Researches Related to Outdoor Learning Environments in Turkey: Content Analysis Study

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 60 - 81, 30.08.2017

Hakan Saraç

Öz

The aim of this research is to
analyze the work done in the national field related to the extracurricular
learning environments by means of content analysis between 2007-2016. A total
of 133 studies have been reached in the study area. 14 of these studies, which
are reached from the national-international field, are composed of the
dissertation thesis, 43 of them are in the master thesis and 76 of them are
published in the feminist journals. The themes and encodings of the studies
investigated in the study are presented in graphical form using the resulting
frequency values of the data. As a result of the research, it has been seen
that studies on non-school learning environments have increased regularly in
recent years. It has been determined that the work done is mostly in the form
of articles published in the field of Science and scanned  in the national dimension. It has been found
that during the study trip/nature activities and museum/science centers are
mostly used, generally quantitative and descriptive/ scanning methods are used.
Furthermore, it has been determined that the education and training problems
that occur in the extracurricular learning environments, in which the studies
are mostly carried out with middle school students and teachers, and the
effects of these environments on the interest, attitude and learning products
of the students. In the researches, interview forms, likert type scales and
success tests were used as data gathering tools and descriptive and predictive
data analyzes were generally applied as data analysis methods.

Anahtar Kelimeler

Outdoor learning, educational research, content analysis, informal learning, non-formal learning

Türkiye’de Okul Dışı Öğrenme Ortamlarına İlişkin Yapılan Araştırmalar: İçerik Analizi Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı, 2007-2016
yılları arasında okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin ulusal alanda yapılmış
olan çalışmaları içerik analizi yöntemiyle incelemektir. Araştırmada ilgili
alanda toplam 133 çalışmaya ulaşılmıştır. Ulusal-uluslararası alanda ulaşılan
bu çalışmaların 14’ü doktora tezinden, 43’ü yüksek lisans tezinden ve 76’sı ise
hakemli dergilerde yayımlanan makalelerden oluşmaktadır. Araştırmada ilgili
alanda ulaşılan çalışmalar tam metin okuması sonucu doküman incelemesi yoluyla
araştırmanın künyesi, disiplin alanı, okul dışı öğrenme ortamı, bilimsel
araştırma türü, kazanım konusu, yöntemi, çalışma grubu, veri toplama araçları
ve veri analiz yöntemleri açısından incelenmiştir. Araştırmada incelenen
çalışmalara ait tema ve kodlamalar sonucu elde edilen veriler frekans değerleri
kullanılarak grafikler halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda son yıllarda
okul dışı öğrenme ortamları üzerine yapılan çalışmaların düzenli olarak arttığı
görülmüştür. Yapılan çalışmaların daha çok Fen Bilimleri alanında yayınlanan ve
ulusal boyutta taranan dergilerdeki makaleler tarzında olduğu belirlenmiştir.
Çalışmalarda gezi/doğa etkinliklerinin ve müze/bilim merkezlerinin daha çok
kullanıldığı, genellikle nicel ve betimsel/tarama yöntemlerin kullanıldığı
tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmaların çoğunlukla ortaokul öğrencileri ve
öğretmenler ile gerçekleştirildiği, okul dışı öğrenme ortamlarında ortaya çıkan
eğitim-öğretim sorunlarının, bu ortamların öğrencilerin ilgi, tutum ve öğrenme
ürünlerine etkisinin incelendiği belirlenmiştir. Araştırmalarda, veri toplama
aracı olarak genellikle görüşme formlarının, likert tipi ölçeklerin ve başarı
testlerinin kullanıldığı, veri analiz yöntemi olarak ise genellikle betimsel ve
kestirimsel veri analizlerinin uygulandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Okul dışı öğrenme, eğitim araştırmaları, içerik analizi, informal öğrenme, non-formal öğrenme

