Bireylerin Dijital Bağımlılıkları ile Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Yıl 2022, Sayı: 45, 24 - 34, 03.07.2022

Tolga Seki M. Furkan Kurnaz

Öz

Günümüzde teknolojinin insan hayatına etkisi sonucu oldukça yaygınlık kazanan dijital bağımlılık
türleri ile yalnızlık arasındaki ilişkinin incelendiği bu araştırmada, literatürde bulunan çalışmalardan hareketle genel bir kanıya varmak amaçlanmıştır. Bu araştırmada en yaygın dijital bağımlılık
çeşitleri olan internet bağımlılığı, akıllı telefon bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı ve dijital oyun
bağımlılığı ile yalnızlık arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar incelenmiştir. Araştırmaya Türkiye
örnekleminde gerçekleştirilmiş Türkçe veya İngilizce yazılmış ve etki büyüklüğünü hesaplayabilecek sayısal verileri içeren çalışmalar dahil edilmiştir. Bu dahil edilme ktirerleri doğrultusunda
101 araştırmadan elde edilen 104 korelasyon değeri analiz edilerek her bir bağımlılık türü ile yalnızlık arasındaki ilişkinin yayın yanlılığı, heterojenlik ve etki büyüklüğü (r) değerleri hesaplanmıştır.
Araştırmada yalnızlık ile araştırma kapsamında incelenen internet bağımlılığı, akıllı telefon bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı ve dijital oyun bağımlılığı arasındaki ilişkilere ait çalışmaların yayın
yanlılığı olmadığı bulunmuştur. Ayrıca yalnızlık ile ilişkisi incelenen her bir dijital bağımlılık türlerine ait çalışmaların heterojen dağılım gösterdiği bulunmuştur. Analiz sonuçlarına göre yalnızlık ile
internet bağımlılığı, akıllı telefon bağımlılığı ve dijital oyun bağımlılığı arasında pozitif yönlü ve zayıf
düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Yalnızlık ile sosyal medya bağımlılığı arasında ise pozitif yönlü orta
düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Araştırmada Türkiye’de yalnız olan bireylerin dijital bağımlılıklarının daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar literatürde yapılan
çalışmalar incelenerek tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Dijital bağımlılık, yalnızlık, meta-analiz.