ULUS EGEMENLİĞİ VE HALK EGEMENLİĞİ KARŞILAŞTIRMASI VE YENİ ANAYASA İÇİN HALK EGEMENLİĞİ ÖNERİSİ

Yıl 2008, Sayı: 20, - , 20.06.2015

Aydin İpek

Öz

Sovereignty is the most fundemental concept that determinies the source of governing right.Today, it is apreed that individuals are source of sovereignity; and democratic sovereignty is considered to be the equivalent of legitimacy. The sovereignty of nation and the public (common people) sovereignty constitute the two pieces of democratic sovereignty. Our current and past constitutions generally consent to the national sovereignty. However, considering that the sovereignty of people is superior for democratic sovereignty, it can be suggested that the public sovereignty should be placed in the new constitutions either alone or along with the national sovereignty

Anahtar Kelimeler

sovereignty, public sovereignty, national sovereignty, democracy

ULUS EGEMENLİĞİ VE HALK EGEMENLİĞİ KARŞILAŞTIRMASI VE YENİ ANAYASA İÇİN HALK EGEMENLİĞİ ÖNERİSİ

Öz

Egemenlik, yönetme hakkının kimden kaynaklandığını ve kimde olduğunu belirleyen en temel kavramdır. Günümüzde egemenliğin insanlardan kaynaklandığı kabul edilmektedir ve demokratik egemenlik olgusu meşrulukla eşdeğer tutulmaktadır. Ulus egemenliği ve halk egemenliği demokratik egemenliğin iki ayrı parçasını oluşturmaktadır. Anayasalarımız genelde ulus egemenliği ilkesini benimsemişlerdir. Ancak halk egemenliği ilkesinin demokratik egemenlik açısından daha önde olduğu düşünülecek olursa yeni anayasada halk egemenliği ilkesinin tek başına ya da milli egemenlikle birlikte yer alması önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Egemenlik, halk egemenliği, milli egemenlik, demokrasi