Kaynakça

• Akaydın, Ş., & Çeçen, M. A. (2015). Okuma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178).
• Aktekin, S. (2008). Müze uzmanlarının okulların eğitim amaçlı müze ziyaretlerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 103-111.
• Balkan Kıyıcı, F., & Atabek Yiğit, E. (2010). Science education beyond the classroom: A field trip to wind power plant. International Online Journal of Science Education, 28(12), 1373-1388.
• Berberoğlu, O. E., & Uygun S. (2013). “Sınıf Dışı Eğitimin Dünyadaki ve Türkiye’deki Gelişiminin İncelenmesi”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(2), 32-42.
• Bıkmaz, F. H., Aksoy, E., Tatar, Ö., & Altınyüzük, C. A. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim, 38(168).
• Bozdoğan, A.E. (2008). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilim Merkezlerini Fen Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi: Feza Gürsoy Bilim Merkezi Örneği. Uludağ Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 19-41.
• Bozdoğan, A.E. (2015). Okul Dışı Çevrelere Eğitim Amaçlı Gezi Düzenleyebilme Öz- yeterlik İnancı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Kuramsal Eğitim bilim Dergisi, 9(1), 111-129.
• Bozdoğan, A.E., Okur, A., & Kasap, G. (2015). Planlı Bir Alan Gezisi için Örnek Uygulama: Bir Fabrika Gezisi. Bozdoğan, A.E., & Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarısına etkisi: Enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 2(7), 95-114.
• Carrier, S. J. (2009). The effects of outdoor science lessons with elementary school students on preservice teachers’ self-efficacy. Journal of Elementary Science Education, 21(2),35-48.
• Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education, Inc.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik Analizinin Parametreleri. Education & Science/Egitim ve Bilim, 39(174).
• Çepni, S. (2012). Introduction to research and project work. Celepler Printing, Trabzon, Turkey.
• Davidson, S. K. (2006). Student perspectives on their school trips to zoos. Unpublished dissertation. University of California, Davis, USA.
• Dillon J., Rickinson, M., Teamey, K., Morris, M., Choi, M. Y., Sanders, D., & Benefield, P. (2006). The value of outdoor learning: evidence from research in the UK and elsewhere. School Science Review, 87(320), 107-111.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Ertaş, H., Şen, A. İ., & Parmaksızoğlu, A. (2011). Okul dışı bilimsel etkinliklerin 9. sınıf öğrencilerinin enerji konusunu günlük hayatla ilişkilendirme düzeyine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi [EFMED], 5(2), 178-198.
• Erten, Z., & Taşçı, G. (2016). Fen Bilgisi Dersine Yönelik Okul Dışı Öğrenme Ortamları Etkinliklerinin Geliştirilmesi ve Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Journal of Education Faculty, 18(2), 638-657.
• Eshach, H. (2007). Bridging In-school and Out-of-school Learning: Formal, Non-Formal, and Informal Education. Journal of Science Education and Technology,16, 171-190
• Falk, J.H., & Adelman, L.M. (2003). Investigating the impact of prior knowledge and interest on aquarium visitor learning. Journal of Research in Science Teaching, 40(2), 163-176.
• Fidan, N. (2012) Okulda Öğrenme ve Öğretme Kitabı Baskı: 3 Syf:4-5
• Fraenkel J., Wallen. N., & Hyun. H (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill.
• Gerber, B.L., Marek, E.A., & Cavallo, A.M.L. (2001). Development of an informal learning opportunities assay. International Journal of Science Education 23(6), 569-583.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199.
• Güler, T. (2009). Ekoloji Temelli Bir Çevre Eğitiminin Öğretmenlerin Çevre Eğitimine Karşı Görüşlerine Etkileri. Eğitim ve Bilim, 34, 146-151.
• Güler, A. (2011). Impact of a planned museum tour on the primary school students’ attitudes. Elementary Education Online, 10(1), 169-179.
• Günay, R., & Aydın, H. (2015). Türkiye’de çok kültürlü eğitim ile ilgili yapılan araştırmalarda eğilim: bir içerik analizi çalışması. Eğitim ve Bilim, 40(178).
