ÖRGÜTSEL SİNİZM

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 36, 717 - 737, 08.01.2024

Ergün Çınar Cemil Çetinkaya Arif Ercan Halil Atabey Ali Bozkurt

Öz

Örgütsel sinizm kavramı bir örgütte iş gören kişilerin bulundukları örgüte yönelik farklı sebeplerle olumsuz ve negatif tutumlara sahip olması olarak ifade edilmektedir. Örgütsel sinizmin, örgütün dürüstlükten uzak bir yapıya sahip olduğuna dair inanç, örgüte karşı beslenilen ve öngörülen olumsuz duygular ve örgütün samimiyet ve dürüstlük kavramlarından uzak olduğuna yönelik ifadeler gibi olumsuz davranışlara yönelme olmak üzere üç temel etkeni bulunmaktadır. Örgütsel sinizmin sebepleri ele alındığında kişilik, psikolojik sözleşme ihlali, liderlik davranışındaki eksiklikler vb. gibi kavramlar karşımıza çıkmaktadır. Bununla beraber örgütsel sinizmin özellikle hem nedeni hem de sonucu olabilecek güven kavramının örgütsel sinizmle karşılıklı ilişkisinin yadsınamayacak derece de önem arz ettiği bilinmektedir. Var olan örgütlerde meydana gelen sinizm, artık son yıllarda Türkiye’de de araştırma ve inceleme konusu olarak ele alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı örgütsel sinizm ile ilgili Türkiye’de yapılmış olan literatürdeki araştırmaları inceleyerek, araştırma konularından çıkarılabilecek uygulama önerilerini, hedef grupları ve bu grupların üzerindeki etkilerini, örgütsel sinizm kavramı ile birlikte ele alınan diğer kavramların ve uygulanan davranışların araştırma konumuza olan katkılarını tespit edebilmek ve bundan sonraki çalışmalarda yol gösterici olabilmektir. Örgütsel sinizm ile ilgili Türkiye’de yapılan araştırmalara ulaşabilmek için Google akademik arama motoru ve YÖK veri tabanı taranmıştır. İzlenilen bu yol sonucunda literatürde yazılmış araştırma tezlerine ulaşılmıştır. Görece yakın tarihli araştırmalar tespit edilmiş ve bu araştırmalar arasından nitelik bakımından yeterli görülenler seçilerek araştırmanın amacı doğrultusunda incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Örgütsel sinizm, literatür taraması, örgütsel sinizmin önemi

