The Great Depression in 1929 in Izmir Trafficking, pickpocketing, extortion, theft Activities and Origins

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 6, 163 - 181, 14.08.2014

Sinan Demirtürk Mevlüt Kaya

Öz

Starting in 1929, the World Economic Crisis in the United States , western states less developed or developing countries with a view over the imperialists , forcing “Exploitation” was redirected to the road . From the beginning of the period in question this occurs , most of the countries like Turkey itself increasingly profound effects on began to show . The most remarkable dimension of this process , of course, economic was induced increase of crime and evil . Izmir is one of Turkey’s major cities , mentioned the influence of the concrete examples often lived. What crisis in a country directly and indirectly to the could lead to a chain on society as a sociological case to see was quite possible . Weary people in various fields during the Great Depression , criminal solicitation Curing was helpless in the face of economic problems and Izmir are now almost in the press , crime news “usual” was considered . To avoid this situation the government’s various sanctions and campaigns, even though the area under the influence of the world crisis , just as today as “Western -centric “, respectively. Outsourced , but this disease is still “ foreign doctors” could solve . But the situation in the period until the solution meets the Izmir region , which will be exposed to painful events , at what rate and reasons as to what “ crimes “ would show itself ?

Anahtar Kelimeler

Izmir, 1929 Depression , pickpocketing , theft, extortion , etc

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nda İzmir’de Kaçakçılık, Yankesicilik, Gasp, Hırsızlık Faaliyetleri ve Kökenleri

Öz

1929 Yılında ABD’de başlayan Dünya Ekonomik Bunalımı, batılı devletleri az gelişmiş yahut gelişmekte olan ülkeler üzerinde emperyalist bir fıtratla koşullandırarak, “sömürü” yoluna yöneltmişti. Söz konusu dönemlerden itibaren başlayan bu cereyanın, çoğu ülkeler gibi Türkiye üzerinde de derin etkileri artarak kendini göstermeye başlamıştı. Bu sürecin en dikkat çekici boyutu, şüphesiz ekonomik kaynaklı suçların ve ihtikârların artması idi. Türkiye’nin büyük şehirlerinden biri olan İzmir, sözünü ettiğimiz tesirin somut örneklerini sıklıkla yaşadı. Bunalımın bir ülkede doğrudan ve dolaylı olarak nelere yol açabileceğini toplum üzerinde bir sosyolojik vakalar zinciri şeklinde görebilmek gayet mümkündü.Büyük bunalım döneminde çeşitli alanlarda yorgun düşen halk, suça teşvik edici iktisadi sorunlar karşısında çaresizdi ve İzmir basınında artık neredeyse, suç haberleri “olağan” sayılıyordu. Hükümetin bu duruma engel olmak için çeşitli yaptırım ve kampanyaları olsa da dünyayı etkisi altına alan bunalım, tıpkı bugünkü gibi “Batı merkezli” idi. Dış kaynaklı bu hastalığı yine ancak “dış doktorlar” çözebilirdi. Fakat durum çözüme kavuşuncaya kadar geçen sürede İzmir yöresi hangi acı olaylara maruz kalacak, hangi oranda ve ne gibi sebeplerle “suçlar” kendini gösterecekti?

Anahtar Kelimeler

İzmir, 1929 Bunalımı, Yankesicilik, Hırsızlık, Gasp vb

Kaynakça

• I- Gazeteler ve Dergiler: Ahenk Milliyet Akbaba Anadolu Cumhuriyet Halkın Sesi Hizmet İkdam Vakit İleri Meslek Millet
• II- Kitaplar ve Makaleler:
• ARI, Kemal, İzmir’den Bakışla Türk Ticaret-i Bahriyesi ve Mübadele Gemileri, Lozan’dan Kabo- taja, İzmir Deniz Ticaret Odası yay., İzmir, 2008.
• BESİM, Zeynel, “Tahlil”, Hizmet, 11 Eylül 1929.
• ÇOBAN, Pakize, “İzmir’de Dünya Ekonomik Bunalımı Sırasında Tüketim Kültüründe Değiş- meler ve Bunalımın Fiyatlar Üzerinde Etkileri”, DEÜ-Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• GÖZCÜ, Alev, “Bir İntiharın Sosyo-Ekonomik Arkaplanı: Dünya Ekonomik Bunalımı’nın İz- mir Örneğinde Gündelik Yaşama Yansımaları”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, VI/14 (Bahar 2007), s. 81–97.
• ZENGİN, Ülker, “1929 Dünya Ekonomik Bunalımının İzmir Ekonomisine Etkileri”, DEÜ-Ata- türk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998.
• GÖKSU, Emel, 1929 Dünya Ekonomik Buhran Yıllarında İzmir ve Suç Coğrafyası, İzmir Büyük- şehir Belediyesi Kültür yay., İzmir, 2003, s. 11-12.
• “40 Yıl Önce, 19 Mart 1929 Tarihli Cumhuriyet’ten: Bekârlık Vergisi, Evlilerin Gözü Aydın”, Cumhuriyet, 19 Mart 1968.
• ŞEVKİ, Mehmet, “Bahalılık”, Ahenk, 9 Kânunusani 1929.