Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Ölçme ve Değerlendirme Alanında Atılan Güncel Adımlar

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 23, 51 - 76, 31.07.2021

Eren Suna Sadri Şensoy Mahmut Özer

Öz

Ölçme ve değerlendirme, eğitim sisteminin işleyişi hakkında sürekli bilgi sağlamakta, bu nedenle eğitimdeki kullanım alanı genişlemektedir. Türkiye’de de ölçme ve değerlendirme alanına yönelik ilgi 2000’li yıllardan itibaren artmaya başlamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından özellikle son yıllarda atılan adımlar bu alanda bir dönüşüme yol açmış ve bu dönüşüm uluslararası kuruluşlar tarafından da yakından izlenmiştir. Bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından ölçme ve değerlendirme alanında son yıllarda atılan adımlar OECD’nin konu hakkındaki değerlendirme raporunda sunulan önerilerle birlikte değerlendirilmiştir. Son üç yılda öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme becerilerinin geliştirilmesi için eğitimlerin önemli ölçüde artırılmış, 81 ilin tamamında Ölçme ve Değerlendirme Merkezlerinin (ÖDM) kurulmuş, ortaöğretime geçiş sistemi yeniden tasarlanmış, izleme çalışmaları çeşitlendirilmiş, dil becerileri ve sosyal-duygusal becerilerin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmış, ölçme ve değerlendirmenin akademik destek programlarında ve rehberlik hizmetlerinde etkin kullanılmasına yönelik adımlar atılmıştır. Bu bağlamda, MEB’in son üç yılda ölçme ve değerlendirme alanındaki adımlarının OECD ve ilişkili çalışmalardaki önerilerle uyumlu olduğu ifade edilebilir. Okul değerlendirmelerinde öğrenme standartlarının belirlenmesi ve yükseköğretim düzeyindeki öğretmen eğitiminde ölçme ve değerlendirmeye ağırlık verilmesi atılan adımları daha da etkili kılacaktır.

Anahtar Kelimeler

ölçme ve değerlendirme, Milli Eğitim Bakanlığı, eğitim politikası

Transformation on the Field of Measurement and Evaluation by Ministry of National Education

Öz

Measurement and evaluation (M&E) provides data-based information about the functioning of the systems, and coverage of M&E has increased remarkably in education. The interest towards ME has also increased since the 2000s in Turkey. Ministry of National Education (MoNE) has made remarkable improvements on this field in last years and these steps have been pursued by international organizations. This study evaluates the steps taken by the MoNE in M&E in last years based on the suggestions of OECD review and studies on the subject. In the last three years, MoNE has increased teacher trainings in order to improve teachers' M&E skills, established of Measurement and Evaluation Centers (ODMs) in 81 provinces, made a transformation in the transition to secondary education system, diversified the national monitoring studies, initiated projects on assessment of language skills and social-emotional skills, developed M&E tools in support programs and vocational guidance services. In this context, MoNE's steps in the last three years are considered in coherence with the suggestions of the OECD and related studies. Specifying learning standards in school assessments and focusing more on M&E in teacher education at higher education level will make these improvements even more effective.

