Occupational Health and Safety Self-Efficacy’s Impact on The Quality of Work Life Among Teachers in Educational Organizations: A Cross-Sectional Study in Konya

Yıl 2024, Sayı: 54, 38 - 49, 26.09.2024

Kemal Ferit Turgutlu , Sevda Yaman

https://doi.org/10.33418/education.1415578

Öz

Teachers' occupational health and safety (OHS) self-efficacy stands out as an important factor that can enable them to have a positive quality of work life in the work environment. The aim of this study is to systematically analyze the effect of teachers' OHS self-efficacy on the quality of work life (QWL) and to better understand this relationship. A cross-sectional study was conducted with 382 teachers in Konya province, using the Occupational Health and Safety Self-Efficacy Scale and the QWL Scale. Data were analyzed using linear regression, examining the relationship between OHS self-efficacy and QWL. Participants included 62.0% male, and 87.7% married teachers. Notably, 23.0% reported experiencing OHS issues. While no significant differences were found in work-life quality scores based on demographics, a significant decrease was observed among those facing health or safety issues. Correlation analysis revealed weak positive correlations between Occupational Health and Safety Self-Efficacy sub-factors and work-life quality. Linear regression identified Fall-Slip, General Knowledge, and Maintenance-Repair as positive predictors, and health or safety issues as a negative predictor, explaining 18.9% of work-life quality variance. This study underscores the interconnectedness of workplace safety and QWL, emphasizing the need for comprehensive OHS programs in educational institutions. Implementing these recommendations can create safer and more supportive working conditions, ultimately enhancing the QWL for teachers.

Anahtar Kelimeler

quality of work life, occupational health and safety, teacher well-being, workplace safety

İş Sağlığı ve Güvenliği Öz Yeterliliğinin Eğitim Kurumlarındaki Öğretmenlerin İş Yaşam Kalitesine Etkisi: Konya'da Kesitsel Bir Çalışma

Öz

Öğretmenlerin iş sağlığı ve güvenliği (İSG) öz yeterlikleri, çalışma ortamında olumlu bir çalışma yaşamına sahip olmalarını sağlayabilecek önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin İSG öz yeterliklerinin iş yaşam kalitesi üzerindeki etkisini sistematik olarak analiz etmek ve bu ilişkiyi daha iyi anlamaktır. Konya ilinde görev yapan 382 öğretmene İş Sağlığı ve Güvenliği Öz Yeterlik Ölçeği ve İş Yaşam Kalitesi Ölçeği uygulanarak kesitsel tipte bir çalışma yapılmıştır. Veriler doğrusal regresyon kullanılarak analiz edilmiş ve İş Sağlığı ve Güvenliği Öz Yeterliği ile İş Yaşam Kalitesi arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Katılımcıların %62.0'ı erkek, %87.7'si evli öğretmenlerden oluşmaktadır. Özellikle, %23.0'ü İSG sorunları yaşadığını belirtmiştir. Demografiye dayalı iş hayatı kalite puanlarında anlamlı bir fark bulunmazken, sağlık veya güvenlik sorunları yaşayanlar arasında anlamlı bir düşüş gözlenmiştir. Korelasyon analizi, İş Sağlığı ve Güvenliği Öz Yeterlik alt faktörleri ile çalışma yaşam kalitesi arasında pozitif yönde zayıf korelasyonlar olduğunu ortaya koymuştur. Doğrusal regresyon, Düşme-Kayma, Genel Kültür, Bakım-Onarım'ı pozitif yordayıcı, sağlık veya güvenlik konularını negatif yordayıcı olarak tanımlamış; iş yaşam kalitesi varyansının %18,9'unu açıklamıştır. Bu çalışma, eğitim kurumlarında kapsamlı İSG programlarına duyulan ihtiyacı vurgulayarak, işyeri güvenliği ve iş yaşam kalitesinin birbirine bağlılığının altını çizmektedir. Bu önerilerin uygulanması, daha güvenli ve daha destekleyici çalışma koşulları yaratabilir ve sonuçta öğretmenler için iş yaşam kalitesini geliştirebilir.

Anahtar Kelimeler

çalşıma yaşamının kalitesi, İş sağlığı ve güvenliği, Öğretmen refahı, işyeri güvenliği

Etik Beyan

Çalışma helsinki deklerasyonuna uygun hazırlanmış olup, etik izin alımı ardından çalışmaya başlanmıştır