Kaynakça

• AKAD, M. (2006). “Türk Hukuk Tarihi Üzerine”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Maltepe Üniversitesi Yay., 2006/1, İstanbul
• AKIN, İ. F. (1987). Kamu Hukuku, Beta Yay., Beşinci Bası, İstanbul, Ocak
• ARSEL, İ. (1958). Amerikan Anayasası ve Federal Yüksek Mahkeme, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No: 126, Ankara
• ARSEL, İ. (1968). Anayasa Hukuku (Demokrasi), Sıralar Matbaası, 2. Baskı,
• BAŞGİL, A. .F. (1942). Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, Cilt: 3, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti Yayınları, No: 10, İstanbul
• BAŞGİL, A. F. (1948). Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, Birinci Kitap Cilt:1, Fasikül:1, İsmail Akgün Matbaası
• BOGDANOR, V.(1999). Blackwell’in Siyaset Bilimi Ansiklopedisi, Çev: PEKER B., KESKİNER L. ve YÜKSELCİ, E, C: 1, Birinci Baskı, Ümit Yayıncılık, Ankara
• BOZKURT, V. (2006). Değişen Dünyada Sosyoloji, Ekin Kitabevi Yay., Bursa
• BROWN, C. (2005). Sovereignty, Rights and Justice (International Political Theory Today), Polity Press, Cambridge/Malden
• BURDEAU, G. (1964). Demokrasi (Sentetik Deneme), (çev: Bülent Nüri ESEN), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No: 188,
• CANİKLİOĞLU, M. D. (1998). Anayasa Arayışları ve Türkiye, BDS Yay., İstanbul
• DEMİR, F. (1998). Türkiye’de Siyasi İstikrar Sorunu ve Çözüm Yolları, İzmir Ticaret Odası Yayını, No: 51, İzmir
• DEMİR, F.(2005) Anayasa Hukukuna Giriş, 6.Bası, DEÜ. Yay., İzmir, Mart
• ERDOĞAN, M. (2003). Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, 5. Baskı, Ankara
• EROĞUL, C. (2000). Anatüzeye Giriş (“Anayasa Hukukuna Giriş”), İmaj Yayınevi, 6. Bası, Ankara
• GEMALMAZ, M. S. (2003). Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, Beta Yay., 4. Bası, İstanbul
• GÖZÜBÜYÜK, A. Ş. (2000). Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi Yay., 9. Bası, Ankara, Eylül
• GROTIUS, H. (1967). Savaş ve Barış Hukuku (De Iure Belli Ac Pacis), (Çev; Seha L. MERAY), Ankara Üniversitesi SBF Yay., NO: 222-204, Ankara
• HAKYEMEZ, Y. Ş.(2004). Mutlak Monarşilerden Günümüze Egemenlik Kavramı, Seçkin Yay., Birinci Baskı, Ankara, Mayıs
• HUNTINGTON, S F. (1991). The Third Wave, Democratization in the Late Twentieth Century, Univesity of Oklahama Press: Normon and London
• KABOĞLU, İ Ö. (2005). Anayasa Hukuku Dersleri, Legal Yayıncılık,
• KAPANİ, M. (2001). Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, 13. Basım, Ankara
• KARAMUSTAFAOĞLU, T. (1970). Seçme Hakkının Demokratik İlkeleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No: 262, Ankara
• KARAMUSTAFAOĞLU, T. (1982). Yasama Meclislerini Fesih Hakkı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay., No: 465, Ankara
• KELSEN, H. (1942). Law And Peace In International Relations, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Pres
• MUMCU, A. (1983). Atatürkçülükte Temel İlkeler, İnkilap ve Aka Kitabevleri, İkinci Baskı, İstanbul
• OKANDAN, R. G. (1976). Umumi Amme Hukuku, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay, İstanbul
• ÖZBUDUN, E. (2004). Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 8.Baskı,
• ÖZDAL, B. ve GENÇ, (2005). M. Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası’nın Türkiye – AB İlişkilerine Etkileri, Aktüel Yay., İstanbul
• ÖZDEN, Y. G. (1994). İnsan Hakları, Laiklik Demokrasi Yolunda, Bilgi Yayınevi, Bilgi Yay., 1. Basım, Ankara, Nisan
• ÖZER, A. (2005). Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi Yay., Ankara
• PAZARCI, H. (2005). Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi Yayınları, Üçüncü Bası, Ankara, Mart
• SAN, C. (1974). Anayasa Değişiklikleri ve Anayasa Gelişmeleri, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları, No: 85, Ankara
• SARICA, M. (1969). Fransa ve İngiltere’de Emredici Vekaletten Yeni Temsil Anlayışına Geçiş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay., İstanbul
• SAVAŞ, V. F. (1997). Anayasal İktisat, Avcıol Basım-Yayın, İstanbul
• SOYSAL, M. (1997). 100 Soruda Anayasanın Anlamı, Gerçek Yayınevi, 11. Baskı, İstanbul
• TANÖR, B. ve YÜZBAŞIOĞLU, N. (2001). 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, Yapı Kredi Yay., 2. Baskı, İstanbul
• TEZİÇ, E. (2003). Anayasa Hukuku, Beta Yay., 8. Bası, İstanbul
• ÜÇOK, C. (1980). Siyasal Tarih (1789-1960), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay., Üçüncü Bası, Ankara
• YAVUZ, K. H. (2000). Türkiye’de Siyasal Sistem Arayışı ve Yürütmenin Güçlendirilmesi, Seçkin Yayıncılık, Birinci Baskı, Ankara
