World War I And The Caucasus

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 5, 163 - 178, 10.09.2015

Sinan Ateş

Öz

The Caucasus, and Turkey’s closest neighbor today, as well as due to the presence of Turkish culture is of great importance within the limits of the world. However, for the safety of the Caucasus, Turkey’s geographical location has been of great strategic importance throughout history. Virtue of the importance of the Ottoman Empire to the Caucasus always shown interest, has worked with Russia to support the struggle of the peoples of the Caucasus. racial, religious and historical ties of Caucasian peoples are waiting to help at every turn are attached to the Ottoman Empire, the Ottoman Empire Caucasian peoples could receive the help they want as much as possible to help and relations with Russia against the Ottoman Empire in 1919, followed in October politika.1917 with the revolution of the people living in the Caucasus, a historic opportunity to capture what they see as the only guarantees asked for help from the Ottoman Empire. Especially in the last year of World War II in the North Caucasus has been the most active Ottoman relations. Trabzon, Batumi and Istanbul Calls needed help the North Caucasus was attempted. Enver Pasha as the name of this follow-up is the most influential in politics.

Anahtar Kelimeler

Caucasian, Ottoman Empire, Russia, Enver Pasha

Birinci Dünya Savaşı ve Kafkasya

Öz

Kafkasya, bugün hem Türkiye’nin yakın komşusu, hem de Türk kültür dünyasının
sınırları içinde bulunmasından dolayı büyük önem arz etmektedir. Bununla beraber
Kafkasya’nın coğrafi konumu Türkiye’nin güvenliği açısından tarih boyunca büyük
stratejik öneme sahip olmuştur. Osmanlı Devleti de bu önemine binaen Kafkasya’ ya
her zaman ilgi göstermiş, Rusya ile olan mücadelesinde Kafkas halklarının desteğini
almaya çalışmıştır. ırki dini ve tarihi bağlarla bağlı bulundukları Osmanlı Devleti’nden her fırsatta yardım bekleyen Kafkas Halklarının, mümkün olduğunca bu yardımı
alabilmişlerdir Kafkas Halklarının Osmanlı Devleti’nden istedikleri yardım ve buna
karşı Osmanlı Devleti’nin Rusya ile olan münasebetleri 1919 yılında takip ettiği siyasettir.1917 Ekim Devrimi ile tarihi bir fırsat yakalayan Kafkas Halklar1 tek güvenceleri
olarak gördükleri Osmanlı Devleti’nden yardım istediler. Özellikle Dünya Savaşı’nın
son yılı Kuzey Kafkasya Osmanlı ilişkilerinin en hareketli yılı olmuştur. Trabzon, Batum ve İstanbul Görüşmeleri sonucunda Kuzey Kafkasya’ya gerekli yardım yapılmaya
çalışıldı. Bu takip edilen siyasette en etkili isim olarak Enver Paşayı yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kafkasya, Osmanlı Devleti, Rusya, Enver Paşa

Kaynakça

• Dünya Harbinde Türk Harbi Kafkas Cephesi 3. Ordu Harekâtı, C. I-II, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
• Atlas Dergisi, Avrupa Siyasi Haritası, İstanbul, 2004.
• Berkok, İsmail. Tarihte Kafkasya, İstanbul, 1958.
• Çurey, Ali. “Bilinen Dünyanın Bilinmeyen Ülkesi: Kuzey Kafkasya ve Çerkesler”, Kafkasya Yazıla- rı Dergisi, Yıl:2, Sayı:5, Sonbahar, İstanbul, 1998, s.57.
• Demir, Ali Faik. Türk Dış Politikası Perspektifinden Transkafkasya, BağlamYayıncılık, Birinci Basım, İstanbul, 2003.
• Erşan, Mesut. Birinci Dünya Harbinde Osmanlı Devleti’nin Kuzey Kafkasya Siyaseti (1914-1918). Atatürk Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Erzurum, 1995.
• Gökçe, Cemal. Kafkasya ve Osmanlı İmparatorluğunun Kafkasya Siyaseti, İstanbul, 1979.
• İlhan, Suat. Kafkaslar, Orta Doğu ve Avrasya Perspektifinde Türkiye’nin Önemi Sempozyumu, Bildiri, Ankara 1998, s. 88.
• İnisimof, Sergey. Kafkas Kılavuzu, (Rusçadan nakleden: Binbaşı Sadık), İstanbul, 1926.
• John F. Baddeley. Rusların Kafkasya’yı İstilası ve Şeyh Şamil, (Çev: Sedat Özden), İstanbul, 1989.
• Karagöz, Rıza. Osmanlı İmparatorluğunun Kafkasya Siyaseti, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sos- yal Bilimler Enstitüsü, Samsun, 1993.
• Mustafa Budak, “Nuri Paşanın Kafkas İslam Ordusu Hakkındaki Raporu”, Kafkas Araştırmaları IV, İstanbul 1998, s. 86.
• Pamuk, Mustafa. Kafkasya ve Azerbaycan’ın Dünü-Bugünü ve Yarını, Harp Akademileri Bası- mevi, İstanbul, 1995.
• Pşimoho, Kosok. Kuzey Kafkasya Hürriyet ve İstiklal Savaşı Tarihinden Yapraklar, İstanbul, 1960.
• Sabah Meydan Larousse Büyük Lügat ve Ansiklopedisi, 10.Cilt, İstanbul, 1992, s.358.
• Stefenos Yerasimos, Türk-Sovyet ilişkileri, Ekim Devriminden Milli Mücadeleye, İstanbul 1979, s. 14.
• Takvul, Ufuk. “Kafkasya: Etnik, Sosyal, Siyasi Problemler”, Kök Araştırmalar Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, Ankara, Bahar 1999, s.190.
• Tuncay Öğün. Kafkas Cephesinin 1. Dünya Savaşındaki Lojistik Desteği, Atatürk Araştırma Merkezi yayını, Ankara, 1999.
• Türk İstiklal Harbi, Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı, C. I, Ankara 1962, s. 30.
• W.E.D. Allen, Paul, Muratoff . “Kafkasya’nın Tarihi Coğrafyası”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Sayı:54, İstanbul, Temmuz 2001, s.52.
• Yalçın, Hatice. Harp Ceridesi (1. Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi). Gaziosmanpaşa Üniversite- si, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat, 2008.
• Yanar, Savaş. Türk-Rus İlişkilerinde Gizli Güç Kafkasya, IQ Kültür Sanat ve Yayıncılık, İstanbul, 2002.