PERCEPTIONS OF STUDENT TEACHERS REGARDING THE CONCEPT OF COMMUNICATION: A METAPHOR ANALYSIS

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 64 - 96, 30.06.2023

Gökhan Demircioğlu

https://doi.org/10.53495/e-kiad.1302022

Öz

It can be said that communication is one of the basic elements in creating an effective classroom environment. For this reason, it is expected that the communication skills of teachers and teacher candidates, who are the designers of the classroom environment, are high. From this point of view, in this study, the perceptions of teacher candidates towards the concept of communication were tried to be determined by metaphor analysis. In order to reach the aim of the study, the "phenomenology" method based on the qualitative research approach was used. The study included student teachers studying in different undergraduate programs (social sciences education, English language education, classroom instruction education, mathematics education, elementary mathematics education, physical education and sports education, elementary science education, early childhood education, Turkish education, guidance and psychological counseling) of an education faculty located in the northeastern part of Turkey. A total of 443 teacher candidates, of whom 230 were male and 230 female, participated. In order to collect data in the study, a questionnaire form adapted from the literature was used. The questionnaire form includes demographic characteristics of the participants as well as the sentence “Communication is like a .… because....”. As a result of the analysis from the questionnaire, it was determined that the participants created 148 valid metaphors and they were grouped under 9 categories. In addition, it was determined that 150 of the participants had not heard the concept of metaphor before. Another result obtained from the study is that the participants were aware of many aspects of communication.

Anahtar Kelimeler

Communication, Student teacher, Metaphor, Teacher education

ÖĞRETMEN ADAYLARININ İLETİŞİM KAVRAMINA YÖNELİK ALGILARI: BİR METAFOR ANALİZİ

Öz

İletişim, etkili bir sınıf ortamı oluşturmada temel unsurlarından biri olduğu söylenebilir. Bu nedenle sınıf ortamının tasarımcısı olan öğretmen ve öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin yüksek olması beklenmektedir. Buradan hareketle, bu çalışmada öğretmen adaylarının iletişim kavramına yönelik algıları metafor analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacına ulaşmak için nitel araştırma yaklaşımına dayalı “olgubilim” yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya Türkiye’nin kuzey doğu kesiminde yer alan bir eğitim fakültesinin farklı lisans programlarında (sosyal bilgiler öğretmenliği, İngilizce öğretmenliği, sınıf öğretmenliği, matematik öğretmenliği, ilköğretim matematik öğretmenliği, beden eğitimi ve spor öğretmenliği, fen bilgisi öğretmenliği, okul öncesi öğretmenliği, Türkçe öğretmenliği, rehberlik ve psikolojik danışmanlık) öğrenim gören 213’ü erkek ve 230’u kadın toplam 443 öğretmen adayı katılmıştır. Çalışmada veri toplamak amacıyla literatürden uyarlanan bir anket formu kullanılmıştır. Anket formu, demografik bilgiler yanında “İletişim .… gibidir. Çünkü ….” ifadesinden oluşmaktadır. Anketten elde edilen verilerin sonucu, katılımcıların 148 geçerli metafor oluşturdukları ve bunların 9 kategori altında toplandığı belirlenmiştir. Ayrıca katılımcılardan 150 tanesinin metafor kavramını daha önce duymadıkları belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen diğer bir sonuç ise katılımcıların iletişimin birçok boyutuna yönelik farkındalıklarının olduğudur.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Öğretmen adayı, Metafor, Öğretmen eğitimi

