DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ: UN ÜRETİMİNDE MİNİMUM MALİYET MAKSİMUM KALİTE İÇİN BUĞDAY KARIŞIMININ OPTİMİZASYONU

Yıl 2014, XIV. Uluslararası Ekonometri Yöneylem Araştırması ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 177 - 188, 01.10.2014

Birol Elevli

Öz

Un üreticileri değişik bölgelerden değişik özelliklere sahip olan
buğdayları kullanarak un yaparlar. Farklı bölgelerden gelen buğdayların
özellikleri büyüme koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterirler. Bu
farklılık hem bölgesel, hem de zamana bağlı olarak ortaya çıkarlar. Ancak
üreticiler müşteri memnuniyeti açısından sabit/standart kalitede un üretmek
içinde farklı özellik ve maliyete sahip bu buğdayları karıştırmak
zorundadırlar. Buğday karıştırma un üreticileri için günlük işlem olmasına
karşın optimizasyondan uzak daha çok sorumlu kişinin tecrübesine dayanılarak
yapılmaktadır. Bir başka ifade ile deneme/yanılma yöntemi ile bu işlemi
yürütmektedirler. Buna karşın minimum maliyetli optimum karışımı sağlayacak
matematiksel yöntemler mevcut olup bunun en yaygını Doğrusal programlamadır. Bu
çalışma kapsamında Samsun ilinde bulunan bir un fabrikası ele alınmış, ve
fabrikanın çalışma koşullarına göre buğday karıştırma modeli geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karıştırma, un üretimi, doğrusal programlama

LINEAR PROGRAMING: OPTIMIZATION OF WHEAT BLENDING TO PRODUCE FLOUR FOR COST MINIMIZATION

Öz

Flour
producer produce flour by mixing different wheat having different quality
characteristics grown in different region. The wheat grown under different
environmental conditions vary in terms of quality characteristics. This
variation occurs on the basis of regional and time period. However, producer
must blend the wheat having different  characteristics
and cost to produce flour with constant/standard quality in order to satisfy
customer. Although blending of wheat is an everyday process for the flour
producer  to produce desired quality
flour, the blending process is usually far from the optimization.  It depends mainly the experience of  the flour producer. In other Word, the
process is carried out by trial and error method. However, the optimization
methods providing optimum blending with minimum cost  exist and the most widely used on is linear
programming. In this study, the flour mill located in Samsun have been
investigated and based on the mill working conditions, a wheat blending model
has been developed.

Anahtar Kelimeler

Blending, flour production

Kaynakça

• Bazaraa, M.S., Jarvis, J.J. ve Sherali, H.D., (1990). Linear Programming and Network Flows, John Wiley &Sons, NewYork.
• Hayta, M. Ve Çakmaklı, Ü., (2001). Optimization of Wheat Blending To Produce Breadmaking Flour, Journal of Food Processing Engineering, (24), 179-192.
• Hilier, F.S. ve Lieberman, G.J., (1990). Introduction to Operations Research, McGrawHill Publishing.
• Öztürk, A., (1998). Yöneylem Araştırması, Ekin Kitapevi, Bursa.
• Sarkar , A.K., (1988). Optimizing wheat mixes for end-use. Assoc. Operative Millers Technical Bull. January,
• Steffan, P., (2012). An Optimiation Model: Minimizing Flour Millers’Costs of Production by Blending Wheat and Additives, MSc. Thesis, Kansas State University, USA.
• Taha, H.A., (2000). Yöneylem Araştırması, (Çeviri: Ş.A. Baray ve Ş.Esnaf) Literatur Yayıncılık, İstanbul.