TÜRKİYE EKONOMİSİNDE SEKTÖREL ÜRETİMİN İTHAL ARA GİRDİ BAĞIMLILIĞI

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 22 - 38, 30.06.2021

Şahin Nas

https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.866923

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de sektörel üretimin ithal ara girdi bağımlılık yapısı araştırılmıştır. Bu amaçla Girdi-Çıktı modellerinden yararlanılarak sektörel üretimin ithal girdi bağımlılığı analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında 2000-2014 dönemleri için WIOD verileri kullanılarak ithalat katsayılar matrisi ve ithalat ters matrisi hesaplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Türkiye ekonomisinde dönem boyunca özellikle sermaye ve orta-ileri teknoloji yoğun sektörlerde ithal ara girdi bağımlılığı yüksektir ve dönem boyunca artış eğiliminde olmuştur. Ana sektörler bağlamında ise imalat sanayi, enerji ve inşaat sektörlerinde ithal ara girdi bağımlılığı yüksektir. Fakat 2014 yıllında enerji sektöründe ithal ara girdi bağımlılığı belirgin bir şekilde düşüş göstermiştir. Dönem boyunca ithal ara girdi bağımlılığı en düşük olan sektörler emek yoğunluğu fazla olan tarım sektörü ve genel anlamda hizmet sektörleridir.

Anahtar Kelimeler

İthal ara girdi, Girdi-çıktı analizi, Türkiye ekonomisi

THE DEPENDENCY OF IMPORT INTERMEDIATE INPUTS OF SECTORAL PRODUCTION IN TURKISH ECONOMY

Öz

In this study, the dependency of import intermediate inputs structure of sectoral production in Turkey was investigated. For this purpose, import intermediate input dependency of sectoral production was analysed by using Input-Output models. In the study, import coefficient matrix and import inverse matrix are calculated using WIOD data for 2000-2014 periods. According to findings, in the Turkish economy, particularly dependency of import intermediate inputs in the capital and medium-high technology insensitive sector is high and it is tended to increase thorough the period. In the context of the main sectors, import intermediate input dependency is high in the manufacturing industry, energy, and construction sectors. However, import intermediate input dependency decreases significantly in the energy sector in 2014. The sectors with the lowest import intermediate input dependency during the period are the agricultural sector, which are high labour intensive and generally the service sectors.