Kaynakça

• Akan, D., Yalçın, S., & Yıldırım, İ. (2014). "Okul müdürü" kavramına ilişkin öğretmenlerin metaforik algıları. İlkogretim Online, 13(1), 168-179.
• Aziz, A. (2010). İletişime giriş, (3. Baskı),İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Barnlund, D. C. (1968). Interpersonal communication: survey and studies. Boston: Houghton Mifflin.
• Benoot C., Hannes K., & Bilsen J. (2016). The use of purposeful sampling in a qualitative evidence synthesis: A worked example on sexual adjustment to a cancer trajectory. BMC medical research methodology, 16(1), 1-12.
• Bolat, S. (1996). Eğitim örgütlerinde iletişim: Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi uygulaması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 75-80.
• Can, H. C., Işım, A. T., & Zorba, E. (2022). Beden eğitimi öğretmen ve öğretmen adaylarının öğretim modelleri̇ algısı: Metafor analizi. Milli Eğitim Dergisi, 51(235), 2179-2196.
• Çiftçi, S., & Taşkaya, S.M. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öz yeterlik ve iletişim becerileri arasındaki ilişki. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. 509-512, (20 -22 Mayıs), Elazığ.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2), 567-576.
• Çevik, D.B. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının iletişim becerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 1-13.
• Ceylan, A. (2016). Aile kavramına ilişkin metaforik algıların belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Cüceloğlu, D. (2002). İletişim donanımları, (45.baskı), İstanbul: Remzi Kitabevi
• Demirbilek, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin uzaktan öğretime ilişkin metaforik algıları. E-uluslararası eğitim araştırmaları dergisi, 12(1), 1-15.
• Demircioğlu, G., & Küçükoğlu, E. (2022) Küresel ısınmaya yönelik metaforik algıları. E. Bay (ed.), Eğitim Bilimlerinde Uluslararası Araştırmalar-II içinde (ss.155-173). Türkiye, İzmir: Serüven Yayınevi.
• Deveci, H. (2002). Sosyal bilgiler dersinde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin derse ilişkin tutumlarına, akademik başarılarına ve hatırlama düzeylerine etkisi (Doktora Tezi), Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• DeVito, J. A. (2016). The interpersonal communication book, (14th Edition), New York: Pearson International.
• Jones, R. (2013). Communication in the real world: An introduction to communication studies. America: University of Minnesota Libraries Publishing.
• Dilber, F., & Akhan, O. (2019). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(17), 473-493.
• Dilekmen, M., Başçı, Z., & Bektaş, F., (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 223-231.
• Dinç, G. (2022). İnşaat mühendisliği bölümü öğrencilerinin "iş sağlığı ve güvenliği" kavramına ilişkin metaforik algılarının belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Duran, A., & Dağlıoğlu, H. E. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üstün yetenekli çocuklara ilişkin metaforik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 855-881.
• Elkatmış, M., & Tanık, M. (2022). Öğretmen Adaylarının “İletişim” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), 110-133.
• Ferhat, H. A. N., & Demirbilek, N. (2022). Üniversite öğrencilerinin sosyal adalet kavramına ilişkin algıları: Bir metafor çalışması/perceptions of university students on the concept of social justice: A Metaphor Study. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(2), 163-179.
• Fleiss, J. L. (1981). Statistical methods for rates and proportions, Second Ed., New York, Wiley and Sons Inc.
• Gencer, M. (2020). Öğrenci ve velilerin öğretmen kavramına ilişkin metaforik algıları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(44), 805-825.
• Göçer, A. (2014). Öğretmen rolleri, öğrenci etkililiği ve eğitim kazanımları bakımından Türkçe dersi metin işleme süreci. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 167-198.
• Gömleksiz, M. N. (2013). Öğretmen adaylarının yabancı dil kavramına ilişkin metaforik algıları. Electronic Turkish Studies, 8(8), 649-664.
• Gönenç, E. Ö. (2007). İletişimin tarihsel süreci. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (28).
• Gözel, Ü., & Gundogdu, K. (2021). Öğrencilerin oyun kavramına yönelik metaforik algıları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 135-158.
• Gülbahar, B., & Sıvacı, S. Y. (2018). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ile sınıf yönetimi yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 268-301.
• Gün, E. (2018). Müzik Öğretmeni Adaylarının İletişim Becerileri. Turkish Studies, 13(11), 625-622.
• Gürşimşek, I., Ekinci Vural, D., & Selçioğlu Demirsöz, E. (2008). Öğretmen adaylarının duygusal zekaları ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1-11.
• Gürüz, D., & Temel Eğinli, A. (2008, s.6-8). Kişilerarası İletişim, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karaboğa, E. N. C. (2022). Bilinçli tüketici kavramına ilişkin algıların değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması. Business & Management Studies: An International Journal, 10(1), 412-428.
• Kayabaşı, Y., & Akcengiz, S.A. (2014). Eğitim fakültesinde okuyan öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 86-104.
• Kesicioğlu, O. S., & Güven, G. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının öz yeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(5), 1371–1383.
