Youtube Video Anlatılarındaki Retorik Bileşenlerin Alımlanması: Barış Özcan Örneği

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 126 - 160, 31.12.2022

İsmail Doru , Seçkin Özmen

https://doi.org/10.55796/dusuncevetoplum.1187044

Öz

Tarihte toplumsalın ve sosyo-politiğin bir gerekliliği olarak ortaya çıkan retorik, günümüzde iletişim pratiğinin tüm alanlarını kapsayan bir yapı sunmaktadır. İletişim araçlarının, süreçlerinin, aktörlerinin, biçimlerinin ve söylemlerinin olabildiğince karmaşıklaştığı ve çeşitlendiği iletişim ortamında ise retorik; önemli bir pratik ve analiz biçimidir. Buradan hareketle bu araştırma gündelik bir fenomen haline gelen YouTuberlar, video anlatıları ve takipçilerini retorik merkezli konu ve problem edinmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın temel sorusu “YouTuber hedef kitleleri izledikleri içeriklerde geçen retorik bileşenleri nasıl alımlamaktadır?” şeklindedir. Soruya cevap bulmak için nitel yöntemin benimsediği durum desenine sahip araştırma yürütülmüştür. Evren ve örneklem bölümünde ayrıntısına açıkladığı üzere araştırma Barış Özcan isimli Youtuberın video anlatılarına yapılan yorulardan hareketle yapılmıştır. Verileri elde etmek için doküman-belge inceleme tekniği kullanılmış, verilerin analizinde ise nitel içerik analizi uygulanmıştır. Nitel içerik analizi uygulamasında MAXQDA isimli program kullanılmış ve kodlamalarda elde edilen veriler görselleştirilip, yorumlanmıştır. Bu doğrultuda YouTuber hedef kitlesinin video anlatılarına yönelik olumlu yaklaşım sergilediği görülmüştür. Olumlu yaklaşımın oluşmasında ethos bileşeni ön plana çıkmıştır. Ayrıca retorik bileşenlerin içerikle uyumlu bir şekilde alımlandığı ve retorik birleşenlerin birlikte etkili kullanımının retorik sürece yönelik olumlu yaklaşımların oluşmasına katkı sağladığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Retorik, Retorik Bileşenler, İkna, Hedef Kitle, Alımlama Analizi

