THE EFFECT OF INTERNAL MARKETİNG APPLICATIONS ON EMPLOYEE SATISFACTION: A RESEARCH ON KUŞADASI RESTAURANTS

Yıl 2024, Sayı: 13, 111 - 124, 30.06.2024

Tuğba Türk Cengiz Duran

https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1488888

Öz

Internal marketing practices are especially important for employees in the service sector. As a result of perceiving and ensuring the importance of these practices, employee job satisfaction will be affected. Ensuring job satisfaction will also positively affect many variables. For this reason, it is aimed to reveal the effect of internal marketing practices on employee satisfaction. The research population consists of restaurants in the service sector. Due to limitations, the research was narrowed down to Kuşadası restaurants and was conducted with fish restaurants with at least 25 employees. Data were collected by full count sampling method and 262 questionnaires were distributed to the employees of 9 restaurants participating in the research.
The research is a quantitative research, and the data were collected using the internal marketing scale developed by Money and Foreman and adapted to Turkish by Candan and Çekmecelioğlu in 2009, and the Minnesota Satisfaction Scale (MSQ) adapted to Turkish by Baycan in 1985. It was developed to be the main indicator of employee satisfaction and job adaptation. used. SPSS package program was used to analyze the research data. As a result of the research, it was determined that the job satisfaction levels of restaurant employees, which are service businesses, increased in direct proportion to internal marketing practices.

Anahtar Kelimeler

Internal marketing, Job satisfaction, Internal customer, Restaurants

İÇSEL PAZARLAMA UYGULAMALARININ İŞGÖREN TATMİNİ ÜZERİNE ETKİSİ: KUŞADASI RESTORANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

İçsel pazarlama uygulamaları özellikle hizmet sektöründeki iş görenler için önem arz etmektedir. Bu uygulamaların öneminin algılanması ve sağlanması sonucunda çalışanların iş tatmini etkilenecektir. İş tatmininin sağlanması birçok değişkeni de olumlu yönde etkileyecektir. Bu nedenle içsel pazarlama uygulamalarının işgören tatmini üzerinde etkisini ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Araştırma evrenini hizmet sektöründe yer alan restoranlar oluşturmaktadır. Araştırma sınırlılıklar nedeniyle Kuşadası restoranları olarak daraltılmış olup, en az 25 çalışanı olan balık restoranlarıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler tam sayım örnekleme yöntemiyle toplanmış ve araştırmaya katılan 9 restoranın çalışanlarına 262 anket dağıtılmıştır.
Araştırma nicel bir araştırma olup, verilerin toplanmasında Money ve Foreman’ın geliştirmiş olduğu ve 2009 yılında Candan ve Çekmecelioğlu tarafından Türkçeye uyarlanan içsel pazarlama ölçeği ve 1985 yılında Baycan tarafından Türkçeye uyarlanan çalışan memnuniyeti ve işe uyumun temel göstergesi olması amacıyla geliştirilen Minnesota Tatmin Ölçeği (MSQ) kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda hizmet işletmelerinden olan restoran çalışanlarının iş tatmin düzeylerinin içsel pazarlama uygulamaları ile doğru orantılı olarak artış gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İçsel pazarlama, İş tatmini, İç müşteri, restoranlar

