Paylaşılan Liderliğin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi / The Effect of Distributed Leadership on Teachers' Organizational Commitment

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 3, 56 - 71, 02.01.2015

Dr.aslı Ağıroğlu Bakır Yrd.doç.dr.mahire Aslan

https://doi.org/10.19160/e-ijer.38888

Cited By: 2

Öz

Distributed leadership is based on the idea that leadership cannot be just for the ones who have been appointed. Anybody having the potential and enough experience deserves a chance (Elmore, 2000). Distributed leadership can be accepted as one of the most popular research topics which has received interest and attention of the researchers. In fact, it attracted attention mainly in the end of the 90s and this interest resulted in many investigations. It is important to investigate the effect of distributed leadership on organizational commitment as distributed leadership is shaped by the individuals who trust each other's knowledge and experience, take active role in the process of decision, open for the development and change, productive and ready for exchange of ideas. Distributed leadership contributes to the organizational commitment as long as it develops the ones' abilities and involvement in the organization. It is assumed that organizational commitment which is defined as “the behaviour that is shaped by the relation of members to the organization and is determinative in the decision of members to be temporary or permanent in the organization” would arise in condition of distributed leadership. From this point of view, the aim of this study is to find out the relationship between the distributed leadership and organizational commitment perceptions of public and private school teachers.
Method: In research, correlational method based on descriptive method has been used. The target population of the study is composed of 1863 men and 1420 women; totally 3283 public school teachers, and also 116 private school teachers who work at different schools that locate in the centre of Malatya. The sample of the study is constituted of 728 teachers who are chosen from this universe by cluster sampling method. “Distributed Leadership Scale for School Organization” and “Organizational Commitment Scale for Teachers” have been used to obtain data of the research. Pearson Correlation and Simple Regression Analyses have been used besides t test as statistical analysis.
Findings: The results revealed that the distributed leadership and organizational commitment perceptions of private school teachers are higher when compared to the public school. There is a positive, high and significant relationship between both public and private school teachers' perceptions of distributed leadership and organizational commitment. The public school teachers' perceptions of distributed leadership affect their organizational commitment %70.1 and private school teachers' perceptions of distributed leadership affect their organizational commitment %71.5. In other words, approximately 70 percent of the change in public and private school teachers' perceptions of organizational commitment can be explained by their perception of distributed leadership. In short, according to statistical analysis, distributed leadership perceptions of public and private school teachers affect their organizational commitment level.
Suggestions: The results of the study reveal that distributed leadership has an important effect on organizational commitment. So, in order to create high levels of organizational commitment in schools, distributed leadership approaches and practices might be increased. To realize this; Facilities (annual meetings, special day and night activities, seminars, etc.) that will create and develop the spirit of group or team wok might be supported and applied. An approach of including all stakeholders to the decision of school vision and mission might be put into practice. In order to constitute an atmosphere of respect, cooperation and support, a kind of school culture that tolerates the differences and sees them as richness might be created.

Anahtar Kelimeler

Education, Leadership, distributed leadership, organizational commitment.

Paylaşılan Liderliğin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi / The Effect of Distributed Leadership on Teachers' Organizational Commitment

Öz

Paylaşılan liderlik, liderliğin yalnızca atanmışlara özgü olamayacağı; alanında uzman, bilgi, deneyim ve potansiyeli olan tüm işgörenlere uygun durumlarda fırsat verilmesi gerektiği anlayışı üzerine inşa edilmiştir. Bir örgütte birbirinin bilgi ve deneyimlerine güvenen, karara katılım sürecinde aktif rol alan, değişim ve yeniliğe açık, üretken ve fikir alış-verişine yatkın bireylerin oluşturduğu paylaşılan liderlik anlayışının, işgörenlerin örgütsel bağlılıklarına olan etkisinin araştırılması da bu bağlamda önemlidir. Paylaşılan liderlik bireylerin yeteneklerini ve katılımlarını geliştirdiği ölçüde örgütsel bağlılığın ve etkililiğin artmasına katkıda bulunmaktadır. Böyle bir bakış açısının eğitimdeki izdüşümü, başarı ve okul gelişimi anlamına gelmektedir. Okul örgütlerinde paylaşılan liderlik anlayış ve uygulamaları sağlandığında işgörenlerin kurumlarına karşı içtenlikli biçimde bir bağlılık duyumsayabilecekleri varsayılmaktadır. Örgütsel bağlılık “çalışanların örgütle ilişkisi sonucunda şekil alan ve onların örgütün sürekli bir üyesi olma kararını vermelerini sağlayan davranış” biçimi olarak tanımlanabilir. Bu çıkış noktasından hareketle bu çalışmada, resmi ve özel okullarda görev yapan öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin nasıl olduğunun araştırılması amaçlanmıştır. Genel tarama modeline dayalı ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın evreni Malatya ili merkez ilçe sınırları içinde bulunan 76 resmi ilköğretim okulunda görev yapan 1863 erkek ve 1420 kadın olmak üzere toplam 3283 öğretmen ile 4 özel ilköğretim okulunda görev yapan 116 öğretmenden oluşturmaktadır. Oransız küme örnekleme yöntemiyle belirlenmiş olan örneklem ise 677 resmi ve 51 özel ilköğretim okulu öğretmeni olmak üzere toplam 728 öğretmenden oluşturmaktadır. Çalışmanın verilerini elde etmek için “Okul Örgütlerinde Paylaşılan Liderlik Ölçeği” ve “Öğretmenler İçin Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde t testinin yanı sıra, öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkilerin çözümlenmesinde Pearson Korelasyon, ve bu değişkenler arasındaki etkileşimin ortaya konulması için de Basit Regresyon Tekniği kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlar, özel ilköğretim okullarındaki paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık düzeyinin, resmi ilköğretim okullarına kıyasla daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. İlköğretim okulu öğretmenlerinin paylaşılan liderlik ile örgütsel bağlılık algıları arasında pozitif yönde, yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. İlköğretim okulu öğretmenlerinin paylaşılan liderlik algıları, onların örgütsel bağlılık düzeylerini etkilemektedir