• Hakverdi Can, M. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin Bilim Merkezindeki Deney Setleri Hakkındaki Görüşleri ve Öğrenme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 219-229.
• İslamoğlu, H., Ursavaş, Ö. F., & Resioğlu, İ. (2015). Fatih projesi üzerine yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1).
• Kahyaoğlu, M. (2016). Türkiye’de Çevre Eğitimi Üzerine Yapılan Araştırmalar: Bir İçerik Analizi Çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, (34), 50-60
• Kanlı, U., Gülçiçek, Ç., Göksu, V., Önder, N., & Oktay, Ö. (2014). Ulusal fen bilimleri ve matematik eğitimi kongrelerindeki fizik eğitimi çalışmalarının içerik analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2).
• Karataş, A. (2011). Çevre bilincinin geliştirilmesinde doğa tarihi müzelerinin rolü. Uluslar Arası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 27.
• Kula, F., & Sadi, Ö. (2016). Türk Fen Bilimleri Eğitiminde Araştırma ve Yönelimler: 2005–2014 Yılları Arası Bir İçerik Analizi. İlköğretim Online, 15(2).
• Kurt, A., & Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri; 2004-2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178).
• Melber, L.H. & Abraham, L.M. (1999). Beyond the classroom: Linking with informal education. Science Activities, 36, 3-4.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2002). Reflections and advice. The qualitative researcher’s companion, 393-397.
• National Research Council (NRC). (2009). Learning science in informal environments: People, places, and pursuits Washington, DC: National Academies Press.
• Ozan, C., & Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods, 3d Edition. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Saraç, H., & Kunt, H. (2016). Yapılandırmacı Yaklaşım 7e Öğrenme Halkası Modeli İle İlgili Yapılan Araştırmalar: İçerik Analizi Çalışması. Electronic Turkish Studies, 11(9).
• Sözbilir, M., Güler, G., & Çiltaş, A. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 565-580.
• Sturm, H., & Bogner, F. X. (2010). Learning at Workstations in Two Different Environments: A Museum and A Classroom. Studies in Educational Evaluation, 36, 14-19.
• Şentürk, E., & Özdemir, Ö. F. (2014). The effect of science centres on students' attitudes towards science, International Journal of Science Education, 4(1), 1-24.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tal, T., & Morag, O. (2009). Reflective practice as a means for preparing to teach outdoors in an ecological garden. Journal of Science Teacher Education, 20, 245-262.
• Tatar, N., & Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışI eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
• Thomas, G. (2010) Facilitator, teacher, or leader? Managing conflicting roles in outdoor education. Journal of Experiential Education, 32(3), 239–254.
• Tortop, H. S., & Özek, N. (2013). Proje tabanlı öğrenmede anlamlı alan gezisi; güneş enerjisi ve kullanım alanları konusu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,44, 300-307.
• Ünal,A., Yıldırım, A., & Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 261-272.
• Wiegand, F., Kubisch, A., & Heyne, T. (2013). Out- Of- School Learning İn The Botanical Garden: Guided Or Self – Determined Learning At Work stations? Studies in Educational Evaluation, 39, 161-168.
• Yardımcı, E. (2009). Yaz bilim kampında yapılan etkinlik temelli doğa eğitiminin ilköğretim 4 ve 5. sınıftaki çocukların doğa algılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Yavuz, M. (2012). Fen eğitiminde hayvanat bahçelerinin kullanımının akademik başarı ve kaygıya etkisi ve öğretmen-öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Yüksel, S., Gündoğdu, K., Akyol, B., & Vural, R. A. (2016). Hayat Boyu Öğrenme Konusunda Yayımlanan Tez ve Makalelere İlişkin Bir İçerik Analizi: 2000-2015. Journal of Education Faculty, 18(2), 1491-1513.