• Ayer, A. J. (1963). The Foundations of Empirical Knowledge. London: MacMillan.
• Ayer, A. J. (1984). Algılama, Algılama, Duyma ve Bilme. Vehbi Hacıkadiroğlu (Çev.). İstanbul: Metis.
• Barnes, Winston H. F. (1984). Duyu-Verisi Masalı. Algılama, Duyma ve Bilme. Vehbi Hacıkadiroğlu (Çev.). İstanbul: Metis.
• Broad, C. D. (1984). Duyu-Algısı Üzerine İlksel Birkaç Düşünce. Algılama, Duyma ve Bilme. Vehbi Hacıkadiroğlu (Çev.). İstanbul: Metis.
• Denkel, Arda. (1998). Bilginin Temelleri. İstanbul: Metis.
• Fish, William. (2010). Philosophy of Perception (A Contemporary Introduction). London and New York: Routledge.
• Huemer, Michael. (2001). Skepticism and the Veil of Perception. Rowman and Littlefield Publishers.
• Moore, G. E. (1984). Algılama Üzerine Birkaç Yargı. Algılama, Duyma ve Bilme. Vehbi Hacıkadiroğlu (Çev.). İstanbul: Metis.
• Price, H. H. (1964). Perception. London: Methuen & Co. Ltd.
• Russell, Bertrand. (1972). Duyu-verilerinin Fizik ile Bağıntısı. Mistisizm ve Mantık. Ayseli Usluata (Çev.). İstanbul: Varlık.
• Russell, Bertrand. (1912). The Problems of Philosophy. London: Oxford.
• Tye, Michael. (1984). The Adverbial Approach to Visual Experience. Philosophical Review, Vol. 93, No. 2, Duke University Press.