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Liderlik, Paylaşılan liderlik, Örgütsel bağlılık

Kaynakça

• Ağıroğlu Bakır, A.(2013). Öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin analizi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: PegemA Yayınevi.
• Baloğlu, N. (2011). Dağıtımcı liderlik uygulamaları: Eklektik bir tasarım çalışması. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 163-181.
• Baloğlu, N. (2012). Değerler temelli liderlik ile dağıtımcı liderlik arasındaki ilişkiler: Okul müdürünün davranışını değerlendirmeye dönük nedensel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. (Ek Özel sayı) 12 (2), 1367-1378.
• Baloğlu, N. ve Karadağ, E. (2011). Dağıtımcı liderlik: Okullarda yönetiminin yeniden yapılandırması sürecinde dikkate alınması gereken bir liderlik yaklaşımı. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 127-148.
• Barreiro, P. L. and Albandoz, J. P. (2001). Population and sample. Sampling techniques management mathematics for European schools. Web: http://www.mathematik.uni-kl.de/ ̃ adresinden Mart 2013 tarihinde alınmıştır.
• Beycioğlu, K. (2009). İlköğretim okullarında öğretmenlerin sergiledikleri liderlik rollerine ilişkin bir değerlendirme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İnönü Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Bostancı, A. (2012). Paylaşılan liderlik algısı ölçeği’nin Türkçe uyarlaması. International Journal of Human Sciences [Online]. (9)2, 1619-1632.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (11. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Castaneda, P. (2010). What is distributed leadership? http://www.articlesbase.com /business- articles/what-is-distributed-leadership-2068671.html adresinden Eylül 2010 tarihinde alınmıştır.
• Cohen, L., Manion, L. and Morrison, K. (2007). Research methods in education. (6th Ed.). Taylor & Francis e-Library.
• Cooper, G. (2012). Examining the transformational and distributive leadership styles of secondary principals: a mixed methods study. (Unpublished Doctoral Dissertation) The Graduate Faculty of Texas Tech University, USA.
• Elmore, R. (2000). Building a new structure for school leadership. Washington, DC: The Albert Shanker Institute.
• Eraslan, L. (2004). Liderlik olgusunun tarihsel evrimi, temel kavramlar ve yeni liderlik paradigmasının analizi. Milli Eğitim Dergisi. Sayı:162, 1-14.
• Fox, J. (2008). Applied regression analysis, linear models, and related methods. Sage Publications.
• Gardelli, V., Alerby, E. and Persson, A. (2014). Why philosophical ethics in school: implications for education in technology and in general, Ethics and Education, 9(1), 16-28.
• Gay, L.R. and Diehl, P.L. (1992). Research methods for business and management. New York: Maxwell Macmillan International.
• Grant, C. P. (2011). The relationship between distributed leadership and principal’s leadership effectiveness in North Carolina. (Unpublished Doctoral Dissertation) The Graduate Faculty of North Carolina State University, Raleigh, North Carolina.
• Gronn, P. (2000). Distributed properties: A new architecture for leadership, Educational Management & Administration, 28(3), 317–38.
• Gronn, P. (2002). Distributed leadership. In K. Leithwood, P. Hallinger, K. Seashore Louis, G. Furman Brown, P. Gronn, W. Mulfordand K. Riley (eds). Second International Handbook of Educational Leadership and Administration, (653-696). Dordrecht: Kluwer.
• Harris, A. (2003). Teacher leadership as distributed leadership: Heresy, fantasy or possibility? School Leadership & Management: Formerly School Organisation. 23(3), 313-324.
• Harris, A. and Spillane, J. (2008). Distributed leadership through the looking glass. Management In Education. 22 (1), 31-34.
• Heikka, J. Waniganayake, M. and Hujala, E. (2013). Contextualizing distributed leadership within early childhood education: current understandings, research evidence and future challenges. Educational Management Administration & Leadership. 41(1), 30–44.
• Hulpia, H. and Devos, G. (2009). Exploring the link between distributed leadership and job satisfaction of school leaders. Educational Studies, 35 (2), 153-171.
• Hulpia, H., Devos, G. and Rosseel, Y. (2009). Development and validation of scores on the distributed leadership inventory. Educational and Psychological Measurement, 69(6), 1013-1034.