Anahtar Kelimeler

measurement and evaluation, Ministry of National Education, education policy

Kaynakça

• Akdemir, Ç. (1991). Okullarımızda mesleki rehberliğin önemi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(2), 76-83.
• Baykul, Y. (1992). Eğitim sisteminde değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 85-94.
• Baykul, Y. (2011). Türklerde eğitimde ölçme ve değerlendirme. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi (Özel Sayı), 1-32.
• Birgin, O. ve Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163–179.
• Boud, d. ve Falchikov, N. (2006). Aligning assessment with long-term learning. Assessment & Evaluation in Higher Education, 31(4), 399–413.
• Bölükbaş, S., & Gür, B. S. (2020). Tracking and inequality: The results from Turkey. International Journal of Educational Development, 78. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2020.102262
• Braun, H. ve Kanjee, A. (2006). Using assessment to improve education in developing nations. In H. Braun, A. Kanjee, E. Bettinger, & M. Kremer (Eds) Improving education through assessment, ınnovation, and evaluation (pp.1-46). Cambridge: American Academy of Arts and Sciences.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sınavlar üzerine düşünceler. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2016, 6(2), 345-357.
• CEDEFOP (2020). Note on lifelong guidance and the COVID-19 pandemic: Responses from Cedefop’s CareersNet. Retrieved from https://www.cedefop.europa.eu/files/2020_05_27_llg_and_pandemic_cnet_b.pdf
• Cesur, B. ve Yetkiner, A. (2020). İlkokullarda Yetiştirme Programı (İYEP) hakkında öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Başkent University Journal of Education, 7(2), 375-392.
• Cingöz, Z. K. ve Gür, B. S. (2020). Ekonomik, sosyal ve kültürel statünün akademik başarıya etkisi: PISA 2015 ve TEOG 2017 sonuçlarının karşılaştırılması, İnsan ve Toplum, 10(4), 247-287. doi:10.12658/M0563.
• Deming, D. J. (2015). The growing importance of social skills in the labor market. NBER Working Paper 21473. Retrieved from https://www.nber.org/system/files/working_papers/w21473/w21473.pdf
• Elias, M. J., Zins, J. E., Weissberg, R. P. ….. Shriver, T. P. (1997). Promoting Social and Emotional Learning: Guidelines for Educators. Virginia, USA: Assocıatıon For Supervısıon and Curriculum Development.
• Eroğlu, E., Suna, H. E., Tanberkan, H., Canıdemir, A., Altun, Ü. ve Özer, M. (2020). Four-Skill Assessment of Turkish Language: Results from a Pilot Project. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 11(2), 199 – 218.
• Everson, H. T. (1999). Education standards: Current directions and implications for assessment. In F. M. Ottobre (Ed). The role of measurement and evaluation in education policy (pp. 39-54). Paris: UNESCO Publishing.
• Gardner, H. (1983). Frames of mind: The theory of multiple intelligences. New York: Basic Book.
• Gelbal, S. ve Kellecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Gencel, İ. E. ve Özbaşı, D.(2013). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme alanına yönelik yeterlik algılarının incelenmesi. İlköğretim Online, 12(1), 190-201.
• Gençoğlu, C. (2019). Milli bir destekleme ve yetiştirme sistemi modeli: İlkokullarda Yetiştirme Programı (İYEP) Derleme Makalesi. Milli Eğitim, 48(1), 853-881.
• Gür, B. S., Çelik, Z. ve Coşkun, İ. (2013). Türkiye’de ortaöğretimin geleceği: Hiyerarşi mi, eşitlik mi?. SETA Analiz Raporları No: 69. Ankara: SETA.
• Hanushek, E. A. ve Woessman, L. (2007). The role of education quality in economic growth. World Bank Policy Research Working Paper 4122. Retrieved from http://documents1.worldbank.org/curated/en/260461468324885735/pdf/wps4122.pdf
• Kilmen, S., Akın Kösterelioğlu, M. ve Kösterelioğlu, İ. (2007). Öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme araç ve yaklaşımlarına ilişkin yeterlik algıları. AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 129-140.
• Kutlu, Ö. (2006). Üst düzey zihinsel süreçleri belirleme yolları: Yeni durum belirleme yaklaşımları. Çağdaş Eğitim, 335, 24-28.
• Kutlu, Ö., Doğan, C.D. ve Karakaya, İ. (2014). Ölçme ve değerlendirme performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Ankara: Pegem Akademi.
• MEB (2010). Öğrenci Başarılarının Belirlenmesi Sınavı Durum Belirleme Raporu. Ankara: MEB.
• MEB (2017). Akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi (ABİDE): 8. sınıf raporu. Ankara: MEB.
• MEB (2018). 2018 Liselere Geçiş Sistemi (LGS): Merkezi sınavla yerleşen öğrencilerin performansı. MEB Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 3. Ankara: MEB.
• MEB (2019a). 2019 ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav. MEB Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 7. Ankara: MEB.
• MEB (2019b). Türkçe-Matematik-Fen Bilimleri Öğrenci Başarı İzleme Araştırması (TMF-ÖBA)-I: 2019 4. Sınıf Seviyesi. MEB Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 9. Ankara: MEB.
• MEB (2020a). 2020 ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav. MEB Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 12. Ankara: MEB.
• MEB (2020b). LGS 2020 merkezi sınavla yerleşen öğrencilerin performansı. MEB Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 13. Ankara: MEB.Messick, S. J. (1999). Key issues. In F. M. Ottobre (Ed). The role of measurement and evaluation in education policy (pp. 39-54). Paris: UNESCO Publishing.