Anahtar Kelimeler

Import intermediate input, Input-Output analyse, Turkish economy

Kaynakça

• ALP, E., KÖK, R., & BAŞKOL, M. O. (2017). Key Sector Analysis in Turkish Economy: A Compare Between 2002-2012. Munich Personal RePEc Archive (MPRA) Paper No. 89952.
• AMAR, A., LANDAU, M. T., & WİKİERMAN, A. (2016). Descomposicion Alternativa de los Componentes de la Demanda Agregada. Estudios Y Perspectivas(47), 1-29. ATAN, S. (2011). Türkiye'deki Sektörel Bağlantı Yapısının Girdi-Çıktı Yaklaşımı ile İncelenmesi: Yurtiçi Üretim ve İthalat Ara Girdi Ayrıştırması. Ekonomik Yaklaşım, 22(80), 59-78.
• AYAS, N. (2017). Import Dependency of Secorts and Major Determinants: An Input-Output Analysis. European Journal of Sustainable Development Research, 2(2), 1-16.
• AYDOĞUŞ, O. (2015). Girdi-Çıktı Modellerine Giriş (4. b.). Ankara: Efil Yayınevi.
• BRAVO, A. C., & ALVAREZ, M. T. (2012). The Import Content of The Industrial Sectors in Spain. Economic Bulletin, 81-92.
• CORDOSO, F., ESTEVES, P. S., & RUA, A. (2013). The Import Content of Global Demand in Portugal. Economic Bulletin, 19(3), 107-121.
• DAĞISTAN, N. (2019). Türkiye'nin Dış Ticaretindeki Dikey Uzmanlaşmanın Girdi-Çıktı Modeli ile Analizi. Fiscaoeconomia, 3(2), 1-20.
• DUMAN, A., & ÖZGÜZER, G. E. (2013). An input-Output Analysis of Rising Imports in Turkey. Ekonomik Yaklaşım, 23(84), 39-54.
• ERDUMAN, Y., EREN, O., & GÜL, S. (2019). The Evolution of Import Content of Production and Exports in Turkey: 2002-2017. Working Paper No: 19/09. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
• ERSUNGUR, Ş. M., & EKİNCİ, E. D. (2015). Türkiye ve Doğu Asya Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri: Girdi-Çıktı Yöntemi ile bir Analiz. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(4), 721-748.
• ERSUNGUR, Ş. M., BOZ, F. Ç., & ÇINAR, Ö. (2017). Türkiye ile BRICS Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri: Girdi-Çıktı Yöntemi ile Bir Analiz. Business and Economics Research Journal, 8(3), 395-412.
• ESCAİTH, H. (2016). Aggregate Demand, Vertical specialization and Growth Accounting. (1650016-1650026, Dü.) Journal of International Commerce, Economics and Policy, 7(3).
• HELM, R., & HOEKSTRA, R. (2008). Attributing Quarterly GDP Growth Rates of The Euro Area to Final Demand Components. Statistic Netherlands Final Report, 1-59. Netherland: Statistics Netherlands.
• HOEKSTRA, R., & HELM, R. (2010). Attributing GDP Growth of The Euro Area to Final Demand Categories. International Input-Otput Conference (s. 1-28). Sydney, Australia: Statistics Netherlands.
• İNANÇLI, S., & KONAK, A. (2011). Türkiye'de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 343-362.
• JOHNSON, R. C., & NOGUERA, G. (2012). Accounting for Intermediates: Production sharing and Trade in Value Added. Journal Of International Economics, 86, 224-236.
• KRANENDONK, H. C., & VERBRUGGEN, J. P. (2008). Decomposition of GDP Growth in Some European Countries and The United States. De Economist, 156, 295-306.
• KUNDAK, S. (2018). Türkiye'de İmalat Sanayinin İthalata Bağımlılığının Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(1), 252-266.
• LEONTİEF, W. (1986). Input-Output Economics (2 b.). Oxford: Oxford University Press.
• MİKULİC, D., & LOVRİNCEVİC, Z. (2018). The Import Content of Croatian Economic Sectors and Final Deman. Economic Research-ekonomska Istrazivanja, 31(1), 2003-2023.
• MİLLER, R. E., & BLAİR, P. D. (2009). Input-Output Analysis Foundation and Extensions (2 b.). United Kingdom: Cambridge University Press.
• ORHANGAZİ, Ö. (2019). Türkiye Ekonomisinin Yapısal Sorunları, Finansal Kırılganlıklar ve Kriz Dinamikleri. Mülikye Dergisi, 43(1), 111-137.
• ÖZCAN-TOK, E., & SEVİNÇ, O. (2019). Üretimin İthal Girdi Yoğunluğu: Girdi-Çıktı Analizi. TCMB Ekonomi Notları(2019-06). Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
• REİS, H., & RAU, A. (2009). An Input-Output Analysis: Linkages versus Leakages. International Economic Journal, 23(4), 527-544.
• ROHMAN, I. K. (2012). The Globalization and Stagnation of the ICT Sectors in European Countries: An Input-Output Analysis. Telecommunications Policy, 37, 387-399.
• ŞENESEN, G. G. (2005). Türkiye'nin Üretim Yapısı Girdi-Çıktı Modeli ile Temel Bulgular. TÜSİAD Büyüme Stratejileri Dizisi No:3. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD).
• THİRLWALL, A. P. (1986). Growth and Development with Special Reference to Developing Economies (3 b.). London: Macmillan Education LTD.
• TİMMER, M. P., DİETZENBACHER, E., LOS, B., STEHRER, R., & VRİES, G. J. (2015). An IIIustrated USer Guide to The World Input-Ouput Database: The Case of Global Automotive Production. Review of International Economics, 23(3), 575-605.
• TOPCUOĞLU, A. (2020). Türkiye'nin G4 Ülkeleri ile Dış Ticaret İlişkilerinin Girdi-Çıktı Modeliyle Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 117-136.
• TUNÇ, G. İ. (2013). Trükiye Ekonomisinde Üretim ve İstihdamın Sektörel Gelişimi: Bir Girdi-Çıktı Analizi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 40, 373-393.
• UĞURLU, A. A., & TUNCER, İ. (2017). Türkiye'de Sanayi ve Hizmet Sektörlerinin Büyüme ve İstihdama Katkıları: Girdi-Çıktı Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 131-165.