MALİ KRİZLER VE SON MALİ KRİZİN (2008) REEL SEKTÖRE ETKİLERİ

Yıl 2011, Sayı: 30, 155 - 168, 20.06.2015

C. Erdem Hepaktan Serkan Çınar

Öz

In 1989 Turkey accepted the policy of financial liberty which was proposed by IMF and after 1990 because of the business cycles in the World its interaction with capital movement increased. As a result of this event similar to the other developing countries an excessive speculative capital import came into existence. Because of this excessive speculative capital import independent from its own domestic conditions, economic balance of Turkey was influenced negatively and faced with financial crisis. Recently there has been an economic business cycle similar to this process. Between the years 2002-2007 as over liquidity in the World increased the foreign capital which is coming to our country, positive developments happened in our economic indicators. But decreasing demants from USA and Europe due to the global financial crisis, decreasing of the liquidty, difficulty of funding the current deficit, depreciation of Turkish Lira mistrust and decreasing credits of the banks to each other and to people because of not finding sources has caused Turkey to be negatively influenced by the financial crisis.In this study financial crisis of the former years which influenced Turkey will be examined. Moreover the existing and the probable effects of the latest financial crisis in Turkey which came into existence from foreign markets and which became harder because of domestic events will be evaulated. Finally econometric model will be searched with using dichatomous variable

Anahtar Kelimeler

-

MALİ KRİZLER VE SON MALİ KRİZİN (2008) REEL SEKTÖRE ETKİLERİ

Öz

Türkiye 1989 yılında, IMF’nin önerdiği finansal serbestlik politikasını benimsemiştir. Türkiye’nin 1990 yılından sonra Dünya’daki, konjonktür sonucu hızlı şekilde artan sermaye hareketleriyle etkileşimi artmıştır. Bu gelişme sonucunda, diğer gelişmekte olan ülkelerdekine benzer şekilde, Türkiye’de aşırı bir spekülatif sermaye girişi yaşanmıştır. Bu aşırı spekülatif sermaye girişleri nedeniyle, Türkiye’nin kendi iç koşullarından bağımsız olarak, ekonomik dengeler olumsuz etkilenmiştir. Böylece, Türkiye mali krizlerle karşı karşıya kalmıştır. Günümüzde de bu sürece benzer bir ekonomik konjonktür oluşmuştur. 2002-2007 arasında Dünya’da bollaşan likiditenin Türkiye’ye gelen yabancı sermayeyi de arttırması sonucunda, ülkemizdeki ekonomik göstergelerde olumlu gelişmeler yaşanmıştır. Fakat küresel mali krizin ortaya çıkmasıyla ABD ve Avrupa’dan gelen talebin azalması, likiditenin büyük oranlarda çekilmesi, cari açığın finansmanının zorlaşması, buna bağlı olarak TL’nin değer kaybetmesi ve bankaların kaynak bulamamaları nedeniyle hem birbirlerine hem de kişilere verdikleri kredileri daraltmaları ve güvensizliğin oluşması Türkiye’nin krizden olumsuz şekilde etkilenmesi sonucunu doğurmuştur. Çalışmada, önceki yıllarda Türkiye’de yaşanan finansal krizler kısaca değerlendirilerek, dış kaynaklı oluşan ve yurtiçi ekonomik gelişmeler sonucunda ağırlaşan son küresel mali krizin Türkiye’de yarattığı ve yaratacağı etkiler değerlendirilmektedir. Kukla değişken kullanılarak oluşturulan ekonometrik model de, çalışmada ulaşılan sonuçları desteklemektedir

