Yogaya Genel Bir Bakış ve Yoga-Sağlık İlişkisi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 28, 123 - 139, 23.04.2021

Sevda Köyüstü Ali Murat Kırık

Öz

Yoga, bedeni, zihni ve ruhu eğiten ve kişinin kendini tanımasını sağlayan en eski kişisel gelişim yöntemlerinden biridir. Hindistan’da ortaya çıkmasına rağmen, Yoga
felsefesi tüm dünyaya yayılmıştır. Özellikle yoganın sağlık üzerindeki etkileri, ruhsal etkilerden daha çok araştırma konusu olmuştur. Bu çalışmada yogaya ilişkin genel bir bilgilendirme yapıldıktan sonra, yoganın sağlık üzerindeki muhtemel faydaları literatür taraması yoluyla irdelenmiştir. Bu bağlamda yoga-sağlık ilişkisini ele alan çalışmalar ulusal ve uluslararası alan yazın ekseninde değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda yoganın; özellikle psiko-sosyal rahatsızlıklar başta olmak üzere epilepsi, kanser, astım, multiple sklerozis, tansiyon, romatizmal eklem hastalıkları, infertilite, obezite, şizofreni ve diyabet gibi birçok hastalıkta yardımına başvurulan faydalı bir uygulama olduğu bilgisine erişilmiştir. Bu faydaların kökeninde ise yoganın bedensel ve zihinsel rahatlama sağlaması dolayısıyla bireylerin stres ve depresyon düzeylerini azaltıcı etkisinin yer aldığı görülmüştür. Bir diğer taraftan yoga-sağlık ilişkisinin daha güçlü bir metodolojik temelde ve daha geniş örneklem hacimlerinde araştırıldığı çok sayıda çalışmaya ihtiyaç duyulduğunun altı çizilmiştir. Ayrıca yoganın hangi sağlık sorunlarına kesin olarak iyi geldiği veya hastaların sağlıklı yaşam konusunda ne açıdan desteklendiği ile ilgili olarak daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunun altı çizilmiştir. Bu bağlamda ileriki yıllarda konuyla ilgili ele alınması planlanan çalışmaların, spesifik bir sağlık sorununa yönelik olarak gerçekleştirilmesi, metodolojik açıdan iyi ve kaliteli bir yapıya sahip olması ve örneklem hacminin geniş tutulması önerilebilir. Ayrıca Türkiye ekseninde düşünüldüğünde, meditasyona yönelik farkındalığı artıracağı gerekçesiyle yoganın, ilköğretimden başlayarak ileriki yaş grubunda yer alan öğrencilerin ders müfredatlarına en azından seçmeli ders olarak eklenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Meditasyon, Yoga, Sağlık, Sağlıklı Yaşam Algısı

