Scientific Publication Experiences: Being an Editor, Reviewer, and Author / Bilimsel Yayın Deneyimleri: Editör, Hakem ve Yazar Olmak

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 316 - 337, 28.02.2022

Özden Ölmez Ceylan Aslı Ağıroğlu Bakır

https://doi.org/10.19160/e-ijer.1066057

Öz

Scientific research is very valuable in terms of disseminating science, sharing it with other researchers, and developing intellectual knowledge. Scientific publishing, in other words, academic journal publishing, which undertakes the task of sharing and disseminating scientific research, is a type of publishing that has emerged with a rapidly increasing momentum in recent years. This work was carried out to present the experiences of the editors, reviewers, and authors, who are the stakeholders of the publication process in educational journals, from their perspectives and to offer suggestions based on these data. The study was designed as a case study and used the qualitative research model. Based on the literature review, a semi-structured form containing parallel questions was prepared for editors, reviewers, and authors who have experienced the publication process in educational journals. The data were obtained through interviews on the Zoom platform. Due to Covid precautions and the fact that the researcher and the participants were in different cities of Turkey, the interviews were conducted online. Content analysis technique was used in the analysis of the data. In the process of examining the data set, codes, sub-themes, and themes were determined by using the inductive analysis technique. The theme, sub-theme, and codes are given in the form of tables and supported by quotation sentences. According to the research findings, it was revealed that the editor, reviewer, and author views diverge in some points. Considering that the process includes tasks related to each other, it is possible to express that evaluating the same situation from different perspectives reveals the data that will enable the development of the scientific publishing process. The editor, reviewer, and authors' views expressed that the indexes provide a certain standard, on the other hand, cause scientific monopolization at some points have emerged. The editors determined that this duty contributed to both their career and academic development. In addition to the opinion that the reviewing task should be seen as an academic responsibility, it has been stated that there is a need for factors that will increase motivation for the execution of this task due to the workload it brings.

Anahtar Kelimeler

Scientific publishing, Academic journals, Education journals, Editor, Reviewer, Author

Bilimsel Yayın Deneyimleri: Editör, Hakem ve Yazar Olmak / Scientific Publication Experiences: Being an Editor, Reviewer, and Author

Öz

Bilimsel araştırmalar, bilimin yaygınlaştırılması, diğer araştırmacılarla paylaşılması ve entelektüel birikimin gelişmesi açısından oldukça değerlidir. Bilimsel araştırmaların paylaşılması ve yaygınlaştırılması görevini üstlenen bilimsel yayıncılık diğer bir deyişle akademik dergi yayıncılığı son yıllarda hızla yükselen bir ivmeyle karşımıza çıkan bir yayıncılık türüdür. Bu çalışma; eğitim dergilerindeki yayın sürecinin bileşenleri olan editör, hakem ve yazarların deneyimlerini kendi bakış açılarından ortaya koymak ve bu verilerden yola çıkarak öneriler sunmak amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla durum çalışması modelinde bir nitel araştırma gerçekleştirilmiştir. Yapılan alanyazın taramasına dayanılarak eğitim dergilerinde yayın sürecini deneyimlemiş editör, hakem ve yazarlara yöneltilecek sorular belirlenmiş ve her biri için paralel sorular içeren birer yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Covid tedbirleri ve araştırmacı ile katılımcıların Türkiye’nin farklı şehirlerinde olması nedeniyle görüşmeler çevrim içi gerçekleştirilmiştir. Veriler Zoom platformu üzerinden yapılan görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde, içerik analizi tekniğinden faydalanılmıştır. Veri setinin incelenme sürecinde tümevarımcı analiz tekniği ile verilerden yola çıkılarak kodlar, alt temalar ve temalar belirlenmiştir. Tema, alt tema ve kodlar tablo şeklinde verilmiş ve doğrudan alıntı cümleleriyle desteklenmiştir. Araştırma bulgularına göre bilimsel yayıncılık sürecinin bileşenleri olarak editör, hakem ve yazarların bazı noktalarda ortak, bazı noktalarda ise ayrışan görüşler dile getirdikleri ortaya çıkmıştır. Sürecin birbiri ile ilişkili sorumlulukları içerdiği düşünüldüğünde aynı durumun başka açılardan değerlendirilmesinin bilimsel yayıncılık sürecinin gelişmesini sağlayacak verileri ortaya çıkardığı söylenebilir. Editör, hakem ve yazarların kendi süreçlerine ilişkin görüşlerinin yanı sıra dizinlerin belli bir standart sağladığı, bazı noktalarda bilimsel tekelleşmeye yol açtığı ve gelişen teknoloji ile aynı işlevi gören sistemlerin olduğu görüşleri ortaya çıkmıştır. Sürecin ana noktasında duran editörlerin görevlerine ilişkin görüşlerden bu görevin hem kariyer hem de akademik gelişim anlamında katkıları olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hakemlik görevinin akademisyenlik sorumluluğu olarak görülmesi gerektiğine ilişkin görüşlerin yanı sıra getirdiği iş yükü nedeniyle bu görevin yürütülmesi için motivasyonu artıracak unsurlara da gerek olduğu belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel yayıncılık, Akademik dergiler, Eğitim dergileri, Editör, Hakem, Yazar

