Karakter Yaratımında Yeni Bir Yöntem Önerisi: Karakter-Eylem İlişksi Açısından Maslow’un İhtiyaçlar Sıradüzeni Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 158 - 176, 30.06.2021

Mehmet Sefa Doğru Süleyman Sırrı Yılmaz

Öz

100 yılı aşan sinema tarihi içerisinde izlediğimiz tüm filmler ister Aristo’nun poetikasına sımsıkı sarılmış isterse Brecht’çi estetikle yoğrulmuş olsun; anlatının izleğine yerleştirilen tüm olaylar dizisi, karakterin yapıp ettiklerinin toplamıdır. Yani tüm senaryo kuramcılarının da dediği gibi “olay yoksa bir karakter de yok eğer bir karakter yoksa ortada izlenecek bir film de yok” demektir. Özellikle senaryo yazımında ya da öykü oluşturmada ya da bu anlatıların analizinde Rus Biçimci Vladimir Probb”un “Masalın Biçimbilimi” Yapısal Kuramcı Greimas’ın “Eyleyenler Şeması” ya da Freud’un ardılı Jung’un “Arketipler” yaklaşımı diğer yandan Joseph Campell’ın “Kahramanın Sonsuz Yolculuğu” ya da Christopher Vogler’in kahramanın yolculuğunu film biçimiyle yeniden yorumlayan yaklaşımı en yaygın kullanılan alanlardır. Ama tüm bu yaklaşımlar karakterin motivasyonundan çok evrensel bilinçaltının ürünleri olan arketiplerin yapısı üzerine yoğunlaşmıştır. Ancak senaryo yazım teknikleri açısından karakterin eyleme geçmesinin sağlayan arzu ve gereksinimler üzerine şu ana kadar çok fazla bir çalışmaya rastlanmamıştır. Özellikle öykü ve senaryo yazımı konusunda önde gelen eserlerin bu konu üzerinde detaylı durmadığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Yapım, Biçim, Anlatı, Senaryo, Karakter, Maslow

Destekleyen Kurum

yOK

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Proposal for a New Method in Character Creation: An Evaluatıon on The Maslow's Hierarchy of Needs in Terms of The Relation of Character-Action

Öz

Whether all the films we watch in the history of cinema for more than 100 years are tightly wrapped in Aristotle's poetics or kneaded with Brecht's aesthetics; The entire sequence of events placed in the narrative track is the sum of what the character has done. In other words, as all script theorists say, "if there is no event, there is no character, if there is no character, there is no movie to watch." Especially in scriptwriting or in story creation or in the analysis of these narratives, the Russian Formalist Vladimir Probb's "Morphology of the Tale" Structural Theorist Greimas's "Acting Scheme" or Freud's successor Jung's "Archetypes" approach, on the other hand Joseph Campell's approach. “The Hero's Journey” or Christopher Vogler's approach that reinterprets the hero's journey in film form are the most widely used fields. But all these approaches focused on the structure of archetypes, which are the products of the universal subconscious rather than the motivation of the character. However, in terms of scriptwriting techniques, there has not been much work so far on the desires and needs that enable the character to act. It is seen that the leading works especially in the field of story and script writing do not dwell on this subject in detail.

