Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterlilikleri İle Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 23, 19.04.2021

Salih Servan Etiz , Nazim Çoğaltay

Öz

Çalışmada öğretmenlerin kültürel sermaye yeterlikleri ile sosyal sorumluluk temelli liderlik becerileri arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel yöntemlerden ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılandırılmıştır. Evren, 2018-2019 Eğitim-Öğretim döneminde Siirt il merkezinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görevli 2326 öğretmenden oluşmaktadır. Örneklem grubu oluşturulurken küme örnekleme yöntemi kullanılarak rastlantısal olarak 368 Örneklem Kümesi belirlenmiştir. Araştırmada Avcı ve Yaşar (2014) tarafından geliştirilen “Kültürel Sermaye Ölçeği” ve Külekçi (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin dağılımını belirlemek için basıklık, çarpıklık, ortalama ve medyan parametreleri incelenmiş olup sonuç olarak verilerin normallik ölçütlerini karşıladığı tespit edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS programından yararlanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin kültürel sermaye yeterlik ve sosyal sorumluluk temelli liderlik düzeyleri arasında pozitif yönlü düşük bir ilişki tespit edilmiştir. Bu sonuçtan öğretmenlerin genel kültürel sermaye düzeyleri yükseldiğinde genel sosyal sorumuluk temelli liderlik düzeylerinde düşük düzeyde yükselme olacağı, genel kültürel sermaye düzeyleri azaldığında da genel sosyal sorumluluk temelli liderlik düzeylerinde düşüş gerçekleşeceği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Sermaye, Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik, Öğretmen

Investigation of Teachers’ Cultural Capital Qualifications and Social Responsibility Based Leadership Skills

Öz

In the study, it was aimed to determine the relationship between teachers' cultural capital competencies and social responsibility-based leadership skills. The research is structured by using the relational screening model, which is a quantitative method. Evren consists of 2326 teachers working in schools affiliated to the Ministry of National Education in the city center of Siirt during the 2018-2019 academic year. While creating the sample group, 368 Sample Sets were determined randomly using the cluster sampling method. In the research, “Cultural Capital Scale” developed by Avcı and Yaşar (2014) and Social Responsibility Based Leadership Scale adapted to Turkish by Külekçi (2015) were used. To determine the distribution of the data, kurtosis, skewness, mean and median parameters were examined and as a result, it was determined that the data met the normality criteria. SPSS program was used in the analysis of the data. According to the research findings, a low positive correlation was found between teachers' cultural capital adequacy and social responsibility-based leadership levels. It is understood from this result that when the general cultural capital levels of the teachers increase, there will be a low increase in the levels of general social responsibility based leadership, and when the general cultural capital levels decrease, the general social responsibility based leadership levels will decrease.