Kaynakça

• Akça, S. ve Akbulut, M. (2020). Bilimsel iletişimin görünmeyen eli: Hakemlik. Türk Kütüphaneciliği, 34 (3), 559-563. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/56680/791400
• Antelman, K. (2004). Do open-access articles have a greater research impact? College & Research Libraries, 65(5), 372-382.
• Antelman, K. (2006). Self-archiving practice and the influence of publisher policies in the social sciences. Learned Publishing, 19, 85-95.
• Asan, A. (2017). Uluslararası Bilimsel Dergi İndeksleri, Önemleri ve Türkiye Kaynaklı Dergilerin Durumu: Bölüm 1: Bilimsel Dergi İndeksleri. Acta Medica Alanya, 1(1), 33-42.
• Asan, A., Sezgin, M. ve Giray, G. (2020). Web of Science Veritabanı Kapsamındaki Dergilerde Türkiye Adresli Tam Makalelerin Analizi: 1900-2019, Social Sciences (NWSASOS), 15(4):1-15, DOI:10.12739/NWSA.2020.15.4.3C0190.
• Aydın, İ. P. (2003). İyi hakem olmak. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36(36), 528-535.
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. PegemA Yayınevi.
• Beall, J. (2017). Research Integrity cornet: Special isssue on predatory journals opinion. What I learned from predatory publishers. Biochemia Medica. 27(2):273-8.
• Bailey, C.W. (2006). Open access and libraries: Preprint 1/11/06. 15 Şubat 2022 tarihinde Chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/viewer.html?pdfurl=https%3A%2F%2Fhomepage.unvie.ac.at%2Fjuan.gorraiz%2FVortrag%2FOA-bailey.pdf&clen=200349&chunk=true adresinden erişildi.
• Benos DJ, Bashari E, Chaves JM, et al. (2007). The ups and downs of peer review. Advance in Physiology Education 31, 145-152. https://doi.org/10.1152/advan.00104.2006
• Bianchi, F. and Squazzoni, F. (2015). Is three better than one? Simulating the effect of reviewer selection and behavior on the quality and efficiency of peer review. Proceedings of the 2015 Winter Simulation Conference, 4081–4089.
• Budak, Y., Tıngöy, Ö., Küçüksaraç, H. (2017). Sayısal ortamlar ve yayıncılığın dönüşümü bağlamında Türkiye’de akademik süreli yayıncılık. AJIT-e Online Academic Journal of Information Technology, 8(30), 325-339.
• Budapest Open Access Initiative. (2002). Budapest Open Access Initiative. 15 Şubat 2022 tarihinde https://www.budapestopenaccessinitiative.org/read/ adresi üzerinden erişildi.
• Choi, D. H., ve Seo, T. S. (2021). Development of an open peer review system using blockchain and reviewer recommendation technologies. Science Editing, 8(1), 104-111.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five appro¬aches (3rd edition). SAGE Publication.
• Davis, P. (2009). Peer review survey 2009. The Scholarly Kitchen. https://scholarlykitchen.sspnet.org/2009/09/21/peer-review-survey-2009/
• Davis, P. (2013). Rewarding reviewers: Money, prestige, or some of both? The Scholarly Kitchen. https://scholarlykitchen.sspnet.org/2013/02/22/rewarding-reviewers-money-prestige-or-some-of-both/
• Demiray, U. ve Gürcan, H. (2013). Yayın etiği bağlamında elektronik yayınlarda karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Selçuk İletişim, 4 (1) , 5-10.