• YÜCEL, T. (1988). 1958 Fransız Anayasası, Adalet Bakanlığı Yayınları MAKALELER
• AKDOĞAN, C. (2003). “Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma ve Birleşmiş Milletler Barışı Koruma Harekatları İle Egemenlik”, Askeri Adalet Dergisi, S: 117, Mayıs
• AKKUŞ, S. (1995). “Modern Egemenliğin Doğuşu Pratik ve Kavramsal Belirlenme”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• AKKUŞ, S. (1998). “John Austin’de Hukuki Pozitivizmin ve Egemenlik Düşüncesinin Kaynakları ve Doğası”, Hukuk Araştırmaları, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, C: 10, S. 1-3, 1996, İstanbul
• AKYOL, T. (2003). “AB ve Globalleşme Sürecinde Egemenlik, Egemenliğin Çağdaş Kayıt ve Şartları”, Anayasa Yargısı 20
• ALİEFENDİOĞLU, Y. (2005). “Temsili Demokrasinin ‘Seçim’ Ayağı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 60, Eylül/Ekim
• ANAYURT, Ö (1998). “1876 Kanun-i Esasiyesi ve 1909 Değişikliklerinde Temel hak ve Hürriyetler”, Yeni Türkiye İnsan Hakları Özel Sayısı I, S.21
• ARSLAN, Z. (2005). “İki Tarz-ı Demokrasi: Avrupa Anayasası ve Türk Anayasası Üzerine Notlar”, Anayasa Yargısı 22.
• BAŞGİL, A. F. (1939). “Türkiye Teşkilat Hukukunda Nizamname Mefhumu ve Nizamnamelerin Mahiyeti ve Tabi Olduğu Hukuki Rejim”, Cemil Bilsel’e Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul
• BİÇKİN, İ. (2006). “Elektronik İmza ve Elektronik İmza İle İlgili Yasal Düzenlemeler”, TBB Dergisi, Sayı: 63
• ÇEBİ, S. S. (1997). “Türkiye’nin AB’ne Tam Üye Olması Yolundaki Engeller” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Ün. SBE.
• DAVUTOĞLU, A. (2003). “Küreselleşme ve AB - Türkiye İlişkileri Çerçevesinde Ulusal Egemenliğin Geleceği”, Anayasa Yargısı 20, 2003.
• ERDOĞAN, M. (2005). “Egemenliğin Dünü-Bugünü”, Hukuk ve Adalet Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 6-7, Ekim
• KABOĞLU, İ. Ö. (1998). “Türkiye’de Hukuk Devletinin Gelişimi”, Hukuk Devleti, (editör: Hayrettin ÖKÇESİZ), Afa Yay., İstanbul
• KILIÇKIRAN, O. (1990). “Lipson’un Demokrasi Kriteri ve Atatürk”, AÜSBFD., C:45, No: 1-4
• KOÇAK, M. (2005). “İngiltere’de Parlamento ve Parlamentonun Egemenliği Doktrininin Tarihsel Kökleri”, Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 5, Temmuz
• MOGOACH, D. (2002). “Egemenlik Kavramları: Devlet, Ekonomi ve Kültür Üzerine Tarihsel Yansımalar”, Liberalizm, Devlet, Hegemonya, (Der: E. Fuat Keyman), Everest Yay., İstanbul, Mart
• OZANKAYA, Ö. (1983). “Atatürk’ün Demokrasi Dersleri (I)”, AÜSBFD. C: 37, No: 3-4
• OZANKAYA, Ö. (1984). “Atatürk’ün Demokrasi Dersleri (II)”, AÜSBFD. C: 38, No: 1-4
• ÖKTEM, N. (2003). “Egemenlik, Hukuk Devleti ve Meşruiyet”, Polis Dergisi 159. Yıl Özel Sayısı, Yıl: 10, Sayı: 39
• ÖNEN, T. (1996). “Türk Anayasası ve Özellikle Adalet Reformu”, Yeni Türkiye Yargı Reformu Özel Sayısı, Yıl:2, Sayı:10
• ÖZER, A. (2003). “Hukuk Devleti”, Polis Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 36
• ÖZKAN, G. (2002). “Avrupa Birliği Hukuku ve Milli Egemenliğin Devri”, 2023 Dergisi, Sayı: 16, Ankara,15 Ağustos
• SAĞIR, M. (2004).“ “Demos”un Genişlemesi ve Temsili Demokrasiden “Küresel Doğrudan Demokrasi”ye”, Amme İdaresi Dergisi, C: 37, S: 3,
• SAVCI, B.(1974). “Çağcıl Demokrasiyi Arayış”, AÜSBFD., C: 19, No: 3-4
• SELÇUK, S. (2003). “Demokrasiye Doğru”, Polis Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 36
• SEZER, A. N. (2000). “Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet SEZER’in Töreni Açış Konuşması”, Anayasa Yargısı 17, 2000.
• SOYSAL, M. (2003). “Değişen Egemenlik ve Meşruluk”, Anayasa Yargısı 20
• ŞAHİN, F. S. (2004). “Değişen Egemenlik Kavramı”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 443, Haziran
• TEZİÇ, E. (1990). “Türkiye’de Siyasal Düşünce ve Örgütlenme Özgürlüğü”, Anayasa Yargısı 7
• TÜRK, Y. (2002). “Modern Devletin Oluşum Sürecinde Egemenlik Kuramı”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi SBE, Ankara,
• UYGUN, O. (2003). “Küreselleşme ve Değişen Egemenlik Anlayışının Sosyal Haklara Etkisi”, Anayasa Yargısı 20
• ÜNAL, Ş. (1996). “Demokrasi, Hukuk Devleti ve Yargı Bağımsızlığı”, Yeni Türkiye Yargı Reformu Özel Sayısı, Yıl:2, Sayı:10
• YAZICI, S. (2004). “Türk Silahlı Kuvvetlerinin Yetki ve Ayrıcalıkları: Sivilleşmeye Yönelik Anayasal ve Yasal Reformlar”, Hukuk ve Adalet Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 4, Ekim-Aralık
• YÜCEL, Bülent (2006). “Westphalia Antlaşmasından Nice Antlaşmasına: Egemenlik Kavramının Tarihsel Seyri ve Bir Prototip Olarak Avrupa Birliği”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1-2