Kaynakça

• Akal, Z. (2011). İşletmelerde performans ölçüm ve denetimi: çok yönlü performans göstergeleri. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Alaca, F. (2011). İki dilli olan veya olmayan öğrencilerde okul yaşam kalitesi algısı ve okula aidiyet duygusu ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Alefari, M., Barahona, A. M. F. and Salonitis, K. (2018). Modelling manufacturing employees’ performance based on a system dynamics approach. Procedia CIRP, 72, 438-443.
• Alptekin, D. (2011). Toplumsal aidiyet ve gençlik: Üniversite gençliğinin aidiyeti üzerine sosyolojik bir araştırma (Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Altun, A. ve Demirel, B. (2023). Gençlerin aile aidiyetinin bazı değişkenler ve ana-baba tutum algısına göre incelenmesi. Social Science Development Journal, 8(37), 249-267.
• Aslantürk, H. (2017). Tam aileye ve tek ebeveynli aileye sahip üniversite öğrencilerinin aile aidiyetlerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Aslantürk, H., Kesen, N. F. ve Daşbaş, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin aile aidiyetinin aile ilişkileri açısından incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1579-1598.
• Aşan, Ö. ve Erenler, E. (2008). İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 203-216.
• Barutcugil, İ. (2002). Performans yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık İletişim Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.
• Bengtsson T. T. and Luckow S. T. (2020). Senses of belonging when living in foster care families: Insights from children’s video diaries. Childhood, 27(1), 106-119.
• Beşiktaş, İ. (2009). İş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bingöl, D. (1990). Personel yönetimi ve beşeri ilişkiler, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Basımevi.
• Boz, D., Duran, C. ve Behdioğlu, S. (2018). Örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel yenilikçiliğin toplam kalite yönetimi uygulamaları üzerindeki etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 58, 160-184.
• Brayfield, A. H. and Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35, 307-311.
• Burger, J. M. (2016). Kişilik: Psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri. 5. baskı, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Çevik, N. ve Korkmaz, O. (2014). Türkiye’de yaşam doyumu ve iş doyumu arasındakiilişkinin iki değişkenli sıralı probit model analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdariBilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 126-145.
• Dönmez, B. (2014). Pozitif psikolojik sermaye ile işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı, iş doyumu, iş gören performansı ve yaşam doyumu ilişkilerinin seyahat acentası çalışanları örnekleminde incelenmesi (Doktora tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Efeoğlu, İ. E. (2006). İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: İlaç sektöründe bir araştırma (Doktora tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Erdoğan, İ. (1996). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul: Avcıoğlu Basım Yayım.
• Faragher, E. B., Cass, M. and Cooper, C. L. (2005). The relationship between job satisfaction and health: a meta-analysis. Occupational and environmental medicine, 62(2), 105-112.
• George, J. M. and Jones, G.R. (2008). Understanding and Managing Organizational behavior, Fifth Edition, New Yersey: Pearson/Prentice Hall.
• Güriş, S. ve Çağlayan, E. (2005). Ekonometri, İstanbul: Der Yayınları.
• Hair, J. F., Black, W.C., Babin., B.J. and Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis, A global perspective. New Jersey. Pearson. 7, 816.
• Hameed, A. and Waheed, A. (2011). Employee development and its affect on employee performance a conceptual framework. International journal of business and social science, 2(13), 224-229.
• Hikmetoğlu, S. (2023). Psikolojik iyi oluş ve aile aidiyetinin evlilik uyumu üzerindeki etkisi. Yönetim ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 90-101.
• Kakkos, N., Trivellas, P. and Fillipou, K. (2010). Exploring the link between job motivation, work stress and job satisfaction. A case study in the banking industry, proceedings of the 7th ICESAL, Rhodes, June, 28-29.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri 5. Bs., Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karakoç, A. (2018) İş tatminin örgütsel bağlılık ve iş gören performansı üzerindeki etkisi: Sigorta acentesi çalışanları üzerine bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 1371-1388.