• Kıral, E. (2015). Öğretmen adaylarının algılarına göre öğretmen metaforları. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 57-65.
• Koç-Akran, S., Acıdemir, M., & Uludağ, Ş. (2018). Üniversite öğrencilerinin iletişim kavramına yönelik metaforik algıları. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 69-82.
• Korkmaz, F., & Bağçeci, B. (2013). Lise öğrencilerinin ‘‘üniversite’’ kavramına ilişkin metaforik algıların incelemesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 2(1), 187-204.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press. Levine Phoebe. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa delta Pi Record, 41(4), 172-175.
• Limon, İ., & Durnalı, M. (2018). Doktora öğrencilerinin doktora eğitimi ve öğretim üyelerine yönelik metaforik algıları. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 26-40.
• Myers, S. A. (2002). Perceived aggressive instructor communication and student state motivation, learning, and satisfaction. Communication Reports, 15(2), 113-121.
• Milli, M. S., & Yağcı, U. (2017). Öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 286-298.
• Ocak, G., & Erşen, Z. B. (2015). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (33), 1-19.
• Orta, A. Z. (2009). Etkili iletişim sürecinde kişilerarası iletişim becerileri ve yaratıcı drama uygulama örneği (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Oxford, R. L., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R. Z., Saleh, A., & Longhini, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26(1), 3-50.
• Owen, F.K., & Bugay, A. (2014). İletişim becerileri ölçeği’nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 51-64.
• Özkal, A., & Çapraz, R. (2021). Öğretmen Adaylarının Bağımsızlık Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Kapadokya Eğitim Dergisi, 2(2), 46-60.
• Ngang, T. K., Yunus, H. M., & Hashim, N. H. (2015). Soft skills integration in teaching professional training: Novice teachers’ perspectives. Procedia-social and behavioral sciences, 186, 835-840.
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive style and users’ metaphors for the web: An exploratory study. The Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32.
• Pehlivan, K. B. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 4(2), 17-23.
• Ramdhani, N., Ancok, D., Swasono, Y., & Suryanto, P. (2012). Teacher quality improvement program: Empowering teachers to increasing a quality of Indonesian's education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 69, 1836-1841.
• Şaban, A., Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve uygulamada eğitim bilimleri, 6(2), 509-522.
• Şahan, K. (2017). Metafor Ne Değildir?. Kesit Akademi Dergisi, (8), 166-176.
• Saracoğlu, A. S., Yenice, N., & Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 187-206.
• Sarıkaya, B. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkin metaforik algıları. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 1-16.
• Semercioğlu, M.S., & Akçay, A.O. (2020). Classroom teacher candidates’ metaphoric perceptions of the concept of communication. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi 6(2), 217-224.
• Şenel, T., & Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2).
• Tanrıkulu, B. (2002). İnsan kaynakları yönetiminin etkinliğinde iletişimin rolü. Çağın Polisi dergisi. http://www.caginpolisi.com.tr/insan-kaynaklari-yonetiminin-etkinliginde-iletisimin-rolu-2/ adresinden 12 Şubat 2023 tarihinde alınmıştır.
• Theodorson, G. A., & Theodorson, A. G. (1969). A Modern Dictionary of Sociology. New York: Thomas Y. Crowel
• Tümkaya, S. (2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin iletişim becerileri ile öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 49-62.
• Uçar, S. & Kızılaslan, H. A. (2017). Örgütiçi iletişim becerilerinin işgören performansı üzerine etkileri. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(2), 180-194.
• Uygun, K., & Arıkan, A. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(4), 2256-2281.
• Yadigaroğlu, M. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya laboratuvarına yönelik metaforik algıları. Anadolu Öğretmen Dergisi, 2(2), 71-82.
• Yalçınkaya, M., & İhtiyaroğlu, N. (2022). Geleceğin okulları: Bir metafor analizi çalışması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 513-542.
• Yeşil, H. (2010). The relationship between candidate teachers’ communication skills and their attitudes towards teaching profession. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 919-922.
• Yılar, M. B., & Tağrıkulu, P. (2021). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim kavramına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 71-97.
• Yıldız, Y., & Kurtuldu, K. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi örneği. Route Educational and Social Science Journal Volume, 3(3), 208-217.
• Yılmaz, M., & Çimen, A. G. O. (2008). Biyoloji eğitimi tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin biyoloji öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 20-29.
• Yılmaz, M., Üstün, A., & Odacı, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adalarının iletişim beceri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Giresun Üniversitesi Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 8-19.
• Zıllıoğlu, M. (1998). İletişim Bilgisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.