Nevruz, Koç Katımı, Hıdırellez Üzerine Bir İnceleme Çağlayan Köyü Örneği

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 34, 295 - 307, 02.05.2023

Yusuf Öztürk Aytaç Çoşan

Öz

Nevruz, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan bir bayramdır. Türk dünyasında ve Anadolu’da ortak inançlar ve heyecanlarla kutlanan bu bayram, Türklük
dünyasının ortak kültürel değerlerinden biridir. Nevruz genellikle 21 Mart’ta kutlanır ve baharın gelişini, yenilenmeyi ve doğanın canlanmasını simgeler. Nevruz, Türk
dünyasında, ortak kültürel değer olması yönüyle önemli bir yere sahip olup Türklük
dünyasında ve Anadolu’da ortak inanmalarla, ortak heyecanlarla yüz yıllardır Türk
kültürüne özgü özelliklerle kutlanılmaktadır. Bunun yanında Hızır günü olarak adlandırılan Hıdırellez günü Hızır ve İlyas ‘ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu savıyla kutlanılmaktadır. Hıdırellez günü ise Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştuklarına inanılan bir gün olarak kutlanır. Hıdırellez, Türk halk kültüründe önemli bir yer
tutar. 6 Mayıs tarihinde kutlanan bu bayram, bereket, bolluk, sağlık ve mutluluğun
getirilmesi için dileklerin tutulduğu bir gün olarak kabul edilir. Hıdırellez’e özgü ritüeller arasında ateş yakma, dileklerin yazılıp gökyüzüne bırakılması, danslar, şarkılar
ve geleneksel oyunlar yer alır.
Koç katımı ise hayvan yavrularının kışın soğuğa ve açlığa dayanıksız oluşlarından dolayı yavrulama zamanlarının denetim altına alınması amacıyla sürülerden ayrılan erkek hayvanların sürüye geri alındığı zaman olup bir tür mevsimlik bayram
niteliğindedir.Koç katımı ise hayvan yetiştiriciliğiyle uğraşan toplumların, kışın soğuk ve zorlu şartlarına dayanamayan yavruların korunması amacıyla gerçekleştirilen
bir ritüeldir. Bu ritüelde, sürülerden ayrılan erkek hayvanlar, yavrulama mevsimi geldiğinde sürüye geri alınır. Koç katımı, hayvancılığın önemli bir unsuru olarak kabul
edilen bu dönemi ve hayvanların korunmasını vurgular. Genellikle bahar aylarında
gerçekleştirilen bu ritüel, bir tür mevsimlik bayram niteliği taşır.
Biz de Çağlayan köyü Terekemeleri üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda onların Nevruz, Hıdırellez ve Koç katımı ile ilgili ritüellerini sizlere s

Anahtar Kelimeler

Nevruz, koç katılımı, hıdırellez, çağlayan köyü