İzolasyon Figüranı ile Kesici-Delici Alet Yaralanmaları Sonucu Oluşan HBV Vakalarının Önüne Geçilmesi: Kesitsel Çalışma

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 110 - 122, 31.07.2025

Gülden Atan , Ceren Zeray , Şehriban Batmaz

https://doi.org/10.59312/ebshealth.1634980

Öz

Amaç: Kesitsel tipte planlanan bu çalışma, hemşirelik bölümü öğrencilerinin kesici-delici alet yaralanmalarına yönelik bilgi düzeylerini belirlemek, HBV ile ilişkisini tespit etmek ve proaktif yaklaşım kapsamında izolasyon tanımlayıcı figürün önleyici etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.
Yöntem: Çalışma, bir Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde Ocak-Şubat 2024 tarihleri arasında hemşirelik bölümünde öğrenim gören 273 öğrenci ile gerçekleştirildi. Verilerin toplanmasında, Tanıtıcı Bilgi Formu ve Sağlık Çalışanlarının Kesici-Delici Tıbbi Aletleri Güvenli Kullanıma Yönelik Tutum Ölçeği kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanıldı.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 21,080±1,894 olarak hesaplandı. Öğrencilerin %60,1’inin çoğunlukla intravenöz girişim esnasında kurallara uyduğu, %62,2’sinin kesici delici aletle yaralandığı, %44,9’unun tedavi esnasında yaralandığı, %88,1’inin yaralanma sonrası raporlanmadığı, %36,8’inin endişe duymadığı için raporlanmadığı saptandı. Katılımcıların %81,2’sinin aşı dozlarını tamamlamadığı, %84,8’inin hastanın hepatit durumunu sağlık çalışanlarından öğrendiği, 46,3’ünün hastanın hepatit durumunu bulaştan önce öğrendiği ve %56,9’unun kesici delici alet kullanımı ile ilgili eğitim almadığı belirlendi. Öğrencilerin kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanıma yönelik tutum ölçeği toplam puan ortalaması 108,749±12,731 olarak hesaplandı.
Sonuç: Öğrencilerin kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanıma yönelik tutumlarının yüksek olduğu bulundu. Klinik dönem öğrencilerinden intravenöz girişim kurallarına her zaman uyanların bilgi düzeylerinin preklinik dönem öğrencilerine göre daha yüksek olduğu saptandı.

Anahtar Kelimeler

Hepatit B , hemşirelik , izolasyon , küstümotu

Etik Beyan

Araştırmanın yapılabilmesi için Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan (No:2023/11-01; 10/11/2023) onay alınmıştır. Araştırmaya davet edilen öğrencilere araştırma hakkında bilgi verilmiş ve gönüllülük esas alınmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012302174

Teşekkür

Çalışmaya destek olan tüm öğrencilerimize teşekkür ederiz.

Preventing HBV Cases Resulting from Sharps Injuries with Isolation Stand: Cross-Sectional Study

Öz

Objective: This cross-sectional study was conducted to determine the knowledge levels of nursing students regarding sharp-injury injuries, to determine its relationship with HBV, and to determine the preventive effect of the isolation descriptive figure within the scope of the proactive approach.
Methods: The study was conducted with 273 students studying in the nursing department at a Faculty of Health Sciences between January and February 2024. In order to collect the data, the Introductory Information Form and the Healthcare Workers' Attitude Scale towards the Safe Use of Sharp Medical Instruments were used. Independent groups t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used to evaluate the data.
Results: The average age of the participants was calculated as 21,080±1,894. 60.1% of the students mostly obeyed the rules during intravenous intervention, 62.2% were injured by sharp objects, 44.9% were injured during treatment, 88.1% were injured. It was determined that 36.8% of the patients were not reported after the injury and 36.8% were not reported because they were not worried. 81.2% of the participants did not complete their vaccination doses, 84.8% learned the patient's hepatitis status from healthcare professionals, 46.3% learned the patient's hepatitis status before infection, and 56.9% did not receive training on the use of sharp objects. determined. The total score average of the students' attitude scale towards safe use of cutting-piercing medical tools was calculated as 108.749±12.731.
Conclusion: It was found that the students' attitudes towards the safe use of cutting-piercing medical tools were high. It was determined that the knowledge level of the clinical period students who always followed the rules of intravenous intervention was higher than the preclinical students.