Destekleyen Kurum

yoktur

Kaynakça

• Ak, A., Karaçolak, H., Aksoy Akyol, N., Içöz, E., Özcan, E., & Demirağ, M. (2023). Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi düzeyleri. Premium E-Journal of Social Sciences, 7(33), 926–938.
• Akar, H., & Üstüner, M. (2017). İş yaşam kalitesi ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 159-176. https://doi.org/10.17679/inuefd.302675
• Annan, J. S., Addai, E. K., & Tulashie, S. K. (2015). A call for action to improve occupational health and safety in Ghana and a critical look at the existing legal requirement and legislation. Safety and Health at Work, 6(2), 146–150.
• Ata-Yüzügüllü, D., Aytaç, N., & Akbaba, M. (2018). Bir üniversite hastanesinin yoğun bakım ünitesi hemşirelerinde yaşam kalitesi, iş kazaları ve vardiyalı çalışmanın etkileri. Sakarya Medical Journal, 8(1), 99-107. https://doi.org/10.31832/smj.381197
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (28 ed.). Pegem Akademi.
• Canoğlu, H., Kaçar, E., Abdan, Ş., Aba, E., & Dağ, H. (2023). Okullarda iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ile bir ilkokula yönelik örnek risk analiz çalışmasının incelenmesi. Asya Studies, 7(25), 307–316.
• Casida, J. M., Combs, P., Schroeder, S. E., & Johnson, C. (2019). Burnout and quality of work life among nurse practitioners in ventricular assist device programs in the United States. Progress in Transplantation, 29(1), 67–72. https://doi.org/10.1177/1526924818817018
• Çay, E., & Eratay, E. (2019). Özel eği̇ti̇m okulunda çalışan öğretmenleri̇n iş sağlığı ve güvenli̇ği semi̇neri̇ne ve sonraki uygulamalara yöneli̇k görüşleri̇. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 26-45. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.524611
• Çetin, A. (2019). Öğretmenlerin öznel iyi oluşları ile mesleki dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 9(3), 506–521. https://doi.org/10.19126/suje.533847
• Cihan, G. (2022). Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşam kalitesine ilişkin görüşleri. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi]. YÖK.
• Çınar, O., & Gündoğdu, M. (2019). İş sağlığı-güvenliği, iş tatminin ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi: Erzurum ve İstanbul uygulaması. İş ve Hayat, 5(9), 231–247.
• ÇSGB. (2014). İş sağlığı ve güvenliği uygulama rehberi,1-20.
• Dayan, S., & Öngel, V. (2016). İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının sağlık çalışanları tarafından değerlendirilmesi: Bir özel hastane örneği. International Conference On Eurasian Economies, 4(Session C), 479–486.
• Erdem, B., & Kaya, İ. (2013). Çalışma yaşamı kalitesini etkileyen faktörlerin işgörenler tarafından algılanması: Otel çalışanları üzerinde bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 135–150.
• Fowler, K. A., Dahlberg, L. L., Haileyesus, T., Gutierrez, C., & Bacon, S. (2017). Childhood firearm injuries in the United States. Pediatrics, 140(1),1-6.
• Gagliardi, D., Marinaccio, A., Valenti, A., & Iavicoli, S. (2012). Occupational safety and health in Europe: Lessons from the past, challenges and opportunities for the future. Industrial Health, 50(1), 7–11. https://doi.org/10.2486/indhealth.MS1342
• Gökgöz, G., Uyar, R. E., & Yıldız, A. N. (2019). İşyeri hekimlerinin ileri mesleki eğitim ihtiyaçları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(2), 77–86.
• Güler, M., Derin, K. H., & Şahin, L. (2018). İş sağlığı ve güvenliği kültürü ve eğitimi ilişkisi. İş ve Hayat Dergisi, 4(8), 311–348.
• Hasanhanoğlu, C. (2022). İşletmelerde periyodik bakımların önemi ve iş kazalarına etkisinin ekonomik boyutuyla incelenmesi. Ululslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(14), 68–80.
• İlğan, A., Erdem, M., Taşdan, M., & Memduhoğlu, B. H. (2008). Örgütsel gelişim aracıları olarak toplam kalite yönetimi ile stratejik yönetim ve planlama yaklaşımları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(35), 72–92.
• Ilgan, A., Özü-cengiz, Ö., Ata, A., & Akram, M. (2015). The relationship between teachers ’ psychological well -being and their quality of school work life Öğretmenlerin okul iş yaşamı kaliteleri ve psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişki. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(2), 159-181.
• Jimenez, P., & Bregenzer, A. (2018). Integration of eHealth tools in the process of workplace health promotion: proposal for design and implementation. Journal of Medical Internet Research, 20(2), e65.
• Jonathan, G. K., & Mbogo, R. W. (2016). Maintaining health and safety at workplace: Employee and employer’s role in ensuring a safe working environment. Journal of Education and Practice, 7(29), 1-7.
• Karamık, S., & Şeker, U. (2015). İşletmelerde iş güvenliğinin verimlilik üzerine etkilerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(4), 575-584.
• Kermansaravi, F., Navidian, A., Navabi Rigi, S., & Yaghoubinia, F. (2015). The relationship between quality of work life and job satisfaction of faculty members in Zahedan University of Medical Sciences. Global Journal of Health Science, 7(2), 228-234. https://doi.org/10.5539/gjhs.v7n2p228