Anahtar Kelimeler

Cinema, Production, Form, Narrative, Script, Character, Maslow

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Bahtin, M. (2015). Dostoyevski Poetikasının Sorunları . (C. Soydemir, Çev.) İstanbul: Metis Eleştiri.
• Başol, Ö. (2019). Senaryo Kitabı: Senaryo Yazım Teknikleri ve Film Örnekleri. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Cao, H., Jiang, J., Oh, L.-B., Li, H., Liao, X., & Chen, Z. (2013). A Maslow’s hierarchy of needs. Journal of Service Management, 170-190.
• Chatman, S. (2009). Öykü Ve Söylem: Filmde ve Kurmacada Anlatı Yapısı. Ankara: De Ki Basım Yayın.
• Demir , A. (2014). Roman ve Stereotip: Türk Romanından Örneklerle. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Demir, Y. (2002). İlk Dönem Türk Hikayelerinde Anlatıcılar Tipoloji. İsstanbul: Dergah Yayınları.
• Dervişcemaloğlu, B. (2014). Anlatıbilime Giriş. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Eco, U. (1995). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. (K. Atakay, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
• Ersümer Oluk, A. (2013). Klasik Anlatı Sineması. İstanbul: Hayalperest Yayınları.
• Etzioni, A. (2017). The Moral Wrestler: Ignored by Maslow. Society, 512-519.
• Five, H., & Mills, T. (2016). Making Motivation Meaningful by Mastering Maslow. M. Smith, & N. Densch (Dü) içinde, Challenges and Innovations in Educational Psychology Teaching and Learning (s. 137-149). United States of America: Age Publishing Inc.
• Gerçeker, F. (2016). Film Yapımının Sırları. İstanbul: Lifecycle Yayınları.
• Green, C. (2000). Classics in the History of Psychology. https://psychclassics.yorku.ca/: https://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.htm adresinden alındı
• Günay, V. (2020). 21. Yüzyılda Göstergebilim. İstanbul: Paptya Yayıncılık Eğitim.
• Hunt, R., Marland, J., & Richards, J. (2012). Senaryo Yazımı: Bir Film İçin Metin Yazmak Ya Da Geliştirmek. (G. Altıntaş, Çev.) İstanbul: Literatür Yayınları.
• İlerialkan, D., & Yılmaz, R. (2015). Senaryo Nasıl Yazılır? Nasıl Yazıyorlar? İstanbul: Alfa Yayınları.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum Algı İletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınevi.
• Landau , N., & Frederick, M. (2012). FİLM OKULUNDA ÖĞRENDİĞİM 101 ŞEY. İstanbul: Optimist Yayınları.
• Maslow, A. (2011). İnsan Olmanın Psikolojisi. İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
• Mercado, J. (2017, January). TOP MODELS: ARISTOTLE, MASLOW AND ROGERS ON THE PERFECT. https://www.researchgate.net/: https://www.researchgate.net/publication/347913583_Top_Models_Aristotle_Maslow_and_Rogers_on_the_Perfect_Human_Being adresinden alındı
• Nutku, Ö. (2001). Dram Sanatı: Tiyatroya Giriş. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Omay, U. (2007). TÜCCAR SINIFIN PROTESTAN HAREKETİ DESTEKLEMESİNİN MASLOW'UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ YAKLAŞIMI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 231-243.
• Onega, S., & Landa, J. (2002). Anlatıbilime Giriş. (Y. Salman, & D. Hakyemez, Çev.) İstanbul: Adam Yayınları.
• Stevick, P. (1988). Roman Teorisi. (S. Kantarcıoğlu, Çev.) Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları,.
• Walsh, P. (2011). Creating a ‘‘values’’ chain for sustainable development. Environ Dev Sustain, 789–805.
• Koltko, M., & Rivera. (2006). Rediscovering the Later Version of Maslow’s Hierarchy of Needs:. Review of General Psychology, 302-317.
• Steven J. , H., Warnick, R., Warnick, J., Jones, V., Yarbrough, G., Russell, T., . . . Monte, E. (2002,). The 100 Most Eminent Psychologists of the 20th Century. Review of General Psychology, 139–152.
• Toker, B. (2007). Demagrafik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir'de Beş Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 92-107.
• Tunç Kalebaşı , E. (2020). Abraham Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı İle Bir Film Çözümleme Denemesi: Ratatouılle. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1286-1295.
• Uzdu Yıldız, F. (2011). Göstergebilim Kiplikleri Açısından Anlatı Kişilerinin İncelenmesi. İzmir.
• Yücel, T. (2019). Anlatı Yerlemleri: Kişi, Süre, Uzam. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.