Kaynakça

• KAYNAKÇA Aristotales (2020). Retorik, çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: Yapı Kredi.
• Banavand, R. (2020). Political marketing and the U.S. Presidential campaign strategies: A functional and rhetorical analysis of Donald Trump's and Hillary Clinton's discourse on Twitter, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İzmir
• Burger, J. P., & Anemaet, L. (2011). Exploring everyday ethos. Ethos techniques in online discussions about extraordinary experiences. In T. van Haaften, H. Jansen, J. de Jong, & W. Koetsenruijter (Eds.), Bending Opinion. Essays on Persuasion in the Public Domain (pp. 219-240). Leiden: Leiden University Press.
• Colavito, J. (2011). Pathos. Encyclopedia of rhetoric and composition: Communication from ancient times to the information age içinde. (Ed. Terasa Enos). Routledge.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. (ed. M. Bütün & SB Demir). İstanbul: Siyasal Kitapevi.
• Çağlayan, S. (2021). Covid-19 Pandemisi Sürecine İlişkin Bir Retorik Analiz: TC Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın Basın Açıklamaları. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, (60), 27-62.
• Çalışkan, O. (2018). Seçmen tercihlerinin yönlendirilmesinde argümantasyon faktörü: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi referandumu kapsamındaki tartışmalara dair örnek bir politik argümantasyon analizi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Çalışkan, O. (2020). Youtube'un şifa dağıtan videoları: bir sözdebilim olarak biyoenerji'nin retoriği, Youtube Türkiye'de kültür, siyaset ve tüketim -1 (Ed. Ahmet Güven), İstanbul: Kriter Yayınları
• Dürüşken, Ç. (2001). Antikçağ'da doğan bir eğitim sistemi rhetorica roma'da rhetorica eğitimi, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat.
• Dürüşken, Ç. (2014). Antikçağ felsefesi: Homeros' tan Augustinus'a bir düşünce serüveni. İstanbul: Alfa
• Eyman, D. (2015). Digital rhetoric: Theory, method, practice (p. 177). University of Michigan Press.
• Güzel, C. (2016). Kırşehir’de derlenen efsanelerin retorik analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kırşehir
• Herrick, J. (2000). The history and theory of rhetoric (2rd Edition). Boston: Allyn and Beacon.
• Higgins, C., & Walker, R. (2012). Ethos, logos, pathos: Strategies of persuasion in social/environmental reports. Accounting Forum, 36(3), 194–208. doi:10.1016/j.accfor.2012.02.003
• Hill, F. I. (2009). Traditional perspective. (Ed. Jim Kuypers), Rhetorical criticism: perspectives in action içinde (s. 39-61). Lexington Books.
• İlhan, E. & Kabakcı, U. (2021). Futbol taraftarlarının retoriği: MKE Ankaragücü örneği. Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 202-217.
• Jasinski, J. (2001). Sourcebook on rhetoric (Vol. 4). Sage Publications.
• Johnson, N. (2011). Ethos. Encyclopedia of rhetoric and composition: Communication from ancient times to the information age içinde. (Ed. Terasa Enos). Routledge.
• Karaman, S. (2012). Retorikte genel inandırma tarzları hakkında bir inceleme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kjeldsen, J. E. (2018). Audience analysis and reception studies of rhetoric. In Rhetorical Audience Studies and Reception of Rhetoric (pp. 1-42). Palgrave Macmillan, Cham.
• Kozak, M. (2018). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri. Detay Yayıncılık.
• Krall, N. M. (2022). The ethos of Donald Trump: Trump’s lack of presıdentıal decorum from 2016 forward and ıts ımpact on Amerıcan polıtıcs (Doctoral dissertation). University of Alabama at Birmingham.
• MacDonald, M. J. (Ed.). (2017). The Oxford handbook of rhetorical studies. Oxford University Press.
• Maxwell, J. A. (2010). Using numbers in qualitative research. Qualitative inquiry, 16(6), 475-482.
• Meyer, M. (2009). Retorik. (Çev. İsmail Yerguz). Ankara: Dost.
• Mshvenieradze, T. (2013). Logos ethos and pathos in political discourse. Theory & Practice in Language Studies, 3(11).
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel Yaklaşımlar. (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayın Odası, 2.
• Neuman, W. L. (2020). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel Yaklaşımlar Çilt 1, (Ö. Akkaya, Çev). Ankara: Siyasal Kitabevi
• Oring, E. (2008). Legendry and the rhetoric of truth. Journal of American Folklore, 127-166.
• Özdemir Taştan, İ. (2012). Devrimci yol’un retoriği: Devrimci Yol dergisinde bir kurtuluş ve gelecek tasavvuru olarak devrim (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Ankara. Richards, J. (2008). Rhetoric. the new critical idiom. London and New York: Routledge.
• Saruhan, C. Ş. & Özdemirci, A. (2020). Bilim, felsefe ve metodoloji, Beta Basım Yayım: İstanbul
• Seyhan, A. S. (2020) Televizyon haberinin retorik bileşenleri iletişimsel zihniyetin haber retoriğine yansıması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü: Ankara
• Silverman, D., (2021). Nitel araştırma nasıl yapılır?. İstanbul: Küre Yayınları.
• Simonson, P. (2010). The streets of Laredo: Mercurian rhetoric and the Obama campaign. Western Journal of Communication, 74(1), 94-126.
• Şanlı, H. K. (2010). Milli Şef Dönemi Maarif Vekili Hasan-Ali Yücel'in politik konuşmalarında ulusal kimliğin inşası ve yurttaş terbiyesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Tanıtım Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Temir, Erkam (2019). Siyasal iletişimde retorik: Aleksey Navalnıy örneği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.