Dede Korkut Hikâyelerindeki Üstün Yetenekli Çocuklar

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 22 - 34, 30.08.2017

Sakine Hakkoymaz Neşe Uygun

Öz

Dede Korkut
Hikâyeleri, Oğuzların en önemli hazinelerinden biridir. Bu hikâyeleri bu kadar
değerli kılan ise, Oğuzların yaşayışı ile ilgili pek çok kültürel unsuru
bünyesinde ihtiva etmesidir. Söz konusu eser, Oğuzların dili, kültürü, gelenek
ve görenekleri, yaşam şekilleri ve devlet anlayışları ile ilgili çok önemli
bilgiler sunmakla beraber, Oğuzların tarihleri, coğrafyaları ve komşu oldukları
yabancı topluluklarla ilişkileri ile ilgili de önemli bilgiler
barındırmaktadır. Bu araştırmanın amacı da; Dede Korkut Hikâyelerindeki çocuk
kahramanların gelişimsel özellikler açısından üstün yeteneklilik özelliklerine
sahip olup olmadıklarını incelemektir. Bu gelişimsel özellikler; bilişsel, dil,
duygusal fiziksel, sosyal gelişim alanları, akademik durum ve yaratıcılığı
kapsamaktadır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada doküman
incelemesi yöntemi kapsamında 12 Dede Korkut Hikâyesi betimsel analiz yoluyla
yorumlanmıştır.  Araştırmada üstün yetenekli
çocukların özellikleri noktasında hikâyeler ayrıntılı olarak ve tek tek
incelenmiş, çocuk kahramanlardaki üstün yeteneklilik ortaya konmuştur.
Araştırma bulgularına dayalı olarak, altı çocuk kahramanın üstün yeteneklilik
özelliklerine sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut Hikâyeleri, Üstün Yetenekli Çocuklar, Gelişim Alanları, Betimsel Analiz

Gifted Children in Dede Korkut Stories

Öz

Dede Korkut Stories
is one of the most important treasures of the Oguz. If
these stories are so valuable, then the Oghuzs should include many cultural
elements related to their life. This work provides important information about the
languages, culture, traditions and customs of the Oghuzs, their lifestyles and
state understandings as well as important information about Oghuz's histories,
geographies and relations with the foreign communities they are neighboring
with. The purpose of this research is to examine the children
heroes in Dede Korkut stories to see if they have superior talent qualities in
terms of developmental characteristics. These developmental characteristics; Cognitive
development, academic status, creativity, language development, physical
development, social development, and emotional development. In this study, which adopted the qualitative
research approach, 12 Dede Korkut Tale was interpreted through descriptive
analysis within the scope of the document review method.In the study, the
stories of the gifted children were examined in detail and individually,
revealing the superior talent in the children heroes. Based on research
findings, it is concluded that six children have superior talent qualities.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut Stories, Gifted Children, Development Domain, Narrative Analysis

Kaynakça

• Baykoç, N. (2014). Üstün; Akıl, Zeka, Deha, Yetenek, Dâhiler-Savantlar Gelişimleri ve Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Ergin, M. (2003). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Hisar Yayınları.
• Günay, U. (1998). Dede Korkut Hikâyelerindeki Karakterlerin Tahlili. Milli Folklor, 5(37), 3-12.
• Kaplan, M. (2004). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar I. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Koç, Y. (2017). Banu Çiçek’ten Gülcemal’e Alp Kadın Tipinin İzleri. Journal of Turkish Language and Literature Volume:3, Issue:2, Spring, (147-154).
• Kurnaz, A., Çiftçi, Ü. ve Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 18.
• Mertol, H., Doğdu, M. ve Yılar, B. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 1(3), 5-225.
• Oğuz, M. Ö. (2004). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Özcan, H. (2008). Halk Edebiyatı Metinlerinin Çocuk Edebiyatına Kaynak Olması ve Örneklem Olarak Dede Korkut Hikayeleri. Turkish Studies, Volume 3/2, Spring.
• Uçar, A. (2015). Üstün Yetenekli Bireylerin Görsel Yeti ve Farkındalığı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 1-8.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.