Perceptions Of Pre-School Teacher Candidates For Ethics Education

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 35 - 50, 01.01.2024

Cemal Aküzüm Zülküf Bilgiç Resul Karabulut

Öz

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Ahlak Eğitimine Yönelik Yeterlilik Algıları

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının ahlak eğitimine yönelik yeterlik algılarını incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Dicle Üniversitesinin Eğitim Fakültesi bünyesindeki Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören 361 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklem alma yoluna gidilmeyip evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda 361 öğretmen adayının tamamına ölçekler ulaştırılmış343’üne yanıt alınabilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak ‘‘Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ahlak Eğitimine Yönelik Yeterlik Algıları Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Betimsel istatistiklerin yanı sıra parametrik ve non-parametrik analiz teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, öğretmen adaylarının ahlak eğitimi algılarının yüksek düzeyde olduğunu düşündükleri, algıları arasında cinsiyet ve baba eğitim düzeyi değişkenleri bakımından anlamlı farklılıklar görülmediği ancak yerleşim yeri, sınıf düzeyi, ailenin aylık geliri ve anne eğitim düzeyi değişkenlerine göre ise istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ahlak Eğitimi, Yeterlik Algısı, Okul Öncesi Eğitimi, Okul Öncesi Öğretmen Adayları.

Etik Beyan

10.12.2021 TARİHLİ VE 190795 SAYILI DİCLE ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜK MAKAMININ OLUR YAZISI. OLUR YAZISININ SAYISI: E-14679147-663.05-192171

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2017). Üniversite öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile genel özyeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 5(1), 1-17.
• Akagündüz, S. Y. (2016). Türkiye'de ahlak eğitimi üzerine bir inceleme. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akdağ, H. (2014). Sosyal bilgilerin tanımı, amacı, önemi ve Türkiye'deki yeri. In R. Turan, A.M. Sünbül & H. Akdağ (Editörler). Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-1. İkinci Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Avcı, E. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmenlerinin karakter eğitimine dair özyeterliliklerinin incelenmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. Z. (2003). Ahlak öğretiminde örnek olay incelemesi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Aydın, M. Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış, 6(18), 16-19.
• Bacanlı, H. (2002). Değer tercihleri: Psikolojik kavram analizleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bakioğlu, A., ve Sılay, N. (2011). Karakter eğitimi (Yüksek Öğretim ve Öğretmen Yetiştirmede). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çağlar, A. (2005). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 2. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Çatalbaş, M. (2018). Okul öncesi eğitim programındaki karakter eğitiminin incelenmesi ve okul öncesi öğretmenlerinin karakter eğitimi hakkındaki görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Çenesizoğlu, S. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ahlak eğitimine yönelik yeterlik algı ve görüşlerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Cesur, S. & Topçu, M. S. (2010). Değerlerin belirlenmesi testinin güvenilirlik ve geçerlik çalışması ve yaş, eğitim, cinsiyet ve ebeveyn eğitiminin ahlaki gelişim ile ilişkisi. Kuram ve Uygulama Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(3), 1657-1696.
• Cevizci, A. (2002). Etiğe giriş. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çın, (2021). İlk çocukluk döneminde çocuğun ahlak eğitimi, Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 3(1), 545-562.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge.
• Coşkun, Y. & Yıldırım, A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 311-328.
• Cresswell, J. W. (2012). Educational research (4. ed.). Boston: Pearson.
• Cüceloğlu, D. (2011). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., & Çikili, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
• Dönmez, C., & Avcı, E. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Karakter Eğitimine Dair Öz-Yeterlikleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 1(2), 114-128.
• Durkheim, E. (2016). Ahlak eğitimi (Hüseyin Portakal Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Erden, M., & Akman, Y. (1998). Gelişim-Öğrenme Öğretme Eğitim Psikolojisi, Arkadaş Yayınevi, Ankara. 2. Baskı S, 50.
• Ergün, M. (2004). Sınıf yönetimi. Sınıfta Motivasyon. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Freud, S. (2016). Psikanalize Yeni Giriş Dersleri. İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Gander, M. J. &Gardiner, H. W. (2016). Çocuk ve ergen gelişimi. A. Dönmez ve N. Çelen (Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Gibbs, J. C, Basinger, K. S., Grime, R. L., & Snarey, J. R. (2007). Moral judgment development across cultures: revisiting Kohlberg's universality claims. Developmental Review, 27, 443-500.
• Gökçek, B. S. (2007). 5-6 Yaş çocukları için hazırlanan karakter eğitimi programının etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güngör, E. (1997). Sosyal ahlak ve ahlak psikolojisi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Gürhan, E. (2017). İlkokullarda uygulanan değerler eğitimi uygulamalarının yönetici ve sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi (konya-selçuklu Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya
• Gürses, İ., & Kılavuz, M. A. (2016). Kuşakların ahlâkî değerleri birlikte öğrenmesi: Kohlberg’in ahlâkî gelişim kuramı açısından bir değerlendirme. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 25(1), 97-117.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları.
• Kuzu Jafari, K. & Demirel, M. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 4(1), 13-25.
• MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB yayınları
• Milson A. J. &Mehlig L. M. (2002). Elementary school teachers’ sense of efficacy for character education. TheJournal of Educational Research, 96(1), 47-53.
• Oruç, C. (2010), Okul öncesi dönem çocuğunda ahlaki değerler eğitimi. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergi: Uygulama ve Teori, Cilt.1, Sayı.2, 37-60.
• Özen, Y. (2015). Etik mi? ahlak mı? modernite mi? medeniyet mi? (değerler eğitimine sosyal psikolojik bir yaklaşım), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.1, Sayı.2, 37-60.
• Öztürk, C. (2012). Sosyal bilgiler: toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış, C. Öztürk (Edt). Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi (s. 1- 31). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Regenbogen, A. (1984). Ahlaki yargıların rasyonelliği üzerine düşünceler. A. Regenbogen (Ed.), Ahlak ve Politika (s.113-127) içinde. Köln: Pahl-Rugenstein yayınevi.
• Şahin, Y. (2017). Okul öncesi çocuklarda değerler eğitimi kapsamında yardımlaşma ve paylaşma değerleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• TDK (Türk Dil Kurumu). (2009). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Temli-Durmuş, Y. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının ahlâk eğitimine yönelik yeterlik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 205-216.
• Uygun, S. (2013). Değerler eğitimi program tasarılarının değerlendirilmesi (Antalya Örneği). Mediterranean Journal of Humanities, 3(2), 263-277.
• Yavuzer, H. (1999). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yeşilyaprak, B. (2002). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi (10. baskı). Ankara: Pegem Akademi.