• MEB (2020c). Dört beceride Türkçe dil sınavı pilot çalışma sonuçları. MEB Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 11. Ankara: MEB.
• Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Foy, P., Kelly, D. L. ve Fishbein, B. (2020). TIMSS 2019 international results in mathematics and science. Retrieved from Boston College, TIMSS & PIRLS International Study Center website: https://timssandpirls.bc.edu/timss2019/international-results/
• Odit, M. P., Dookhan, K. ve Fauzel, S. (2010). The impact of education on economic growth: The case of Mauritius. International Business & Economics Research Journal, 9(8), 141-152.
• OECD (2013). OECD review on evaluation and assessment frameworks for improving school outcomes: Synergies for better learning- An international perspective on evaluation and assessment. Paris: OECD Publishing.
• OECD (2015). Evaluation and assessment to improve student outcomes. Education Policy Outlook 2015 making reform happen (pp. 93-104). OECD Publishing.
• OECD (2019a). PISA 2018 results (Volume I). Paris: OECD Publishing.
• OECD (2020). Social and emotional skills: Well-being, connectedness and success. Paris: OECD Publishing.
• Özer, M. (2018). Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezinin stratejik hedefleri ve yeni yönelimleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(2), 221-226.
• Özer, M. (2019a). Reconsidering the fundamental problems of vocational education and training in Turkey and proposed solutions for restructuring. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 39(2), 1–19.
• Özer, M. (2019b). Background of problems in vocational education and training and its road map to solution in Turkey’s Education Vision 2023. Journal of Higher Education and Science, 9(1), 1–11.
• Özer, M., Gençoğlu, C. ve Suna, H. E. (2020). Türkiye’de eğitimde eşitsizlikleri azaltmak için uygulanan politikalar. OMU Journal of Education Faculty, 39(2), 294-312.
• Özer, M. (2020a). What does PISA tell us about performance of education systems? Bartın University Journal of Faculty of Education, 9(2), 217-228.
• Özer, M. (2020b). Educational policy actions by the Ministry of National Education in the times of COVID-19. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1124-1129.
• Özer, M. (2020c). Mesleki eğitimde paradigma değişimi: Türkiye’nin mesleki eğitimle imtihanı. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları.
• Özer, M. (2021a). A new step towards narrowing the achievement gap in Turkey: “1,000 schools in vocational education and training” project, Bartın University Journal of Faculty of Education, 10(1), 97-108.
• Özer, M. (2021b). Türkiye’de özel yeteneklilere yetenek geliştirme desteğinde bilim ve sanat merkezleri: Mevcut durum ve iyileştirme alanları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 729-749.
• Özyürek, A. ve Ceylan, Ş. (2014). Okul öncesi çocuklarda sosyal becerilerin desteklenmesi konusunda öğretmen ve veli görüşlerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 99-114.
• Sabancı, O. ve Yazıcı, K. (2017). Öğretmen Adaylarının Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2017, 7(1), 128-153.
• Shephard, L. A. (2000). The Role of classroom assessment in teaching and learning. CSE Technical Report 517. Retrieved from https://cresst.org/wp-content/uploads/TECH517.pdf
• Suna, H. E., Tanberkan, H. ve Özer, M. (2020). Changes in literacy of students in Turkey by years and school types: Performance of students in PISA Applications. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 11(1), 76-97.
• Suna, H. E., Tanberkan, H., Gür, B. S., Perc, M. ve Özer, M. (2020a). Socioeconomic Status and School Type as Predictors of Academic Achievement. Journal of Economy Culture and Society, 61, 41-64.
• Suna, H. E., Gür, B. S., Gelbal, S. ve Özer, M. (2020c). Fen lisesi öğrencilerinin sosyoekonomik arkaplanı ve yükseköğretime geçişteki tercihleri. Yükseköğretim Dergisi, 10(3), 356–370. doi:10.2399/yod.20.734921
• Şaşmaz Ören, F., Ormancı, Ü. ve Evrekli, E. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının alternatif ölçme değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz yeterlik düzeyleri ve görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1675-1698.
• TÜSİAD (2019). Sosyal ve duygusal öğrenme becerileri: Yeni sanayi devriminin eşiğinde iş ve yaşam yetkinliklerinin anahtarı. İstanbul: TÜSİAD.
• US Department of Education (2013). Access to effective teaching for disadvantaged students. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED544345.pdf
• UNESCO (2017). Making use of assessments for creating stronger education systems and improving teaching and learning. Retrieved from https://unesdoc.unesco.org/in/documentViewer.xhtml?v=2.1.196&id=p::usmarcdef_0000259564&file=/in/rest/annotationSVC/DownloadWatermarkedAttachment/attach_import_97c6d808-1a69-4acd-898e-db864985ec79%3F_%3D259564eng.pdf&locale=en&multi=true&ark=/ark:/48223/pf0000259564/PDF/259564eng.pdf#%5B%7B%22num%22%3A22%2C%22gen%22%3A0%7D%2C%7B%22name%22%3A%22XYZ%22%7D%2C54%2C653%2C0%5D
• Van den, A. (2003). Curriculum perspectives: An introduction. In .V.dan Akker, W.Kuiper & U.Hamyer (eds). Curriculum landscapes and Trends (pp. 1-10).
• Yapıcı, M. ve Demirdelen, C. (2007). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 6(2), 204-212.