“Geleceğin Tarihi”: Tim Rogan’ın The Moral Economist Kitabının Bir Değerlendirmesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 189 - 199, 31.12.2022

İhsan Sefa Özer

https://doi.org/10.55796/dusuncevetoplum.1144780

Öz

Kapitalizmin mantığında insan hayatını ve mutluluğunu sayılara ve formüllere tesviye etmek müzmindir. Romantizmin eleştirisinden bu yana bu düzleştirici kayıtsızlık hayatın çok yönlü dokusu, refahın ve yoksulluğun sayıların ifade ettiğinin ötesinde tecrübesi vurgulanarak ifşa edilmiştir. İnsan hayatına faydacı mantığın düzleştirici görüşünden daha fazla değer vermeye çalışan bu eleştirel geleneklerden biri de "ahlaki ekonomi" fikridir. Ancak ahlaki ekonominin insana atfetmek arzusunda olduğu bu değer, nitelikli bir düşünsel kurgu ve açıklanabilir bir eleştiri içinde inşa edilmelidir ki elle tutulur bir eleştirel zemin oluştursun. İşte Tim Rogan’ın kitabı, bu inşa çabalarının tarihini anlatmaktadır. 20.yüzyılın başından gelen bu eleştirel geleneğin tarihinde potansiyelleri, çıkmazları ve tekrara düşmeleri izah eder Rogan. Bununla birlikte, yalnızca bir tarih anlatısı olmakla yetinerek, ahlaki ekonomi fikrini 20.yüzyılın son çeyreğinde yaşadığı gerilemeye terk etmez. Bu fikrin iktisat disiplinini içeriden dönüştüreceğini uman Rogan, ahlaki ekonominin uzlaşacabileceği diğer entelektüel geleneklere ve bu yolla üstesinden gelebileceği sorunlarına odaklanıyor. Bu anlamda çalışması aynı zamanda günümüze yönelik bir teklif içermekte, sosyal ve ekonomik reformlarda karar alma süreçlerinin ve sosyal olmanın daha umut verici şekillerde nasıl düşünülebileceğinin üzerinde durmaktadır.

Anahtar Kelimeler

The Moral Economists, ahlaki ekonomi, kapitalizmin eleştirisi, romantizm, sosyal seçim teorisi.