• Linnan, L. A., Cluff, L., Lang, J. E., Penne, M., & Leff, M. S. (2019). Results of the workplace health in America survey. American Journal of Health Promotion, 33(5), 652–665.
• Lodico, M. G., Spaulding, D. T., & Voegtle, K. H. (2006). Methods in educational research. From theory to practice. John Wiley & Sons, Ltd, 2-50.
• McLellan, R. K. (2017). Work, health, and worker well- being: Roles and opportunities for employers. Health Affairs, 36(2), 206-213. https://doi.org/10.1377/hlthaff.2016.1150
• Min, J., Kim, Y., Lee, S., Jang, T. W., Kim, I., & Song, J. (2019). The fourth industrial revolution and its impact on occupational health and safety, worker’s compensation and labor conditions. Safety and Health at Work, 10(4), 400-408.
• Mufidah, L., & Tejamaya, M. (2019). Analysis of occupational safety and health risk perception of elementary school employees in Depok city, Indonesia. Indian Journal of Public Health Research & Development, 10(5),1-8.
• Muhammad, G., Qasim, S., Ahmed Khan, M., & Ali Jinnah University, M. (2020). Role of healthy and safe environment in employee retention: Mediating effect of employee commitment. NMIMS Management Review, 38(3), 72–86.
• Nasl-Saraji, G., & Dargahi, H. (2006). Study of quality of work life (QWL). Iranian Journal of Public Health, 35(4), 8-14.
• Okros, N., & Virga, D. (2023). Impact of workplace safety on well-being: the mediating role of thriving at work. Personnel Review, 52(7), 1861-1877.
• Räisänen, A. M., Kokko, S., Pasanen, K., Leppänen, M., Rimpelä, A., Villberg, J., & Parkkari, J. (2018). Prevalence of adolescent physical activity-related injuries in sports, leisure time, and school: the National Physical Activity Behaviour Study for children and Adolescents. BMC Musculoskelet Disord, 19(58), 1–8.
• Rojatz, D., Merchant, A., & Nitsch, M. (2017). Factors influencing workplace health promotion intervention: a qualitative systematic review. Health Promotion International, 32(5), 831–839.
• Rostami, H. R., Akbarfahimi, M., Ghaffari, A., Kamali, M., & Rassafiani, M. (2021). Relationship between work-related quality of life and job satisfaction in Iranian occupational therapists. Occupational Therapy International, 2021, 1–6. https://doi.org/10.1155/2021/6692752
• Sapmaz, S. (2013). İmalat sektöründe faaliyet gösteren bir işletmede iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının incelenmesi ve verimliliğe etkilerinin değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi]. YÖK.
• Sarı-Karadaş, Y. (2020). İlkokul öğretmenlerinin iş yaşamkalitesine ilişkin algıları ve iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki (Balıkesir ili merkez ilçeler örneği) [Anadolu Üniversitesi],1-8. https://www.e-ir.info/2018/01/14/securitisation-theory-an-introduction/
• Sıvacılar, S. (2021). Sürdürülebilirlik ilkesine dayalı okul öncesi eğitim yapısı tasarlanması ve fiziksel etkenlerin iş sağlığı güvenliği açısından incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi]. YÖK.
• Taşdemir, C., & Gür, B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin iş sağlığı ve güvenliği öz yeterliği (Iğdır ili örneği). International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 33(3), 467–477.
• Tatlı, H. S., Eyitmiş, A. M., & Zümrüt, M. (2021). İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının iş doyumuna etkisi: Çalışma yaşamı kalitesinin aracılık rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1256–1284. https://doi.org/10.26466/opus.892070
• Tesfaye, A. H., Abate, K., Kabito, G. G., & Azale, T. (2023). Perceived occupational stress and associated factors among primary school teachers in the second wave of COVID-19 in Ethiopia: a multicenter cross-sectional survey. Frontiers in Public Health, 11, 1156652.
• Turner, K., & Garvis, S. (2023). Teacher educator wellbeing, stress and burnout: A scoping review. Education Sciences, 13(351), 0–15. https://doi.org/10.3390/educsci13040351
• Ünlü, Z., & Aydoğan, E. (2015). Yenilik yönetiminin iş yaşam kalitesi üzerine etkisi: Ankara’daki devlet üniversiteleri bünyesinde bulunan teknokentlerde bir araştırma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 25(2), 29–66.
• Usha, S., & Rohini, V. (2018). Impact of quality of work life on work outcome of employees in automobile companies in Chennai. International Journal of Pure and Applied Mathematics, 118(20), 787–799.
• Ustaoğlu, E. (2020). Eği̇ti̇m kurumlarında i̇ş sağlığı ve güvenliği̇ üzeri̇ne bi̇r çalışma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi]. YÖK.
• Valarmathi, L., & Bhalakarishnan, R. (2013). Workplace safety and quality of work life: A case study in the textile sector. International Journal of Management, 4(2), 83–89.
• Van, M. H., & Koç, N. (2020). Kamu yönetiminde temel iş sağlığı ve güvenliği bilgisi (Van Milli Eğitim Müdürlüğü örneği). Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 1–20.
• Walton, R. E. (1973). Quality of working life: What is it? Sloan Management Review, 15(1), 11–21.
• Yılmaz, G., & Yıldırım, S. (2022). Eğitim sektöründe gerçekleşen iş kazalarına yönelik bir araştırma. OHS Academy, 5(3), 175–185. https://doi.org/10.38213/ohsacademy.1160766