• Hulpia, H. Devos, G. Rosseel, Y. and Vlerick, P. (2012). Dimensions of distributed leadership and the impact on teachers' organizational commitment: a study in secondary education. Journal of Applied Social Psychology, 42 (7), 1745–1784.
• Humphrey, E. (2010). Distributed leadership and its impact on teaching and learning. (Unpublished Doctoral Dissertation). National University of Ireland, Maynooth, Ireland.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Seçkin Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, O. (2007). Örgütsel bağlılık: emniyet genel müdürlüğü merkez biriminde bir uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Korkmaz, M. (2006). Liderlik uygulamalarının içsel okul değişkenleri ile öğrenci çıktı değişkenlerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Güz, (48) 503-529.
• Korkmaz, E. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1 (1), 123 – 153.
• Maxcy, S. J. (2001). Educational leadership and management of knowing: The aesthetics of coherentism, Journal of Educational Administration, 39(6), 573–588.
• Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve öz yeterlik düzeylerinin okula bağlılıkları ile ilişkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Meyer, J. P., and Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: theory, research, and application. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• O’Connor Lizotte, J. (2013). A qualitative analysis of distributed leadership and teacher perspective of principal leadership effectiveness. (Unpublished Doctoral Dissertation). College of Professional Studies Northeastern University Boston, Massachusetts.
• Ölçüm Çetin, M. (2004). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özdemir, M. (2012). Dağıtımcı Liderlik Envanterinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18(4), 575-598.
• Özdemir, S. ve Cemaloğlu, N. (2000). Eğitimde örgütsel yenileşme ve karara katılma. Milli Eğitim Dergisi, 146, 54-63.
• Özer, N. ve Beycioğlu, K. (2013). Paylaşılan liderlik ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. İlköğretim Online, 12(1), 77-86.
• Özkan, V. (2008). İlköğretim okulunda görevli sınıf öğretmenlerinin bazı değişkenlere göre örgütsel bağlılık düzeyleri (Sakarya ili örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Ross, K. N. (2005). “Sample design for educational survey research” Quantitative research methods in educational planning. France: UNESCO International Institute for Educational Planning. Web: http://www.unesco.org/iiep /PDF/TR_Mods/Qu_Mod3. pdf adresinden Mart 2013 tarihinde alınmıştır.
• Sarı, M. (2013). Lise öğrencilerinde okula aidiyet duygusu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(1), 147-160).
• Smylie, M. A., Mayrowetz, D., Murphy, J. and Seashore Louis, K. (2007). Trust and the development of distributed leadership. Journal of School Leadership, 17(4), 469–503.
• Spillane, J. P. (2006). Distributed leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taştan, M. ve Oğuz, E. (2013). İlköğretim Öğretmenleri İçin Dağıtımcı Liderlik Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Bahar (11), 103-124.
• Tian, M. (2011). Distributed leadership and teachers’ self-efficacy: the case studies of three Chinese schools in Shanghai. (Unpublished Master's Thesis). Department of Education, Institute of Educational Leadership, University of Jyväskylä.
• Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Uslu, B. ve Beycioğlu, K. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile müdürlerin paylaşılan liderlik rolleri arasındaki ilişki, On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 323-345.
• Uzun, Ö. ve Yiğit, E. (2011). Örgütsel stres ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine orta kademe otel yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 181-213.
• Üstüner, M. (2009). Öğretmenler için örgütsel bağlılık ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1).
• Watson, S. T. (2005). Teacher collaboration and school reform: distributing leadership through the use of professional learning teams. (Unpublished Doctoral Dissertation). The Faculty of the Graduate School University of Missouri-Columbia, USA.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. The Effect of Distributed Leadership on Teachers’
• Organizational Commitment
• Ministiry of National Education-Turkey