Özel Yetenekli Öğrenciler İle Çalışan Öğretmenlerin Sınıf Yönetimine İlişkin Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 81 - 101, 31.07.2022

M. Sencer Bulut Özsezer , H. Beyza Canbazoğlu , Kamuran Tarım

https://doi.org/10.12984/egeefd.1010270

Öz

Çalışmanın amacı, Bilim ve Sanat Merkezinde görev yapan öğretmenlerin sınıf yönetimine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Bu araştırmada, olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Bilim ve Sanat Merkezinde görev yapan 10 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Verilerin analiz sürecinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Öğretmenler, özel yetenekli bireylerin kendilerine has özelliklerine vurgu yaparak onların hareketli, meraklı, yetkin, hırslı olmaları ve örgün eğitimde yaşadıkları uyum sorunları sebebiyle istenmeyen davranışların ortaya çıkabileceğini vurgulamışlardır. Ayrıca Bilim ve Sanat Merkezinde görev yapan öğretmenlerin, özel yetenekli öğrencilerinin istenmeyen davranışlarını yönetme sürecinde kullandıkları stratejiler mesleki ve duyuşsal stratejilerden oluşmaktadır. Bu bağlamda öğretmenlerin kullandıkları stratejiler eğitsel-gelişimsel planlama, teşvik etme, sorumluluk verme, olumlu pekiştirme, yer değiştirme, bireysel özellikleri kabullenme ve görmezden gelme, önlemsel, birebir konuşma kodları altında ele alınmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda hem hizmet öncesinde hem de hizmet içinde öğretmenlerin özel eğitime yönelik uygulamalı eğitim almaları, öğretmen adaylarının ise özel yetenekli öğrencileri gözlemlemesi ya da bu öğrencilerle deneyim yaşayabilecekleri staj uygulamalarının gerçekleştirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf yönetimi, İstenmeyen davranış, Bilim ve Sanat Merkezi, Özel yetenekli çocuklar

Views of Teachers Working with Gifted Students on Classroom Management

Öz

The aim of the study is to determine the views of teachers working at the Science and Arts Center regarding classroom management. In this study, phenomenology approach was used. The study group of the research consists of 10 teachers working at the Science and Arts Center. The data of the research were collected through semi-structured interviews and content analysis method was used to analyze the data. By highlighting the unique characteristics of gifted individuals, teachers emphasized that misbehavior may occur due to their being active, curious, competent, ambitious and the adaptation problems they experience in formal education. In addition, the strategies used by the teachers working in the Science and Arts Center in the process of managing the undesirable behaviors of their gifted students consist of professional and affective strategies. These strategies used by the teachers were discussed under the codes of educational-developmental planning, encouraging, giving responsibility, positive reinforcement, relocating, accepting and ignoring individual characteristics, precautionary, one-to-one conversation. In this direction, it can be suggested that teachers should receive practical training on special education both before and during the service and pre-service, teachers should observe gifted students or carry out internship practices where they can have experience with these students.