Kaynakça

• AKARSU, H. Rukiye, (2016), Gebelik Yogasının Gebenin Psikososyal Sağlık Düzeyi ve Prenatal Bağlanmaya Etkisi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
• AKDENİZ, Begüm, (2017), Yoga Yapan Bireylerin Cinsel Doyumlarının, Beden Farkındalıklarının ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• AKMEŞE BAYKAL Zehra, (2017), Stresli Gebelerin Stres Yönetiminde Yoga’ya İlişkin Deneyimlerinin Belirlenmesi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir.
• ALKAN, Emrullah ve ÖZÇOBAN ASLANTEKİN, Filiz, (2017), Yoganın Gebelik, Doğum ve Doğum Sonuçları Üzerine Etkisi, Smyrna Tıp Dergisi, 64-71.
• ARIAS, Albert J., STEİNBERG, Karen, BANGA, Alok ve TRESTMAN, Robert L., (2006), Systematic Review of The Efficacy of Meditation Techniques As Treatments For Medical Illness, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, XII, 8: 817–832.
• ATILGAN, Esra, TARAKÇI, Devrim, POLAT, Başak ve ALGÜN, Z. Candan, (2015), Sağlıklı Kadınlarda Yoga Temelli Egzersizlerin Esneklik, Yaşam Kalitesi, Fiziksel Aktivite Ve Depresyon Üzerine Etkilerinin Araştırılması, Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation, II, 2: 41-46.
• BABBAR, Shilpa ve SHYKEN Jaye, (2016), Yoga in Pregnancy, Clinical Obstetrics And Gynecology, LIX, 3: 600–612.
• BAŞ, Ummuhan, (1998), Hatha Yoga ve Klasik Egzersiz Yaklaşımının Sağlıklı Gençlerde Postür ve Fiziksel Uygunluk Üzerine Etkileri, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• BERNARDI, Luciano, SPADACINI, Giammario, BELLWON, Jerzy, HAJRIC, Ramiz, ROSKAMM, Helmut, ve FREY, Axel W., (1998), Effect of Breathing Rate On Oxygen Saturation And Exercise Performance In Chronic Heart Failure, The Lancet, CCCLI, 9112: 1308-1311
• BIRDEE, Gurjeet S., LEGEDZA, Anna T., SAPER, Robert B., BERTISCH, Suzanne M., EISENBERG, David M., ve PHILLIPS, Russell S., (2008), Characteristics of Yoga Users: Results of A National Survey, Journal of General Internal Medicine, XXIII, 10: 1653–1658.
• BUSSING, Arndt, KHALSA, Sat Bir S., MICHALSEN, Andreas, SHERMAN, Karen J., ve TELLES, Shirley, (2012), Yoga As A Therapeutic Intervention, Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2012: 1–1.
• CENGİZ, Emrah, ÖZSARI, Haluk, AKYÜZ, İrfan, TUZCUOĞLU, Ahmet, ve HOŞGÖR, Haydar, (2015). Private Hospital Choices of Infertile Patients that Recieved IVF Treatment: A Pilot Study, European Scientific Journal, November 2015/SPECIAL/edition: 246-264
• CHUNG, Sheng-Chia, BROOKS, Maria M., RAİ, Madhur, BALK, Judith L. ve RAİ, Sandeep, (2012), Effect of Sahaja Yoga Meditation On Quality of Life, Anxiety, and Blood Pressure Control, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, XVIII, 6: 589–596.
• Dıraz, Nuray, (2008), Kronik Bel Ağrılı Hastalarda Yoga Temelli Egzersizlerin Etkinliği, Uludağ Üniversitesi Tıpta Uzmanlık Tezi, Bursa.
• ERKİN, Özüm ve AKÇAY, Nesteren, (2018), Self-Perceived Health Status and Yoga-Related Perceptions Among Yoga Practitioner, Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, XII, 3: 193-199.
• HARRISON, Linda J., MANOCHA, Ramesh, ve RUBIA, Katya, (2004), Sahaja Yoga Meditation As A Family Treatment Programme For Children With Attention Deficit-Hyperactivity Disorder, Clinical Child Psychology and Psychiatry, IX, 4: 479–497.
• HOŞGÖR, Haydar, AKYÜZ, İrfan ve CENGİZ, Emrah, (2017), İnfertil Hastaların Tüp Bebek Tedavisini Bırakmasında Etkili Olan Faktörlerin Öncelik Sırasının Belirlenmesi: Bir AHP Uygulaması, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, IX, 19: 64-84.
• JETER, Pamela E., SLUTSKY, Jeremiah, SINGH, Nilkamal ve KHALSA, Sat Bir S., (2015), Yoga As A Therapeutic Intervention: A Bibliometric Analysis of Published Research Studies From 1967 to 2013, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, XXI, 10: 586–592.
• JIANG, Qinxian, WU, Zhengguo, DUNLOP, Jenae, CHEN, Peijie, ve ZHOU, Li, (2014), Effects of Yoga Intervention during Pregnancy: A Review for Current Status, American Journal of Perinatology, XXXII, 06: 503–514.
• KAVAK, Funda, (2016), Şizofreni Hastalarında Yoganın İşlevsel İyileşme Düzeyine Etkisi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Erzurum.
• KIRKWOOD, Graham, RAMPES, Hagen, TUFFREY, V., RICHARDSON, Janet ve PILKINGTON, Karen, (2005), Yoga For Anxiety: A Systematic Review Of The Research Evidence, British Journal of Sports Medicine, XXXIX, 12: 884–891
• MALATHI, A., ve DAMODARAN, A, (1999), Stress Due To Exams In Medıcal Students - Role Of Yoga, Indian J Physiol Pharmacol, XLIII, 2: 218-224.