• Kayabaşı, Ç. (2019). Sağlık çalışanlarında örgütsel bağlılık iş tatmini ve iş performansı ilişkisinin belirlenmesi: Bir devlet hastanesi örneği. (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kır, İ. (2011). Toplumsal bir kurum olarak ailenin işlevleri, Elektronik Sosyal bilimler Dergisi, 10(36), 381-404.
• Kong, H., Jiang, X., Chan, W. ve Zhou, X. (2018). Job satisfaction research in the field of hospitality and tourism. International journal Of Contemporary Hospitality Management, 30(5), 2178-2194.
• Kongar, E. (1972). İzmir’de kentsel aile. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayınları.
• Kuşluvan, S. ve Kuşluvan, Z. (2005). Otel işletmelerinde iş ve işletme ile ilgili faktörlerin işgören tatmini üzerindeki görece etkisi: Nevşehir örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16, 183-203.
• Lindorff, M. (2001). Research Note: Are they lonely at the top? Social relationships and social support among Australian managers. Work and Stress, 15(3), 274-282.
• Luthans, F. (1998). Organisational Behaviour. 8th Ed. Boston: Irwin McGraw-Hill.
• Maslow, A. H. (1970). Personality and motivation. New York: Harper & Row.
• Mavili, A., Kesen, N. F. ve Daşbaş, S. (2014). Aile aidiyeti ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 33.
• Narin, İ., Boz, D. ve Duran, C. (2019). Örgütsel güven ve iş tatmininin örgütsel bağlılık ile ilişkisi: kamu sektöründe örnek bir uygulama. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(33), 555-568.
• Nasır, Ş. (2013). Origins of individual differences in the need to belong: The role of parentalcontrol (Master thesis). Koç University Social Sciences & Humanities, İstanbul.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilşkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,18(2), 109-126.
• Özer, K. O., Ergün, Ö. ve Okatan, T. (2015). Personel güçlendirmenin iş tatmini üzerindeki etkileri: İstanbul otelcilik sektörü araştırması. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, 104-115.
• Öztürk, S. (2019). Şirket akademilerinin çalışan performansı, iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkisi (Yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Paek, S., Schuckert, M., Kim, T. T., and Lee, G. (2015). Why is hospitality employees’ psychological capital important? The effects of psychological capital on work engagement and employee morale. International journal of hospitality management, 50, 9-26.
• Pelit, E. ve Öztürk, Y. (2010). Otel işletmeleri iş görenlerinin iş doyum düzeyleri: sayfiye ve şehir otel işletmeleri iş görenleri üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(1), 43-72.
• Rego, A. and Cunha, M. P. (2008). Perceptions of authentizotic climates and employee happiness: Pathways to individual performance?. Journal of Business Research, 61, 739-752.
• Robbins, S. P. (2001). Organizational behavior. New Jersey: Pearson Education International. Rogers, C. (1951). Client-centered therapy: its current practice, implications, and theory. Boston: Houghton Mifflin. Sabuncuoğlu, Z. (2000), İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Ezgi Kitapevi.
• Saki, Ü. (2018). Üniversite öğrencilerinin aile aidiyeti düzeylerinin spor ve farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Sarı, Ö. (2016). Aile kurumu ve ailenin tanımı. M. Aydın (Ed.), Sistematik aile sosyolojisi (s. 9-29).3. Bs. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Staples, D. S., Hulland, J. S. and Higgins, C. A. (1999). A self-efficacy theory explanation for the management of remote workers in virtual organizations. Organization Science, 10,758-776.
• Statt, D. (2004). The routledge dictionary of business management. Third edition, Detroit: Routledge Publishing.
• Tarlan, D. ve Tütüncü, Ö. (2001). Konaklama işletmelerinde başarım değerlemesi ve iş doyumu analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 141-163.
• Tutar, H. ve Altınöz, M. (2010). Örgütsel iklimin iş gören performansı üzerine etkisi: Ostim imalat işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Sbf Dergisi, 65(02), 196-218.
• Türk Dil Kurumu. Available from, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 10.09.2023.
• Uludağ, G. (2018). Örgütsel bağlılık ile iş gören performansı ilişkisini incelemeye yönelik bir alan araştırması. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1),171-193.
• Uzgören, N. (2012). Bilimsel araştırmalarda kullanılan temel ve istatistiksel yöntemler ve SPSS uygulamaları. İstanbul: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Vroom, V. H. (1964). Work and motivation (Vol. 54). New York: Wiley.
• Yoon, J. ve Thye, S. R. (2002). A dual process model of organizational commitment: Job satisfaction and organizational support. Work and Occupations, 29, 97-124.