Anahtar Kelimeler

Örgütsel sinizm, literatür taraması, örgütsel sinizmin önemi

Kaynakça

• Abraham, R. (2000). Organizational Cynicism: Bases and Consequences. Generic, Social, and General. Psychology Monographs, 126(3), ss. 269–292.
• Andersson LM, Bateman TS (1997). Cynicism in the Workplace: Some Causes and Effects, J. Organ. Behav. 18:449-469
• Andersson, Lynee. M. (1996). Employee Cynicism: An Examination Using A Contract Violation Framework. Human Relations, ss. 1397-1398.
• Bernerth, JB, Armenakis, AA, Feild, HS ve Walker, HJ (2007). Adalet, kinizm ve bağlılık: Önemli örgütsel değişim değişkenleri üzerine bir çalışma. Uygulamalı Davranış Bilimleri Dergisi , 43 (3), 303-326.
• Brandes, P. (1997). Organizational Cynicism: Its Nature, Antecedents, and Consequences. Doktora Tezi, Cincinnati Üniversitesi.
• Brown, M. ve Cregan, C. (2008). Örgütsel değişim sinizmi: Çalışan katılımının rolü. İnsan Kaynakları Yönetimi , 47 (4), 667-686.
• Bommer, W. H., Rich, G. A., and Rubin, R.S. (2005). Changing Attitudes About Change: Longitudinal Effects of Transformational Leader Behaviour on Employee Cynicism about Organizational Change. The Journal of Organizational Behaviour, 26, ss. 733-753.
• Cartwright, S. ve Holmes, N. (2006). İşin anlamı: Çalışan bağlılığını yeniden kazanma ve sinizmi azaltma mücadelesi. İnsan kaynakları yönetimi incelemesi , 16 (2), 199-208.
• Costa Jr, PT, Zonderman, AB, McCrae, RR ve Williams Jr, RB (1986). Cook ve Medley HO Ölçeğinde sinizm ve paranoyak yabancılaşma. Psikosomatik tıp , 48 (3), 283-285.
• Çakır, E., & Kacır, Ü. (2018). İşletmelerde oryantasyon eğitiminin örgütsel sinizme ve örgütsel bağlılığa etkisi: Aydın organize sanayi bölgesinde bir uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 124-149.
• Dean, J. W., Stanley, D. J., Meyer, J. P., ve Topolnytsky, L. (1998). Employee Cynicism and Resistance to Organizational Change. Journal of Business and Psychology, 19(4), 429-459.
• Delken, M. (2004). Organizational Cynicism: A Study Among Call Centers (Dissertation of Master of Economics), Faculty of Economics and Business Administration, University of Maastricht, Maastricht.
• Demir, S., & Dalkiliç, O. S. (2021). Algılanan Aşırı Nitelikliliğin Örgütsel Sinizme Etkisinde Kişilik Özelliklerinin Düzenleyici Rolünü Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 28(2), 399-419.
• Eaton, J. A. (2000). A social motivation approach to organizational cynicism. Toronto, Ontario: York University. Efilti, S., Gönen, Y., ve Öztürk, F. (2008). Örgütsel Sinizm: Akdeniz Üniversitesinde Görev Yapan Yönetici Sekreterler Üzerinde Bir Alan Araştırması. 7. Ulusal Büro Yönetimi ve Sekreterlik Kongresi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon
• Erdost.H.E. (2007). Örgütsel Sinizm Kavramı ve İlgili Ölçeklerin Türkiye’deki Bir Firmada Test Edilmesi. 15. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı. Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya.
• Fero, H. C. (2005). Flow and Cynicism in the Workplace. The Claremont Graduate University.
• Fleming, P. (2005). İşçilerin oyun zamanı? Bir “eğlence kültürü” programında sınırlar ve sinizm. Uygulamalı Davranış Bilimleri Dergisi , 41 (3), 285-303.
• Goldner, FH, Ritti, RR ve Ference, TP (1977). Örgütlerde alaycı bilgi üretimi. Amerikan Sosyolojik İncelemesi , 539-551.
• Görmen, M. (2012). Örgüt Kültürünün Örgütsel Sinizm Tutumları Üzerine Etkisi Ve Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hart, W., Kinrade, C., Lambert, JT, Breeden, CJ ve Witt, DE (2022). Dürüstlük Ölçeği'nin yapı geçerliliğinin daha yakından incelenmesi. Kişilik Değerlendirme Dergisi , 1-9.
• Houston, BK ve Vavak, CR (1991). Sinik düşmanlık: gelişimsel faktörler, psikososyal bağıntılar ve sağlık davranışları. Sağlık Psikolojisi , 10 (1), 9.
• J.A. (2000) A Social Motivation Approach to Organizational Cynicism (Dissertation of Master of Arts), Faculty of Graduate Studies, York University, Toronto.
• James, S. M. (2005). Antecedents and Consequences of Cynicism in Organizations: An Examination of Potantial Positive and Negative Effects on School Systems. Doktora Tezi. College of Business The Florida State University.
• J. H., ve Valentine, S. R. (2001). Cynicism As A Fundamental Dimension Of Moral Decision-Making: A Scale Development. Journal of Business Ethics 34, 123-136.
• Jhangiani, RS, Chiang, ICA, Cuttler, C., & Leighton, DC (2019). Psikolojide araştırma yöntemleri . Kwantlen Politeknik Üniversitesi.
• Johnson J. L., O'leary-K., and Anne M. (2003). The Effects of Psychological Contract Breach and Organizational Cynicism: Not All Social Exchange Violations Are Created Equal. Journal of Organizational Behavior, 24, s. 629.
• Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki.
• Kalağan, G., & Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97.
• Kanter, DL ve Mirvis, PH (1989). Alaycı Amerikalılar: Bir hoşnutsuzluk ve hayal kırıklığı çağında yaşamak ve çalışmak . Jossey-Bass.
• Kayaalp, E. & Özdemir, T. Y. (2020). Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik, Örgütsel Yalnızlık Ve Örgütsel Yabancılaşma Algılarının Örgütsel Sinizm Düzeyleriyle İlişkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (38), 101-113.
• Kutanis, R. O, & Cetinel, E. (2009). Adaletsizlik algisi sinizmi etkiler mi? Bir ornek olay. 17. Yonetim ve Organizasyon Kongresi Kongre Kitabi. Osmangazi Universitesi, Eskisehir. 693-699.
• Lobnika, B. (2004). Slovenya'da Polis Sinizminin Yaygınlığı ve Doğası (Orta ve Doğu Avrupa'da Polislik: Çağdaş Ceza Adaletinin İkilemleri),(Edt. Gorazd Mesko, Milan Pagon ve Bojan Dobovsek), Ceza Adaleti Fakültesi, Maribor Üniversitesi, Slovenya , 103-111. Açıklama .
• Mantere, S., & Martinsuo, M. (2001, July). Adopting and questioning strategy: Exploring the roles of cynicism and dissent. In 17th EGOS-Europen Group for Organisation Studies Colloquium (pp. 5-7).
• Mumcu, A. (2021). İzlenim Yönetimi Taktiklerinin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkisinde Lider-Üye Etkileşiminin Aracılık Rolü. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(1), 151-165.
• Mumcu, A. & Özyer, K. (2021). Örgüt İkliminin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkisinde Lider - Üye Etkileşiminin Aracılık Rolü . Yönetim Bilimleri Dergisi , 19 (39) , 63-94
• Nafei, WA ve Kaifi, BA (2013). Örgütsel sinizmin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: Mısır'd aki eğitim hastaneleri üzerine uygulamalı bir çalışma. Avrupa İşletme ve Yönetim Dergisi , 5 (12), 131-147.
• Naus, A.J.A.M. (2007). Organizational Cynicism on The Nature, Antecedents, and Consequences of Employee Cynicism Toward The Employing Organization. Dissertation of Doctor of Philosophy, Maastricht University, Maastricht, 15-24.
• O'Connell, BJ, Holzman, H., & Armandi, BR (1986). Polis kinizmi ve uyum biçimleri. Polis Bilimi ve Yönetimi Dergisi . Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (1998), Örgütsel Davranış, 3. Baskı, AÜ Yay. No: 923, Eskişehir. Özler, D. E., Atalay, C. G., & Şahin, M. D. (2010). Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
• Pitre, J.L. (2004). Organizational Cynicism At The United States Naval Academy: An Exploratory Study. Dissertation of Master of Science In Leadership and Human Resource Development, Naval Postgraduate School, California, s. 111.
• Reichers, AE, Wanous, JP ve Austin, JT (1997). Örgütsel değişimle ilgili kinizmi anlamak ve yönetmek. Yönetim Akademisi perspektifleri , 11 (1), 48-59.
• Scherwitz, L., Perkins, L., Chesney, M. ve Hughes, G. (1991). Cook-Medley Düşmanlık ölçeği ve alt kümeleri: CARDIA çalışmasında genç erişkinlerde demografik ve psikososyal özelliklerle ilişki. Psikosomatik Tıp , 53 (1), 36-49.
• Sedat, A. L. E. V. (2020). Okullarda Örgütsel Sinizmin Yordayıcısı Olarak Lider-Üye Etkileşimi. Trakya Eğitim Dergisi, 10(2), 347-360.
• Smith, TW ve Papa, MK (1990). Bir sağlık riski olarak alaycı düşmanlık: Mevcut durum ve gelecekteki yönler. Sosyal Davranış ve Kişilik Dergisi , 5 (1), 77.
• Treadway, DC, Hochwarter, WA, Ferris, GR, Kacmar, CJ, Douglas, C., Ammeter, AP ve Buckley, MR (2004). Lider politik beceri ve çalışan tepkileri. Üç Aylık Liderlik , 15 (4), 493-513.
• Tokgöz, N., ve Yılmaz, H. (2008). Örgütsel Sinizm: Eskişehir ve Alanya’daki Otel işletmelerinde Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 283–305.
• Tükeltürk Aydın, Ş., Şahin Perçin, N., & Güzel, B. (2009). Örgütlerde psikolojik kontrat iletişimleri ve sizm ilişkisi 4 5 yıldızlı otel işletmeleri üzerine bir araştırma.
• Uslu, A., & Baydaş, A. (2021). Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Sinizm Ve İş Tatmini Üzerine Etkisi: Trb1 Bölgesi Örneği. Electronic Journal Of Social Sciences, 20(79).
• Wanous, J.P., Reichers, A.E., ve Austin, J.T. (2000). Cynicism About Organizational Change: Measurement, Antecedent and Correlates. Group and Organizational Management, 25(2), ss. 132-153.
• Yalınayak, JC, Dodge, KA, Peterson, BL, Dahlstrom, WG ve Williams Jr, RB (1989). Cook-Medley düşmanlık ölçeği: öğe içeriği ve hayatta kalmayı tahmin etme yeteneği. Psikosomatik tıp , 51 (1), 46-57.
• Qian, Y., ve Daniels, T.D. (2008) A Communication Model of Employee Cynicism toward Organizational Change. Corporate Communication: An International Journal, 13 (3), s. 32