Anahtar Kelimeler

Hepatitis B , nursing , isolation , mimosa

Proje Numarası

1919B012302174

Kaynakça

• Akazong WE, Tume C, Njouom R,Ayong L.,Fondoh V, Kuiate JR. Knowledge, attitudeandprevalence of hepatitis Bvirusamonghealthcareworkers: A cross-sectional, hospital-based study in Bamenda. BMJ Open.2020;10:e031075. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2019-031075.
• Arli SK, Bakan AB. Investigation of the attitudes towards needlestick and sharps injury among nursing students. International Journal of Caring Sciences. 2018; 11(1):178-184.
• Balın ŞÖ, Denk A. Lise öğrencilerinin hepatit b konusundaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Klimik Dergisi. 2016; 29(2):77-81.
• Barçın T, Taşova Y. Hepatit B ve aşı konusunda çukurova üniversitesi öğrencilerinin bilgi, tutum ve davranışının araştırılması. KSU Medical Journal. 2023;18(1): 59- 66. https://doi.org/10.17517/ksutfd.1058823
• Bozdemir M, Bahar Z. Hemşirelerin bazı özelliklerinin kesici delici alet yaralanması üzerine etkisi. Aydın Sağlık Dergisi.2023; 9(2):80-101.
• Braeckman L,Verbrugghe M, Janssens H, Verpraet R, Cobbaut L. Awareness, knowledge, and practices regarding occupational hazards among medical students: A Longitudinal Study Before and After Admission as Trainees. Journal of Occup Environment Medicine.2017; 59(4): e41-e45.
• Castaneda D, Gonzalez AJ, Alomari M, Tandon K, Zervos XB. From hepatitis A to E: A critical review of viral hepatitis. World J Gastroenterol. 2021;27(16):1691-1715. https://doi.org/10.3748/wjg.v27.i16.1691.
• Castiello, U. (Re)claiming plants in comparative psychology. Journal of Comparative Psychology. 2021;135(1): 127–141. https://doi.org/10.1037/com0000239
• Doğan H, Sözen H. Sağlık çalışanlarında kesici delici alet yaralanmalarının değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi.2016; 32(2): 35-43.
• Doğan HD, Baştarcan Ç.Hepatit B prevalansındaki gizem: Hepatit B ve gebelik. Izmir Democracy University Health Sciences Journal.2021; 4(1): 118-135. https://doi.org/10.52538/iduhes.923716
• Ceylan MR, Çelı̇k M. Sağlık çalışanlarında kesici-delici alet yaralanmaları: ikinci basamak bir hastane deneyimi. Abant Tıp Dergisi. 2022;11(1):37-44.
• Çakar M, Şişman NY, Deniz O. Hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamalarında karşılaştıkları sağlık riskleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi.2019; 12(2):116-125.
• Demirbaş N, Kutlu R, Terlemez A. Diş Hekimliği Fakültesi öğrencilerinin güvenli kesici-delici alet kullanımına yönelik bilgi düzeyleri ve tutumları. Ege Tıp Dergisi. 2021; 60 (3):236-243.
• Fernandes LH, Nunes WB, Silva LC, Wanderley RL, Barros CM, Cavalcanti AL. Needle stick and sharp instruments injuries among Brazilian dentistry students. Contemporary Clinical Dentistry.2017; 8 (1): 112-5. https://doi.org/10.4103/ccd.ccd_1173_16.
• George D, Mallery P. IBM SPSS Statistics 26 Step by Step: A Simple Guide and Reference (16th Edition). New York: Routledge: 2019. https://doi.org/10.4324/9780429056765.
• Gülerman HF, Güven B, Katırcıoğlu M, Akyüz E. Kırıkkale üniversitesinde tıp fakültesi öğrencilerinin hepatit b’ye ilişkin farkındalık düzeyleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi.2017; 19(2):66-72. https://doi.org/10.24938/kutfd.295790.