Anahtar Kelimeler

Classroom management, Misbehavior, Science and Arts Center, Gifted children

Kaynakça

• Akalın, S. (2012). Bilgilendirme ve performans geribildirimine dayalı sınıf yönetimi müdahale programının kaynaştırma sınıflarındaki öğretmen-öğrenci çifti çıktıları üzerindeki etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Akarsu, F. (2000). A learning model for Istanbul Science and Art Center. Gifted and Talented International, 15(2), 124-129. doi: 10.1080/15332276.2000.11672941
• Albion, P. R., & Ertmer, P. A. (2002). Beyond the foundations: The role of vision and belief in teachers’ preparation for integration of technology. TechTrends, 46(5), 34-38.
• Ataman, A. (1998). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Biddle, B. J., & Berliner, D. C. (2002). Small class size and its effects. Educational Leadership, 5(5), 12-23.
• Borland, J. H. (2003). Rethinking gifted education. New York: Teachers College Press.
• Callard-Szulgit, R. (2010). Parenting and teaching the gifted. Lanham, MD: Rowman & Littlefield Education.
• Cemaloğlu, N. (2007). Disiplin ile ilgili kavramlar, ilkeler ve uygulamalar. Millî Eğitim, 36(175), 8-24.
• Chan, D. W. (2002). Giftedness, adjustment problems, and psychological distress among Chinese secondary students in Hong Kong. Journal for the Education of the Gifted, 26(1), 6-24. doi: 10.1177/016235320202600102
• Chan, D. W. (2003). Assessing adjustment problems of gifted students in Hong Kong: The development of the student adjustment problems inventory. Gifted Child Quarterly, 47(2), 107-117. doi: 10.1177/001698620304700202
• Clunies‐Ross, P., Little, E., & Kienhuis, M. (2008). Self‐reported and actual use of proactive and reactive classroom management strategies and their relationship with teacher stress and student behaviour. Educational Psychology, 28(6), 693-710. doi: 10.1080/01443410802206700
• Curtis, J. (2005). Preservice teachers’ attitudes toward gifted students and gifted education. (Unpublished doctoral dissertation). Columbia University, USA.
• Çankaya, İ., ve Çanakçı, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlarla başa çıkma yolları. Turkish Studies, 6(2), 307-316. doi: 10.7827/TurkishStudies.2188
• Çetinkaya, Ç., Maya Çalışkan, İ. ve Güngör, H. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin liderlik özelliklerinden kaynaklanan sınıf yönetimi sorunları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(24), 7-29.
• Çitil, M. (2016). Üstün yetenekli öğrencilere sunulan olumlu davranışsal destek temelli problem davranışları önleyici sınıf yönetimi uygulamaları: Eylem araştırması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çitil, M. ve Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231.
• Çitil, M. ve Ataman, A. (2019). Positive behavior support-based preventive classroom management practices for gifted students: An action research. Turkish Journal of Giftedness and Education, 9(2), 102-130.
• Demirtaş, H. (2015). Sınıf yönetiminin temelleri. H. Kıran ve K. Çelik (Ed.), Etkili sınıf yönetimi içinde (ss. 1-32). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Eddles-Hirsch, K., Vialle, W., McCormick, J., & Rogers, K. (2012). Insiders or outsiders: The role of social context in the peer relations of gifted students. Roeper Review, 34(1), 53-62. doi: 10.1080/02783193.2012.627554
• Emmer, E. T., & Stough, C. M. (2001). Classroom management: A critical part of educational psychology with implication for teacher education. Educational Psychologist, 36(2), 103-112. doi: 10.1207/S15326985EP3602_5
• Ergün, M. ve Yüksel, A. (2005). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışları ve çözüm yolları. Yaşadıkça Eğitim, 88, 11-16.
• Evertson, C. M., & Emmer, E. T. (2012). İlkokul öğretmenleri için sınıf yönetimi (A. Aypay, çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Evertson, C. M., Emmer, E. T., Clements, B. S., & Worshan, M. E. (1997). Classroom management for elementary teachers. Boston: Allyn and Bacon.
• Gerow, J., Bordens, K., & Blanch-Payne, E. (2008). General psychology with spotlights on diversity. Pearson Custom Pub.: Bent Tree Press.
• Goodwin, A. L. (2002). The case of one child: Making the shift from personal knowledge to professionally informed practice. Teaching Education, 13(2), 137-154. doi: 10.1080/1047621022000007558
• Gökden Kaya, N. ve Ataman, A. (2017). Üstün yetenekli öğrencilerin istenmeyen davranışlarına yönelik öğretmenlerin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 835-853.
• Gökdere, M. ve Çepni, S. (2003). Üstün yetenekli çocuklara verilen değerler eğitiminde öğretmenin rolü. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(2), 93-107.
• Griffith, J., Steptoe, A., & Cropley, M. (1999). An investigation of coping strategies associated with job stress in teachers. British Journal of Educational Psychology, 69, 517-531. doi: 10.1348/000709999157879
• Hansen, J. B., & Feldhusen, J. F. (1994). Comparison of trained and untrained teachers of gifted students. Gifted Child Quarterly, 38(3), 115-121. doi: 10.1177/001698629403800304
• Hardin, C. J. (2008). Effective classroom management: Models and strategies for today’s classrooms. NJ: Pearson Prentice Hall.
