Arapçadan Türkçeye Yapılan Şiir Çevirilerinde Nitelik Sorunu

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 16, 177 - 196, 02.05.2017

Gürkan Dağbaşı

Öz

Araplar ve Türkler arasındaki ilişkiler derin ve uzun bir geçmişe sahiptir. Yüzyıllar boyunca iki millet İslam dininin etkisiyle kültürel ve sosyal alanlarda adeta
iç içe geçmiştir. İki millet arasındaki kültürel bağın oluşmasındaki en önemli faktörlerden biri de çeviridir. Özellikle 1980 sonrası Arapçadan Türkçeye yapılan yazın çevirisinde artış gözükmektedir. Şiir de yapılan çeviriler içinde önemli bir yere
sahiptir. Bu makalede, Arapçadan Türkçeye en fazla çeviri yapan Metin Fındık-
çı’nın çevirdiği üç şiir çeşitli perspektiflerden incelenmiş; inceleme sonunda kabul
edilebilirlik- yeterlilik bağlamından hareketle Arapçadan Türkçeye yapılan şiir
çevirilerinin nitelik boyutuna dair çıkarımlar yapılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Şiir çevirisi, Arapça, kabul edilebilirlik, yeterlilik

Kaynakça

• AKSOY, N. Berrin, (2002), Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi, Ankara: İmge Yayınevi. BENGİ-ÖNER, Işın, (1999), Çeviri Bir Süreçtir...Ya Çeviribilim. İstanbul: Sel Yayıncılık. BENNİS, Muhammed, (2008), Aşkın Kitabı, (Çeviren:Metin Fındıkçı), İstanbul: Kırmızı Yayınları. BENNİS, Muhammed, (2009), Kitâbu’l-hubb, Fas: Dâr Tûbkâl li’n-neşr. CARY, Edmond, (1960), “Şiir Çevirisi”, Tercüme Dergisi: 104-110. DURUSOY, Gertrude, (1998) “Apollinaire’nin Şiirlerini Çevirirken Ekinsel ve Biçimsel Farklılıklar”, Çeviribilim ve Uygulamaları:21-33. DERVİŞ, Mahmud, (1995), Limâzâ Terekte el-Hisân, Riyâd, el-Rayyes lil-kutub ve’n-neşr. DERVİŞ, Mahmud, (2009), Yalnızlık Yenilemeden Kendini, (Çeviren:MetinFındıkçı), İstanbul: Can Yayınları. el-CAHİZ, Ebi Osman, (1938), el-Hayevân, (Ed. A. M. Harun), Kahire: Mektebetu Mustafa el-Bâbi el-Halebî ve evlâdihi. EYÜPOĞLU, Sabahattin, (1983), Sanat Üzerine Denemeler, İstanbul: Cem Yayınları. GÖKTÜRK, Akşit, (2011), Çeviri: Dillerin Dili, İstanbul: Yapı Kredi. GÜRSEL, Nedim, (1978), “Şiir Çevirisinde Yöntem”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı:155-158. HALEVA, Beki, (2006), “Şiir Çevirisine Kuramsal Bakış”, Dilbilim, XV: 287- 298. MENEMENCİOĞLU, Nermin (1998), Çeviri Sorunları, Metis Çeviri: 22-14. ÖZCAN, Murat. (2016), Nobel Ödüllü Mısırlı Yazar Necip Mahfuz’un el-Kahiretu’l-Cedide Adlı Romanının Türkçe Çevirisindeki Dil Oyunlarının Eşde- ğerlik Açısından İncelenmesi, Uluslararası İletişim, Edebiyat, Müzik ve Sanat Çalışmalarında Güncel Yaklaşımlar Kongresi, 24-25 Mart 2016, Kocaeli, s. 395-402. PAZ, Octavio, (2004), “Söz sanatı ve söze bağlılık açısından çeviri”, Çeviri seç- kisi II, (Ed. M.Rifat), İstanbul:Sel Yayıncılık. POPOVİÇ, Anton (1970), Te Concept Shif of Expression in Translation Analysis: Te Nature of Translation, Te Hague. SARIKAYA, Muammer, (2003), “el-Cahız’dan es-Safedi’ye Çeviri Teorisi”, Bilimname, III:133-151. SUÇİN, Mehmet Hakkı, (2016), “Tercemet eş-şi’r el-Arab’i ile’l-luğa et-Turkiyye, 17 Kasım 2016 tarihinde verilen konferans. Ankara: Mısır Büyükelçiliği. TOURY, Gideon, (1980), In Search of a Teory of Translation, Tel Aviv: Porter Institute for Poetics and Semitics. TUKAN, Fedva, (2008), Kapalı Kapının Önünde, (Çeviren:Metin Fındıkçı), İstanbul: Artshop Yayıncılık. TUKAN, Fedva, (1974), Vahdî ma’a’l-eyyâm. Beyrut, Dâru’l-Avde.