• Ekmekçi, A. ve E. Konaç, E. (2009), Bilimsel Yazımın Bazı Temel Kuralları. TÜBAV Bilim 2(1). 117-121.
• Gökkurt Demirtel, Ö. (2017). Üniversite Kütüphaneleri ve Ulusal Akademik e-Yayınlar:“Büyük Büyük Dev Açık Kütüphane Düşü”. Akademik Kütüphanelerde Kaynak Yönetimi Sempozyumu (ÜNAK), Bildiri Kitabı (Davetli Konuşmacı metni).
• Gülerce, H. (2012). Sosyal bilimlerin gelişmesinde editörlüğün rolü ve akademik dergi editörleri üzerine sosyolojik bir inceleme [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Ishag, M. I. M., Park, K. H., Lee, J. Y., & Ryu, K. H. (2019). A pattern-based academic reviewer recommendation combining author-paper and diversity metrics. IEEE Access, 7, 16460-16475.
• Jackson, S. L. (2009). Research methods and statistics: a critical thinking approach (3rd edition) Belmont, CA: Wadsworth.
• Kaygusuz, A. (2012). Makale nasıl değerlendirilir? ANKEM Dergisi. 26(4): 228-232. doi:10.5222/ankem.2012.228
• Kozak, N. (2006). Türkiye’de ve dünyada dergi editörlüğü ve hakemlik sistemi. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık.
• Kutsal, F. Y. G. (2004). Editör sorumluluğu içinde. Yılmaz O. (Ed). Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, TÜBİTAK matbaası, Ankara, 135-42.
• Kutsal F. Y. G. (2006). Editörün katkı ve sorumlulukları. Yılmaz O. (Ed). Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, Open Ajans. Ankara, 67-72.
• Kutsal, F. Y. G. (2019). Evrensel bilimin paylaşımında dergiler ve kongreler. Anestezi Dergisi, 27(4), 235 - 244.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic Inquiry. Sage Publications.
• Lonka, K. (2003) Helping Doctoral Students To Finish Their Theses. In: L. Björk, G. Bräuer, L. Rienecker, G. Ruhmann, & P. Stray Jørgensen, (eds.) Teaching Academic Writing across Europe. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer University Press. (pages 113–131).
• Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of management review, 23(2), 242-266.
• Odabaş, H., ve Odabaş, Y. (2012). Türkiye’de akademik açık dergi yayıncılığı ve Atatürk Üniversitesi’nde açık e-dergi uygulaması. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (47), 355-369.
• Olkun, S. (2006). Eğitim ile ilgili uluslararası bilimsel dergilerde yayın yapma süreci: fırsatlar, sorunlar ve çözüm önerileri. Karakütük, K. (Ed.). Sosyal bilimlerde süreli yayıncılık birinci ulusal kurultay bildirileri, içinde (s. 43-48). Ankara: TÜBİTAK.
• Özdemir, A. (2004). Bilimsel yazarlık kriterleri ve etik. Tanısal ve Girişimsel Radyoloji Dergisi,10, 259-261.
• Öztoprak, N. (2020). Türkiye’de sosyal bilimlerde akademik dergiciliğin meseleleri çalıştay raporu. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, 43, 475-488.
• Polat, C. (2006). Bilimsel bilgiye açık erişim ve kurumsal açık erişim arşivleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (37), 53-80.
• Publons. (2020). How it works: For reviewers. https://publons.com/benefits/reviewers/how
