Farklı Tutumlara Sahip Öğretmenlerle Öğrencilerinin Öğrenme Ve Ders Çalışma Stratejilerinin Karşılaştırılması

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 297 - 310, 19.04.2021

Cemal Bıyıklı

Öz

Araştırmanın amacı, farklı tutumlara (olumlu-olumsuz) eğilimi olan öğretmenlerle, sınıflarındaki öğrencilerin öğrenme ve ders çalışma stratejilerini karşılaştırmaktır. Araştırma, Ankara ve İzmir merkezde yer alan birer özel okulda 2016-2019 yılları arasında yapılmıştır. Araştırmaya 434 dördüncü sınıf öğrencisi ve 18 dördüncü sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın verileri Aydın (1993) tarafından Türkçeye uyarlanan Minnesota Öğretmen Tutum Envanteri ile Şen (2006)’in geliştirdiği Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejilerini Belirleme Envanteri ile elde edilmiştir. Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum puanlarının cinsiyete göre karşılaştırılmasında t testi, öğretmenlerin tutumlarıyla sınıflarındaki öğrencilerin öğrenme ve ders çalışma stratejileri ölçeğinden elde ettikleri genel ve alt boyutlara ait puanların farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemede iki yönlü varyans (ANOVA) analizi, öğrenci puanlarındaki farklılığın cinsiyet açısından hangi grupta olduğunu tespit etmede Post-Hoc testi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlik tutum ölçeği puanlarında kadınlar lehine anlamlı bir farklılık olduğu, olumlu tutuma sahip öğretmenlerin sınıfındaki öğrencilerin puanlarının, ölçeğin hem genel hem de anlama alt boyutunda olumsuz tutuma sahip öğretmenlerin sınıfındaki öğrencilerden anlamlı bir şekilde farklı olduğu, olumlu tutuma sahip öğretmenlerin sınıfındaki kız öğrencilerin puanlarının lehine anlamlı fark olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik Tutumu, Ders Çalışma Ve Öğrenme Stratejileri, Tutum, Öğretmenlik Mesleği

Comparıson Of Learnıng And Course Study Strategıes Of Teachers Wıth Dıfferent Attıtudes And Theır Students

Öz

The aim of the study is to compare the learning and studying strategies of students with their teachers who have different tendencies of attitudes (positive-negative). The research was conducted between 2016-2019 in one of the private schools both in Ankara and Izmir. 434 fourth grade students and 18 fourth grade teachers participated in the study. The data of the research was obtained with the Minnesota Teacher Attitude Inventory adapted to Turkish by Aydın (1993) and the Learning and Studying Strategies Inventory developed by Şen (2006). T test in comparing the attitude scores towards the teaching profession by gender, two-way analysis of variance (ANOVA) in determining whether the attitudes of teachers and the scores of general and sub-dimensions that students in their classes obtained from the scale of learning and studying strategies differ, and lastly, Post-Hoc test to determine in which group the difference in student scores was in terms of gender was used. As a result of the study, there was a significant difference in favor of women in the scores of the teaching attitude scale, the scores of students in the classroom of teachers with positive attitude were significantly different from the students in the class of teachers who had a negative attitude in both the general and the comprehension sub-dimensions of the scale, in favor of the scores of female students in the classroom of teachers with positive attitudes, it was found to be a significant difference.

Anahtar Kelimeler

Teaching Attitude, Studying And Learning Strategies, Attitude, Teaching Profession

