Patent Değerlendirme Sürecinde Doğrudan ve Dolaylı Göstergelerin Belirlenmesi ve Bir İklimlendirme Firmasında Uygulanması

Yıl 2021, Sayı: 23, 868 - 874, 30.04.2021

Selahattin Bal Tuğrul Taşcı

https://doi.org/10.31590/ejosat.839969

Öz

Bilgi çağının hızla büyümesi nedeniyle işletmeler için Fikri ve Sınai hakların önemi hızla artmıştır. Günümüzde özellikle ARGE merkezleri bünyesinde geliştirilen yeni ve teknolojik ürünlerin korunması ve gelişim sürecinde Fikri ve Sınai haklar büyük bir öneme sahiptir. Fikri haklar bünyesinde telif hakları korunurken Sınai haklar alanında Patent, Faydalı model, Marka ve Tasarımı kapsamaktadır. Patenti oluşturan temel unsur buluştur. Buluşu oluşturan en önemli unsur ise teknolojik alanda yapılan yenilik ya da problemin çözümünü içermesidir. Bu kapsamda oluşturulan fikri ve sınai haklar şirketlerin büyümesinde ve karlılık oranlarının artmasında büyük bir role sahiptir. Şirketlerin sahip oldukları entelektüel varlıkları (Fikri ve Sınai hakları) aktif ve verimli bir şekilde katma değer üretme yarışına girmişlerdir. Patent değerinin belirlenmesi için kullanılan patent değerleme kavramının işlevsel olabilmesi için buluşun tanımlanabilir bir nitelik olması gerekmektedir. Bu buluşun haklarının transfer edilebilir ve tek başına gelir getirebilir olması gerekmektedir. Buluş haklarının buluş sahiplerine bildirimi mutlaka yapılmalıdır. Başvuru süreci tamamlanan ve tescillenen patentin değeri ölçülürken mutlaka değerleme zamanının tanımlanması gerekmektedir. Bir varlığın değeri ifade edilirken, gelecekte getireceği faydanın değişkenliğine göre belirlenmektedir. Patentin değeri ölçülürken oluşturduğu/oluşturabileceği parasal değerin tespit edilmesi süreci olarak tanımlanabilir. Patentin teknolojik durumu, hukuki durumu ve Pazar durumunu kapsayacak şekilde üç ana unsur çerçevesinde değerleme işlemleri yürütülmektedir. Bahsedilen üç ana unsura girdi sağlayacak ana göstergelerin belirlenmesi ve iyileştirilmesi adına araştırmalar yapılmıştır. Patent değerinin ölçülmesinde temel faktörlerin ortaya konulması ve bu göstergelerin aldığı değer sonucunda patentin değerinin puanlanması üzerine çalışma yapılmıştır. Göstergelerin hangi başlıklardan oluşması gerektiği, bu göstergelerin hangi alt başlıklar altında oluşması gerektiği bir iklimlendirme firmasında uygulanmış ve belirlenen yeni göstergelerin sonuçları değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Patent, Buluş, Ar-Ge, Teknoloji, Patent Değerleme, Göstergeler

Destekleyen Kurum

DAIKIN Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş.

Determining Direct and Indirect Indicators in the Patent Valuation Process and Application Over an Air Conditioning Company

Öz

Due to the rapid growth of the information age, the importance of Intellectual Property rights for businesses has increased rapidly. Intellectual and Industrial Rights are of great importance in the protection and development process of new and technological products developed within R&D centers. While copyrights are protected within the scope of Intellectual Property rights, it includes Patent, Utility model, Trademark and Design in the field of industrial rights. The basic element that makes up the patent is the invention. The most important element that makes up the invention is that it includes the solution of the innovation or problem made in the technological field. The intellectual and industrial rights created in this context play a major role in the growth of companies and increasing their profitability. The intellectual assets (intellectual and industrial rights) owned by the companies have entered the race to create added value actively and efficiently. The patent evaluation process that will provide input to the patent valuation process used to determine the patent value must be carried out. The rights of this invention must be transferable and stand-alone income-generating. The inventors must be notified of the invention rights. While measuring the value of the patent whose application process has been completed and registered, the valuation time must be defined. While expressing the value of an asset, it is determined according to the variability of its future benefit. It can be defined as the process of determining the monetary value that a patent creates / can create while measuring the value of the patent. Valuation procedures are carried out within the framework of three main elements, including the technological status, legal status, and market status of the patent. Studies have been conducted to identify and improve the main indicators that will provide input to the three main elements mentioned. A study has been conducted on revealing the basic factors in measuring the patent value and scoring the value of the patent as a result of the value these indicators take. The titles that the indicators should consist of, and under which sub-headings these indicators should be formed were applied in an air conditioning company and the results of the new indicators determined were evaluated. 

Anahtar Kelimeler

Patents, Invention, R&D, Technology, Patent Evaluation, Indicators

Kaynakça

• Adalı, E. (2012). Bilgisayar ve Bilişim Alanında Eğitim. Türkiye Bilişim Vakfı Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Dergisi, 2-4.
• AKOLAŞ, D. A. (2004). BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE BİLİŞİM TEKNOLOJİSİNİN KÜRESELLEŞME OLGUSU VE GİRİŞİMCİLİK ÜZERİNE YANSIMALARI . Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30-40.
• Alper, D. (2011). Patent Değerlemesi ve Reel Opsiyonlar. Business and Economics Research Journal, 154-161.
• ASLANOĞLU, D., & ZOR, D. (2006). Bilgi Varlıklarının Değerlemesi: Entelektüel Sermaye Ölçüm ve Değerleme Modelleri; Karşılaştırmalı Bir Analiz. Muhasebe Ve Finansman Dergisi.
• Chiu, Y.-J., & Chen, Y.-W. (2007). Using AHP in patent valuation. Mathematical and Computer Modelling.
• ÇAĞLAYANSUDUR, T. (2014). PATENT DEĞERLEMESİ VE TMS 38’E GÖRE MUHASEBELEŞTİRMESİ: ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ. DERGİPARK, 3-18.
• ERSOY, A., & AKBABA, A. (2014). Patent Değerlemesi ve Muhasebeleştirilmesi. Maliye Dergisi, 221.
• European Patent Office. (2018, Temmuz). Patent Portfolio Management With IP Score 2.2.
• GÖKOVALI, U., & BOZKURT, K. (2006). FİKRİ VE SINAÎ MÜLKİYET HAKKI (FSMH) OLARAK PATENTLER: DÜNYA VE TÜRKİYE AÇISINDAN TARİHSEL BİR BAKIŞ. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 136-145.
• KAYAKÖKÜ, A., & DEMİRBAŞ, Ş. (2017). Patent Arama Motorlarının Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 150-162.
• SMITH, L. (2009). Valuation Of Intellectual Property.
• Sözer, M. N. (2008). PATENT DEĞERLEMESİ VE TÜRKİYE'DEKİ UYGULAMALARI. ANKARA, TÜRKİYE: T.C. TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ PATENT DAİRESİ BAŞKANLIĞI .
• TÜRKPATENT VE MARKA KURUMU. (2016). 6769 Sınai Mülkiyet Kanunu. ANKARA.
• YAVUZ, N., & BAKİ, B. (2019). PATENT DEĞERLERİNİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE SIRALANMASI: OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 29 - 37.