• Karabela ŞN, Durdu Y, Şimşekoğlu N, Baydili K. (2020). Öğrencilerin iş kazası geçirme durumlarına göre kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanmalarına yönelik tutumlarının değerlendirilmesi: Bir meslek yüksekokulu örneği. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2020;2(3):151-158.
• Lim JK, Nguyen MH, Kim WR, Gish R, Perumalswami P, Jacobson IM. Prevalence of chronichepatitis b virüs ınfection in the United States. Journal of the American College of Gastroenterology.2020; 115(9): 1429-1438. https://doi.org/10.14309/ajg.0000000000000651.
• Mansour-Ghanaei, R, Joukar F, Souti F, Atrkar-Roushan Z. Knowledge and attitude of medical science students toward hepatitis B and C infections. International journal of clinical and experimental medicine.2013; 6(3): 197.
• Menteşe HÖ, Karaca A.Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin kesici-delici alet yaralanmasına ilişkin bilgi düzeyleri. Klimik Dergisi.2021; 34(3):156-63.
• Mıngır S, Şensoy N, Demirtürk N. Adölesan yaştaki çocuklarda Hepatit A ve Hepatit C serolojileri ile Hepatit B aşı uygulaması yanıtlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care.2023;17(1): 126-131.https://doi.org/10.21763/tjfmpc.1186418.
• Okutan Ş, Sarıtaş S. Cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerin delici-kesici alet yaralanması konusundaki bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.2018; 2(1): 1-11.
• Özberk DI, Kutlu R. Sağlık çalışanlarının kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımı ve bulaşıcı hastalıklardan korunma tutumlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care.2021;15(2):261-268.
• Özcan D, Enç N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin hastane infeksiyonlarını önlemede izolasyon bilgi ve uyum düzeyleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi.2023; 39(2):175-184.
• Özcan M. Renklerin tüketimde ve sağlıkta önemi. Black Sea Journal of Agriculture.2018;1(3):83-88. Pappas SC.Hepatitis B and health care workers. Clinics in Liver Disease.2021; 25(4):859-74.https://doi.org/10.1016/j.cld.2021.06.010
• Prasuna J, Sharma R, Bhatt A. Occurrence and knowledge about needle stıck injury in nursing students. Journal of Ayub Medical College Abbottabad.2015;27(2): 430-433.
• Salant P, Dillman DA (1994). How to conduct your own survey, John Wiley&Sons, Inc. Newyork, s. 55. Soylu D, Soylu A, Tanrıverdi Ö, Tanrıverdi S, Aksu, E. Öğrenci hemşirelerin kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi.2021;12(2), 370-375 https://doi.org/10.31067/acusaglik.847345
• Sönmez M, Akben M. Hemşirelik Öğrencilerinin Hepatit B, Hepatit C seroprevalansı ve bağışıklama durumları. Sağlık Hizmetleri ve Eğitimi Dergisi.2020; 4(1):19-23. https://doi.org/10.35333/JOHSE.2020.191
• Tosun S, Akgül F.(2022). Sağlık çalışanlarında hepatit B virüs aşılaması. Tosun S, editör. Sağlık Çalışanlarının Aşılanması. 1.Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri. p.11-7.
• Uysal RC, Çelik BY, Us T, Arslantaş D. Hepatit B &Hepatit C enfeksiyonları. Türk Tıp Öğrencileri Araştırma Dergisi.2020;2(2):108-112.
• Uzunbayır N.(2009). Sağlık çalışanlarının kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımına yönelik tutum ölçeği [Yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı.
• Zhang X, Chen Y, Li Y, Hu J, Zhang C, Xiang H. Needle stick and sharps injuries among nursing students in Nanjing, China. Work place health & safety.2018; 66(6):276-84. https://doi.org/10.1177/21650799177327.