Kaynakça

• Akın Demircan, Z., Çıray, F. & Sönmez, B. (2013). Öğretmen adaylarının kullandıkları öğrenme stratejileri ile zaman yönetimi becerileri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 12(3), 822-835.
• Allport, G.W. (1935). Attitudes. In C. Murchison (Ed.), Handbook of social psychology. (pp.798-844). Worcester, Mass: Clark University Press.
• Arslantaş, M. (2001). Ortaöğretim öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıkları (Diyarbakır örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Atkinson, R.L., R.C. Atkinson, E.E., Smith, Bem, D.J. & Nolen-Hoeksema, S. (1999). Hilgard’s ıntroduction to psychology (12. edition). (Çev. Y. Alogan). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Aydın, O. (1993). Sınıf öğretmenin adaylarının psikolojik ihtiyaçları ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, R. & Sağlam, G. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 257-294.
• Başbay, M., Ünver, G. & Bümen, N. T. (2009). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 345-366.
• Biggs, J. B. (1999). Teaching for quality learning at university. Buckingham, UK: SRHE and Open University Press. file:///C:/Users/levent/Downloads/Teaching_for_Quality_Learning_at_ University%20(1).pdf adresinden 27.12.2020 tarihinde güncellenmiştir.
• Boz, Y. & Boz, N. (2008). Kimya ve matematik öğretmen adaylarının öğretmen olma nedenleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137-144. Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum, (27. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chuan, C.L. (2013). Pre-service teachers’motivation for choosing teaching as a career. Jurnal Penyelidikan IPG KBL, 11, 1-18. Çapa, Y. & Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısında incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
• Çiçek Sağlam, A. (2008). Müzik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-69.
• Çerçi, A. (2005). Türkçe öğretiminde öğrenmeyi öğrenme stratejilerinin öğrencilerin anlama düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Çetinkaya, Z. (2009). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 298-305 Çiğdem, G. (2010). Sınıf öğretmenliği adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111. Deryakulu, D. (2004). Üniversite öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile epistemolojik inançları arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38, 230-249.
• Dönmez, C. & Uslu, S. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 42-63. Erdamar-Koç, G. (2010). Öğretmen adaylarının ders çalışma stratejilerini etkileyen bazı değişkenler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 82-93.
• Erdem, A.R. & Anılan, H. (2000). PAÜ eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 144-148.
• Erdoğan, İ. (2019). Sınıf yönetimi ders, konferans, panel ve seminer etkinliklerinde başarının yolları, (21. baskı). İstanbul: Alfa Yayınları. Ertem, S. & Kete, R. (2015). Formasyon öğretmen adaylarının mesleki tutum ve beklentilerinin farklı değişkenlere göre karşılaştırılması. VII. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. (ss.72-81).
• Forlin, C., Cedillo, I. G. & Romero-Contreras, S. (2010). Inclusion in Mexico: Ensuring supportive attitudes by newly graduate teachers. International Journal of Inclusive Education, 14 (7), 723-739.
• Güneyli, A. & Aslan, C. (2009). Evaluation of Turkish prospective teachers’ attitudes towards teaching profession (Near East University Case). Procedia Social And Behavioral Sciences, 1(1), 313-319.
• Gürbüz, H. & Kışoglu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk üniversitesi örneği). Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71-83.
• Güven, M. (2004). Öğrenme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Hacıömeroğlu, G. & Şahin-Taşkın, Ç. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Turkey, (s.1-9).
• Hamre, B. K. & Pianta, R. C. (2001). Early teacher-child relationships and the trajectory of children‟s school outcomes through eighth grade. Child Development, 72(2), 625–638.
• Işık, S., Yaman, M. & Soran, H. (2005). Biyoloji ve biyoloji öğretmenliğine karşı tutumlarına göre biyoloji öğretmen adaylarının tiplerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 110 - 116.
• İsen, G. & Batmaz, V. (2006). Ben ve toplum. İstanbul: Salyangoz Yayınları.
• Karahan, E. (2003). Öğretmen adaylarının öğretmenlik tutumları açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karakış, Ö. & Çelenk, S. (2007). Farklı fakültelerde öğrenim gören öğrencilerin genel öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri “A.İ.B.Ü: Örneği”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 21-39.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi (28. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal, T. & Afacan, Ö. (2012). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 76 – 96.
• Krech, D. & Crutchfield, R. S. (1980). Sosyal psikoloji (Çev. E. Güngör). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Küçükahmet, L., Külahoğlu, Ş.Ö., Çalık, T., Topses, G., Öksüzoğlu, A.F. & Kormaz, A. (2006). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. Ömür, Y. E. & Sezgin-Nartgün, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile güdülenme düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 2(2), 41-55.
• Özden, Y. (2013). Eğitimde yeni değerler (9. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Özkal, N. & Çetingöz, D. (2006). Sosyal bilgiler dersinde akademik başarı, cinsiyet, tutum ve öğrenme stratejilerinin kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, 259-275.
• Öztürk, B. (1995). Genel öğrenme stratejilerinin öğrenciler tarafından kullanılma durumları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Purdie, N. & Oliver, R. (1999). Language learning strategies used by bilingual schoolaged children, System, 27(3), 375-388.
• Şen, B. (2006). Sınıf öğretmenliği adaylarının öğretmenlik tutumları ile öğrenme ve ders çalışma stratejileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Taşpınar, M. (2020). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri (10. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Tay, B. (2005). Sosyal bilgiler dersi kitaplarında öğrenme stratejileri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 209-225.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461- 486.
• Uğurlu, C. T. & Polat, S. (2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 68-74.
• Ural, M. (2006). Ortaöğretim öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejileri (Nevşehir İli örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Üstüner, M., Demirtaş, H. & Cömert, M. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (İnönü üniversitesi, eğitim fakültesi örneği). Eğitim ve Bilim, 34 (151), 140-155.
• Üzüm, H. (2019). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörlerin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Wang, L. H. (2004). Kindergarten teachers’ attitudes toward multicultural education in Taiwan. (Unpublished Doctoral Dissertation). The Pennsylvania State University, USA.
• Woolfolk, E.A. (2001). Educational psychology (8. edition). Boston: Allyn and Bacon.
• Yılmaz, F. (2013). Farklı tutumlara sahip öğretmenlerin sınıflarında öğrenim gören 4 - 5. sınıf öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejilerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.