• Rosovsky H. (1996). Üniversite: Bir dekan anlatıyor, (6. Ed.). TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
• Ruacan, Ş. (2005). Bilimsel araştırma ve yayınlarda etik ilkeler. Gazi Tıp Dergisi,16, 4, 147-147.
• Sarıer, Y. (2011). Türkiye'de yayınlanan hakemli eğitim bilimleri dergilerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 40(189), 201-218.
• Sosyal Bilimlerde Akademik Dergiciliğin Meseleleri Meseleleri Çalıştayı (2020). Kültür Ocağı Vakfı Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi. Kocav Yayınları:17, İstanbul.
• Stelmakh, I., Shah,N.B. and Singh, A. (2018). PeerReview4All: Fair and accurate reviewer assignment in peer review. Proceedings of the 30th International Conference on Algorithmic Learning Theory, USA, 98, 1–29. https://arxiv.org/abs/1806.06237
• TEDMEM (2015). Akademik yayıncılık ve dergicilikte kalite politikaları ve yönelimler çalıştayı raporu, 2014. https://tedmem.org/yayinlar.
• Thurner, S. and Hanel, R. (2011). Peer-review in a world with rational scientists: Toward selection of the average. The European Physical Journal B, 84(4), 707–711.
• Tonta, Y. (2006). Açık erişim: Bilimsel iletişim ve sosyal bilimlerde süreli yayıncılık üzerine etkileri. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık – I. Ulusal Kurultay Bildirileri. Kasım, Ankara.
• Topping, K. (1998). Peer assessment between students in colleges and universities. Review of educational Research, 68(3), 249-276.
• Toprakçı, E. (2002) Eğitimin bilimsel temelleri. Eğitim Üzerine (Editör: Erdal Toprakçı), Ankara: Ütopya Yayınları, 119-150.
• Toprakçı, E., Dağdeviren, İ., Oflaz, G., ve Türe, E. (2010) Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının bilim anlayışları temelinde eğitimin bilimliliği. Bilim ve Ütopya Dergisi Sayı: 190, Yıl: 10, Nisan 2010, ss. 45-56. Erişim: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2020/05/bilim-anlay%C4%B1%C5%9Flar%C4%B1-temelinde-e%C4%9Fitimin-bilimlili%C4%9Fi.pdf
• Türk Dil Kurumu (2022). Sozluk.gov.tr adresinden 18.02.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Wang, Y., & Sun, F. (2018). How to choose an appropriate reviewer assignment strategy in peer assessment system? Considering fairness and incentive. In proceeding of May, 2018 Annual International Conference on Education and Social Development.
• Wood, J. V. (1996). What is Social Comparison and How Should We Study it? Personality and Social Psychology Bulletin, 22(5), 520–537.
• Yıldırım, A., ve Şimşek H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Ya¬yıncılık.
• Yıldızeli, A. (2011). Akademik dergiler, editörlüğü ilgilendiren sorunları ve “Bilgi Dünyası” . Bilgi Dünyası Dergisi, 12(1), 128-144.
• Yükseköğretim Kurulu (2019, 9 Mart). Yağmacı Dergi Yayınları Akademik Yükseltmelerde Kullanılmayacak. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/yagmaci-dergi-yayinlarina-onlem.aspx
• Yükseköğretim Kurulu (2022, 25 Ocak). Yağmacı/Şaibeli Dergiler hakkında alınan 2021.18.643 sayılı karar. https://www.uak.gov.tr/DuyuruBelgeleri/2022/yagmac%C4%B1-saibeli-dergiler-hk-duyuru-25012022.