• İnci, G. (2014). Üstün yetenekli öğrencilerin sınıf içi davranış sorunlarının belirlenmesi ve çözüm önerileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Jones, V. F., & Jones, L. S. (1998). Comprehensive classroom management, creating communities of support and solving problems. Boston: Allyn & Bacon Company.
• Karakuş, F. (2010). Üstün yetenekli çocukların anne babalarının karşılaştıkları güçlükler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 127-144.
• Klein, B. S. (2007). Raising gifted kids. New York: American Management Association.
• Kuzgun, Y. ve Deryakulu, D. (2006). Eğitimde bireysel farklılıklar. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 316-321.
• Markusic, M. (2019). Unusual behaviors of gifted students: Disciplining gifted children. Retrieved from https://www.brighthubeducation.com/teaching-gifted-students/49993-disciplining-bad-behavior-in-gifted-children/
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: Sage Publications.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Montgomery, D. (2013). Gifted and talented children with special educational needs: Double exceptionality. London: David Fulton.
• Neumeister, K. L. S., Adams, C. M., Pierce, R. L., Cassady, J. C., & Dixon, F. A. (2007). Fourth-grade teachers' perceptions of giftedness: Implications for identifying and serving diverse gifted students. Journal for the Education of the Gifted, 30(4), 479-499. doi: 10.4219/jeg-2007-503
• Oliver, R., Reschly, D., & Wehby, J., (2011). Teacher classroom management practices: Effects on disruptive or aggressive student behavior. Campbell Systematic Review, 7(1), 1-55. doi: 10.4073/csr.2011.4
• Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Özdemir, İ. E. (2007). Sınıf ortamında istenmeyen davranışlar ve yönetimi. M. Ç. Özdemir (Ed.), Sınıf yönetimi içinde (ss. 221-246). Ankara: Asil.
• Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü [ÖRGM] (2017). Özel yetenekli bireylerin eğitimi strateji ve uygulama kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Öznacar, M. D. ve Bildiren, A. (2016). Üstün zekâlı öğrencilerin eğitimi ve eğitsel bilim etkinlikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Palladino, C. (2008). Teachers’ perspectives on educating the gifted learner within the regular education classroom. (Unpublished doctoral dissertation). Walden University, USA.
• Pehlivan, İ. (2002). Alternatif okullar. Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Pfeiffer, S. I., & Stocking, V. B. (2000). Vulnerabilities of academically gifted students. Special Services in the Schools, 16(1-2), 83-93.
• Porter, L. (2006). Behaviour in schools: Theory and practice for teachers. England: Open University Press.
• Quinn, M. M., Osher, D., Warger, C., Hanley, T., Bader, B. D., Tate, R., & Hoffman, C. (2000). Educational strategies for children with emotional and behavioural problems. Washington, DC: Center for Effective Collaboration and Practice American Institutes for Research.
• Reiners, G. M. (2012). Understanding the differences between Husserl’s (descriptive) and Heidegger’s (interpretive) phenomenological research. Journal of Nursing and Care, 1(5), 1-3. doi: 10.4172/2167-1168.1000119
• Safran, S. P., & Oswald, K. (2003). Positive behavior supports: Can schools reshape disciplinary practices? Exceptional Children, 69(3), 361-373. doi: 10.1177/001440290306900307
• Sezer, Ş.(2015). Üstün yeteneklilerin sınıf içinde olumsuz davranışları ve yönetilmesine ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 317-333.
• Silverman, L. (2000). Characteristics of Giftedness Scale. Denver, CO: Gifted Development Center.
• Siyez, D. M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 67-80.
• Smith, C. J., & Laslett, R. (2002). Effective classroom management. London: Routledge Falmer Group Press.
• Talas, S., Talas, Y. ve Sönmez, A. (2013). Bilim sanat merkezlerine devam eden üstün yetenekli öğrencilerin okullarında yaşadıkları problemler. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2013(1), 42-50.
• Tannenbaum, A. J. (2003). The meaning and making of giftedness. In N. Colangelo, & G. A. Davis (Eds.), Handbook of gifted education (pp. 45-59). Boston: Allyn & Bacon.
• Uludağ, Z. ve Odacı, H. (2002). Eğitim öğretim faaliyetlerinde fiziksel mekan. Millî Eğitim Dergisi, 29, 153-154.
• Wagale, E. (2001). Enneagram yöntemiyle çocuk yetiştirmek (G. Aksoy, çev.). İstanbul: Rota Yayınları.
• Walters, J., & Frei, S. (2007). Managing classroom behavior and discipline. California: Shell Education Press.
• Winebrenner, S. (1992). Teaching gifted kids in the regular classroom: Strategies and techniques every teacher can use to meet the academic needs of the gifted and talented, revised, expanded, and updated edition. Minneapolis, MN: Free Spirit Publishing.
• Yaman, E. (2006). Eğitim sistemindeki sorunlardan bir boyut: Büyük sınıflar ve sınıf yönetimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 1-16.
• Yamane, T. (2001). Temel örnekleme yöntemleri. (A. Esin, C. Aydın, M. A. Bakır ve E. Gürbüzel, çev.). İstanbul: Literatür Yayıncılık.