Anahtar Kelimeler

Cultural Capital, Social Responsibility Based Leadership, Teacher

Kaynakça

• Addi-Raccah, A. ve Grinshtain, Y. (2016). “Teachers' Capital and Relations With Parents: A Comparison Between Israeli Jewish And Arab Teachers. Teaching and Teacher Education, 60, 44-53.
• Akbulut Ergüven, S. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Kültürel Sermayeleri, Öz-Yeterlikleri Ve Okullarındaki Sosyal Sermayeye Yönelik Algılarının İncelenmesi. (Doktora Tezi). Adana:Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alnıaçık, Ü. Develi İldem, E., Giray, C. ve Alnıaçık, E., (2011). “Küresel Firmaların Yerel Sosyal Sorumluluk Faailyetleri Marka Değeri ve Marka Tercihini Nasıl Etkilemektedir?” Öneri. 9(35), 83-91.
• Andersen, I. G., & Meier Jeager, M. (2015). “Cultural Capital in Context: Heterogeneous Returns to Cultural Capital Across Schooling Environments”. Social Science Research, 50, 177-188.
• Arun, Ö. (2009). “Yaşlı Bireyin Türkiye Serüveni: Türkiye’de Yaşlı Bireyler Arasında Kültürel Sermaye Dağılımı”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 77-100.
• Astin, A.W. & Astin, H.S. (2000). LeadershipReconsidered: EngagingHigherEducation in Social Change. Battle Creek, MI: W.K. Kellogg Foundation.
• Avcı, Y.E. (2015). Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterliklerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Avcı, Y.E. ve Yaşar, M. (2014). “Kültürel Sermaye Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. International Journal of Social Science Research, www.ijssr.net [e-mail].
• Aydemir, M. (1999). “Sosyal Sorumluluk 8000 (Social Accountability 8000) Standardı”, Dokuz Eylül Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(3), 1-11.
• Bourdieu, P. (1986). “Sermaye Biçimleri” (Şahin, M.M. & Ünal, A.Z. Çev.). Sosyal Sermaye Kuram Uygulama Eleştiri (s.45-75 içinde). içinde İstanbul: Değişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi.(D., Fırat Şannan & A., G., Berkkurt, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları. (Orijinal baskı, 1979).
• Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (2014). Vârisler Öğrenciler ve Kültür.(L. Ünsaldı & A. Sümer, Çev.). Ankara: Heretik Yayıncılık.(Orijinal baskı, 1964).
• Bucak, A. (2019). Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Ve Yetkinlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Siirt: Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Collins, R., & Makowsky, M. (2014). Toplumun Keşfi.(8. Basım). (N. Oktik, Dü.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Çelik, A. (2007). “Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları”. Coşkun Can Aktan (Ed.). Kurumsal Sosyal Sorumluluk: İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (ss. 61-84). İstanbul: İgiad Yayınları.
• Dugan, J.P. (2006). “Involvement and Leadership: A Descriptive Analysis of Socially Responsible Leadership”. Journal of College Student Development, 47(3): 335-343.
• Dugan, J.P., Komives, S.R. and Segar, T.C. (2008). “College Student Capacity For Socially Responsible Leadership: Understanding Norms And İnfluences Of Race, Gender, And Sexual Orientation”. NASPA Journal, 45(4): 475-500.
• Durkheim, E. (2016). Eğitim ve Sosyoloji.(P. Ergenekon, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.(Orijinal baskı, 1922).
• Erol, F ve Bozbayındır, F. (2018). “Öğretmenlerġn Algılanan Örgütsel Destek, Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ve Pozitif Psikolojik Sermayeleri Arasındaki İlişki”. Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 227-241.
• Gleason, M. C., (2012). Mentoring Influence on Socially Responsible Leadership Capacity Based On Institutional Carnegie Classification. Doctoral Dissertation. Iowa State University, Ames, Iowa. (AAT 12329).
• Gordon, T. (2010). Etkili Öğretmenlik Eğitimi.(3. Baskı). İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Güleç, F. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Kültürel Sermaye Yeterlikleri İle Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Siirt İli Örneklemi, (Yüksek Lisans Tezi). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Haber, P. (2006). Cocurricular Involvement, Formal Leadership Roles, And Leadership Education: Experiences Predicting College Student Socially Responsible Leadership Outcomes. (Master of Arts) University of Maryland, U.S.A.
• Humphreys, M. J. (2011), “A New Generation of Leaders For Eastern Europe: Values ve Attitudes For Active Citizenship”, Christian Higher Education, 10, 215–236.
• Karataş, T. (2011). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Sütun Yayınları
• Külekçi, E. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Deneysel Bir Çalışma. (Doktora Tezi). Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Marx, K. (1976). Ücretli Emek ve Sermaye (Birinci baskı). Sol Yayınları.
• Neuman, W. L. (2006). Social research method: Qualitative and quantitative approaches. Bacon USA: Pearson Education.
• Onay, A., (2003). “Kurumsal Sosyal Sorumluk”. Kurgu Dergisi, Sayı: 20, 101-109.
• Özgan, H. ve Öztuzcu, R. (2016). “Öğretmenlerin Sosyal Sorumluluk Temelli Liderliğe İlişkin Algılarının İncelenmesi”. Qualitative Studies, 11(3). 1-12.
• Putnam, R. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon and Schuster.
• Russell, B. (2014). Eğitim Üzerine (1. Basım). (A. Uğur, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Tabachnick, B.G. ve Fidel, L.S. (2014). Using Multivariate Statistics. USA: Pearson Education Limited.
• Taşkaya, S. M. (2012). “Nitelikli Bir Öğretmende Bulunması Gereken Özelliklerin Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre İncelenmesi”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(2), 283-298.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tösten, R., Avcı, Y. E., ve Şahin, Ç. (2017). “Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterliklerinin İncelenmesi: Meslek Liseleri Örneği”. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 130-143.
• Wagner, W. (2006), “The Social Change Model Of Leadership: A Brief Overview”, Concepts ve Connections, 15(1), 8-10.
• Wagner, W., (2009). What is social change. In: Leadership For A Better World Understanding The Social Change Model of Leadership Development. Komives, S.R. and Wagner, W. (Ed.). Jossey Bass, U.S.A. pp. 7-41.
• Wilcox, T., (2006). “Human research development as an element of corporate social responsibility”. Asia Pasific Journal of Human Resources. 44(2).
• Wildhagen, T. (2009). “Why Does Cultural Capital Matter for High School Academic Performance? An Empirical Assessment of Teacher-Selection and Self-Selection Mechanisms as Explanations of the Cultural Capital Effect”. The Sociological Quarterly, 50 (1), 173–200.
• Yosso, T. J. (2005). “Whose Culture Has Capital? A Criticalrace Theory Discussion Of Community Cultural Wealth”. Race Ethnicity and Education, 8(1), 69–91.