• ORON, Galia, ALLNUTT, Erica, LACKMAN, Tasha, SOKAL-ARNON, Tamar, HOLZER, Hananel, ve TAKEFMAN, Janet, (2015), A Prospective Study Using Hatha Yoga For Stress Reduction Among Women Waiting For IVF Treatment, Reproductive Biomedicine Online, XXX, 5: 542-548.
• OSPINA, Maria B., BOND, Kenneth, KARKHANEH, Mohammad, BUSCEMİ, Nina, DRYDEN, Donna M., BARNES, Vernon, CARLSON, Linda E., DUSEK, Jeffery A., SHANNAHOFF-KHALSA, David, (2008), Clinical Trials of Meditation Practices in Health Care: Characteristics and Quality, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, XIV, 10: 1199–1213.
• ÖZCAN, Handan ve BEJİ KIZILKAYA, Nezihe, (2016), İnfertilitede Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamaları, Okmeydanı Tıp Dergisi, XXXII, 1: 36-44.
• ÖZDEMİR, Ahmet, (2018), Yanıklı Hastalarda Yoganın Benlik Saygısı ve Beden Algısına Etkisi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Malatya.
• ÖZDOĞAR, Asiye Tuba, ve ERTEKİN, Özge (2016), Multipl Skleroz’da Yoga, TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni, II, 8: 1-7.
• PATEL, Chandra, (1975), Yoga and Biofeedback in The Management of Hypertension, Journal of Psychosomatic Research, XIX, 5-6: 355–360.
• PILKINGTON, Karen, KIRKWOOD, Graham, RAMPES, Hagen ve RICHARDSON, Janet, (2005), Yoga For Depression: The Research Evidence, Journal of Affective Disorders, LXXXIX, 1-3: 13–24.
• POSADZKI, Paul ve ERNST, Edzard, (2011), Yoga For Low Back Pain: A Systematic Review of Randomized Clinical Trials, Clinical Rheumatology, XXX, 9: 1257–1262.
• ROSENBLATT, Lucy E., GORANTLA, Sasikanth, TORRES, Jodi A., YARMUSH, Rubin S., RAO, Surita, PARK, Elyse R., … LEVINE, John B., (2011), Relaxation Response–Based Yoga Improves Functioning In Young Children With Autism: A Pilot Study, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, XVII, 11: 1029–1035.
• ROSS, Alyson ve THOMAS, Sue, (2010), The Health Benefits of Yoga and Exercise: A Review of Comparison Studies, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, XVI, 1: 3–12.
• SABINA, Alyse B., WILLIAMS, Anna-leila, WALL, Hilary K., BANSAL, Sandeep, CHUPP, Geoffrey ve KATZ, David L. (2005), Yoga Intervention For Adults With Mild-to-Moderate Asthma: A Pilot study, Annals of Allergy, Asthma & Immunology, XCIV, 5: 543–548.
• SAPER, Robert, EISENBERG, David, DAVIS, Roger, CULPEPPER, Larry, PHILLIPS, Russell S., (2004), Prevalence and Patterns of Adult Yoga Use In The United States: Results of A National Survey, Altern Ther Health Med, X, 2: 44–48
• SHROFF, Farah M., ve ASGARPOUR, Mani, (2017), Yoga and Mental Health: A Review, Journal of Physiotherapy & Physical Rehabilitation, II, 1: 1-3.
• SMITH, Kelly B. ve PUKALL, Caroline F. (2009), An Evidence-Based Review of Yoga As A Complementary Intervention For Patients With Cancer, Psycho-Oncology, XVIII, 5: 465–475.
• TARHAN AKBULUT, Selvi, (2016), Obez Kadınlarda Yoga Tedavisinin Denge ve Fiziksel Uygunluk Üzerine Etkisi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• TAŞPINAR, Betül, (2010), Hatha Yoga ve Dirençli Egzersizlerin Erişkinlerde Psiko-Sosyal Faktörlere Etkilerinin Karşılaştırılması, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Denizli.
• THIYAGARAJAN, Ramkumar, PAL, Pravati, PAL, Gopal K., SUBRAMANIAN, Senthil K., TRAKROO, Madanmohan, BOBBY, Zachariah, ve DAS, Ashok K. (2014), Additional Benefit of Yoga to Standard Lifestyle Modification On Blood Pressure In Prehypertensive Subjects: A Randomized Controlled Study, Hypertension Research, XXXVIII, 1: 48–55.
• TUL, Yvonne, UNRUH, Anita, ve DICK, Bruce D. (2010), Yoga For Chronic Pain Management: A Qualitative Exploration, Scandinavian Journal of Caring Sciences, XXV, 3: 435–443.
• VALORIANI Vania, LOTTI Francesco, VANNI Claudia, NOCI Maria-Chiara, (2014), Hatha-Yoga As A Psychological Adjuvant For Women Undergoing IVF: A Pilot Study, European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology,176:158-62.
• WOOLERY, Alison, MYERS, Hector, STERNLIEB, Beth ve ZELTZER, Lonnie, (2004), A Yoga Intervention For Young Adults With Elevated Symptoms Of Depression, Alternative Therapies In Health And Medicine, X, 2: 60-63.
• YAĞLI VARDAR Naciye, (2012), Meme Kanseri Geçirmiş Hastalarda Aerobik Egzersiz Eğitiminin ve Yoga Temelli Egzersiz Programının Fonksiyonel Kapasite ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkilerinin Karşılaştırılması, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
• YURTAYDIN, Yiğit, (2016), Sedanter Kadınlarda 8 Haftalık Hatha Yoga Egzersizlerinin Bazı Fizyolojik ve Motorik Parametreler Üzerine Etkilerinin İncelenmesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Muğla.