Anahtar Kelimeler

Küresel Mali Kriz, Sermaye Akımı, Türkiye Ekonomisi, Reel Sektör

Kaynakça

• Aykut KİBRİTÇİOĞLU, (2002). Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler 1969-2001, Yeni Türkiye Dergisi, Ocak 2002.
• Ayşe Sema BAHÇECİ, (1997). Ortodoks ve Heterodoks İstikrar Programları: Seçilmiş Ülke Örnekleri ve 1994 Türkiye Deneyimi, Ankara: DPT, EMSAGM, Temmuz.
• Bağımsız Sosyal Bilimciler, (2008). 2008 Kavşağında Türkiye: Siyaset, İktisat ve Toplum, Yordam Kitap Basım ve Yayın, İstanbul
• Bağımsız Sosyal Bilimciler Basın Duyurusu, (2008). Küresel Kriz Kapitalizmin Ta Kendisidir, Ankara.
• Barry EİCHENGREEN and Michael MUSSA, (1998). Capital Account Liberalization and the IMF, Finance&Development, Volume 35, Number 4.
• Cem SAATÇİ, (2004). Devalüasyon ve Etkileri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü Çalışma Notları.
• David A. DİCKEY and Wayne A. FULLER (1979). Disturbition of The Estimatorsfor Autoregressive Time Series With a Unit Root, Journal of American Statistical Association, 74.
• F. S. MISHKIN, (1996). “Understanding Financial Crises: A Developing Country Perspective”, Annual World Bank Conference on Development Economics, The World Bank, 29-62.
• Güven DELİCE, (2003). Finansal Krizler: Teorik Ve Tarihsel Bir Perspektif, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 20.
• Korkut BORATAV, vd., (2001). Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı Üzerine Değerlendirmeler, Mülkiye Dergisi, Cilt: XXC, Sayı: 229, Ankara.
• Murat KOYUNCU ve Fikret ŞENSES, (2007). Kısa Dönem Krizlerin Sosyoekonomik Etkileri: Türkiye, Endonezya ve Arjantin Deneyimleri, Economic Reserarch Center, Middle East Techical University, Working Paper in Economics 04/13, Ankara
• Itoh Makoto and Lapavitsas Costas, (1999). Political Economy of Money and Finance, MacMillan.
• HAK-İŞ Raporu, (2009). Küresel Krizin Ülkemize Olası Etkilerini Azaltmak İçin Alınması Gereken Önlemler, Ekonomik ve Sosyal Konsey Toplantısına Sunulan, Ankara.
• John B. TAYLOR, (2008). The Financial Crisis and the Policy Responses: An Empirical Analysis of What Went Wrong, Stanford University Researh Project, Volume: 89, No:1
• Vim NAUDE, (2009). The Financial Crisis of 2008 and the Developing Countries, United Nations University UNU-WİDER, Discussion Paper No: 2009/1.
• Samir AMİN, (2004). ‘Kapitalizmin Yeni Aşaması (ya da bunak gençleştirme çabası)’ Çeviren: Aydın Ördek.
• Sadun AREN, (2000). 100 Soruda Para ve Para Politikası, Gerçek yayınevi, İstanbul.
• Şevki ÖZBİLEN, (2001). Türkiye’de İktisadi Krizin Temel Nedenleri ve Bir Mali Sistem Reform Önerisi, Yeni Türkiye Dergisi, Kriz özel Sayısı I.
• TEPAV, (2008). 2007–08 Küresel Finansal Kriz ve Türkiye: Etkiler ve Öneriler, Küresel Kriz Çalışma Grubu, Politika Notu.
• Türkiye Kalkınma Bankası, (2008). “Küresel Mali Kriz ve Reel Sektöre Muhtemel Etkileri”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü, Hazırlayanlar: Oktay Küçükkiremitçi, Ömür Genç, Mustafa Şimşek, Mehmet Emin Karaca, Bayram Ali Eşiyok, Ankara.
• TÜSİAD, (1996). Türkiye' de Kamu Harcamaları ve Kamu Borçlanması Mali Disiplin Gereği Üzerine Gözlem ve Öneriler, TÜSİAD Raporları, İstanbul.
• www.tuik.gov.tr – 08.04.2010