Türkiye’de Yetişkin Eğitimi Kapsamındaki Halk Eğitim Merkezlerinde Görsel Sanatlar Eğitiminin Yeri ve Önemi

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 1 - Cilt 9, Sayı 1, 2014, 54 - 78, 19.05.2016

Enver Yolcu

Öz

Türkiye’de yetişkin eğitimi, yaygın eğitim kapsamı içinde değerlendirilen bir eğitim olup yasa ve yönetmeliklerle amaçları, kapsamı ve uygulamaları düzenlenmiştir. Yetişkinlere yönelik eğitim ve yaygın eğitim, genel ve özel konulu kurslar sunan Halk Eğitim Merkezleri (HEM) ile devletin değişik meslek eğitimi kurumlarını kapsamaktadır. Yetişkin eğitimi ve yaygın eğitimle devletin eğitim imkânlarından yararlanamamış ya da herhangi bir diploma almadan okulu terk eden kesime, eğitim imkânları sunulmaktadır. Halk eğitim merkezleri, 1953’te açılmaya, 1956’da yaygınlaşmaya başlanmıştır. Sayısı günümüzde 969’a ulaşan Halk Eğitim Merkezlerinde “Mesleki ve Teknik” ile “Genel” türünde eğitim programlarıyla modüler eğitim modeli uygulanmaktadır. Bu kapsamda, görsel sanatlar eğitimine ilişkin “Grafik ve Fotoğraf” ile “Sanat ve Tasarım” alanlarında modüler eğitim programları yer almaktadır. Bu araştırmada, Türkiye’de yetişkin eğitimi kapsamında yer alan Halk Eğitim Merkezlerindeki görsel sanatlar eğitimine ilişkin eğitimin türleri, amaçları ve eğitim durumlarına ilişkin literatüre ulaşılarak veri toplanmaya çalışılmıştır. Bu araştırma, tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın verileri, nitel araştırma veri toplama tekniklerinden biri olan doküman analizi tekniği kullanılarak elde edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Sanat, Görsel Sanatlar, Yaygın Eğitim, Yetişkin Eğitimi, Halk Eğitimi

The Role and Importance of Fine Arts Education in Public Education Centers within the Scope of Adult Education in Turkey

Öz

Adult education is considered as a part of non-formal education in Turkey, and its aims, scope and practices have been bound by legislation and regulation. Public Education Centers (HEM) that offer general and private classes on several issues and education institutions for various professions provide adult education and non-formal education. Adult education and nonformal education offers education opportunities to people who never had a chance to be a part of the public education system or who started but later dropped out of school. Most of the non-formal education activities are carried out by the Ministry of National Education at HEMs. HEMs were initiated in 1953 and begun spreading in 1956 with the aims of solving the literacy problem which was common back then, spreading the Turkish national culture, and adopting republican ideals and Ataturk's principles as a part of popular campaigns promoted by the young Turkish Republic. The total number of HEMs in Turkey reached 969 today, where modular education model is applied through "Professional and Technical" and "General" education programs. In this scope, there are modular education programs for fine arts education in the "Graphics and Photography" and "Art and Design" fields. This research tries to collect data by accessing literature on the types, goals and education conditions of fine arts education in HEMs that are a part of the mass education in Turkey

Anahtar Kelimeler

Art, Fine Arts, Mass Education, Adult Education, Public Education

Kaynakça

• Arifoğlu, Ç. Y. (2009). Yetişkin eğitimi. http://www.slideshare.net/rezie/yetikin-eitimi, (Erişim: 14.04.2013)
• Aydoslu, D. (2011). Halka yönelik eğitim çalışmaları yaklaşımlar ve örnekler. http://www.ssuk.org.tr/eski_site_verileri/5_UlusalKongreBildiriler/2._gun_10.05.2011/halka_yonelik_egitim_calismalari_yaklasimlar_ve_ornekler_dilek_aydoslu.pdf (Erişim: 30 Nisan 2013).
• Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (3. Baskı). Ankara: PegemA yayınevi.
• Budak, Y. (2009). Yaşamboyu öğrenme ve ilköğretim programlarının hedeflemesi gereken insan tipi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 3 (2009) 693 – 708.
• Celep, C. (1995). Halk eğitimi: Kavramlar, ilkeler, yöntemler, teknikler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Coombs, P. H. (1989). Formal and nonformal education: Future strategies. In Titmus, C. J. (Ed.), Lifelong education for adults: An international handbook. (pp. 57-60), New York: Pergamon Press.
• Deveci, T. (2011). İngilizceyi yabancı bir dil olarak öğrenen yetişkinlerin sosyal etkileşime dayalı öğrenme stilleri. Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Duman, A. (2005). Türkiye’de yaşam boyu öğrenme siyasalarını oluştur(a)mamanın dayanılmaz hafifliği, Yaşam Boyu Öğrenme Sempozyumu (9–10 Aralık 2004) Bildirileri ve Tartışmalar. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 31–45.
• Erdem, M. (2007). Türk eğitim sistemi. Karşılaştırmalı eğitim sistemleri (Ed. Balcı, A.) içinde, 1-33. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kul, L. (2011). Gençlik Spor İl Müdürlüklerine bağlı Gençlik Merkezlerindeki görsel sanat eğitimi çalışmalarının tesbiti (Trabzon İli örneği). Yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• MEB (2010). Cumhuriyet Dönemi’nde Türk Milli Eğitim Sistemindeki Gelişmeler 1920-2010. Ankara: MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• MEB (2010). Yaygın Eğitim Kurumları Yönetmeliği (madde.22).
• MEB (2013). http://mevzuat.meb.gov.tr/html/88.html (Erişim: 14.04.2013) MEB. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/11/02/130741/icerikler/acilabilecek- kurslar_172030.html
• Oktay, F. (2003). Yaygın eğitim ve gençlik sivil toplum örgütleri. Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi 32. Dönem AB ve Uluslararası İlişkiler Temel Eğitim Programı. http://arsiv.setav.org/ups/dosya/10419.pdf (Erişim: Ekim 2013).
• Onur, B. (1991). Gelişim psikolojisi. Ankara: Verso Yayınları.
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Rogers, A. (1986). Teaching adults, London: Open University Press.
• Sezgin, İ. S. (2009). 21. Yüzyılın eşiğinde Türk mesleki eğitim sistemi, gelişmeler, sorunlar ve çözümler. Eğitimde Yansımalar V – 21. Yüzyılın Eşiğinde Türk Eğitim Sistemi Ulusal Sempozyumu (25-27 Kasım 1999). Ankara: Öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim Araştırma- Geliştirme Merkezi, 154-164.
• TUİK (2013). Yaygın eğitim istatistikleri, 2005-2011. http://www.tuik.gov.tr (Erişim: 14.04.2013).
• Türkdoğan, O. (2000). Bilimsel araştırma metodolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Ültanır, E. ve Ültanır, G. (2005). Estonya, İngiltere ve Türkiye’de yetişkinler eğitiminde profesyonel standartlar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, (Haziran 2005). 1-23.
• Yapıcı, M. (2003). Yaygın eğitim. Üniversite ve Toplum Dergisi (Mart 2003). Cilt 3, Sayı 1 (http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=122).
• Yayla, D. (2009). Türk yetişkin eğitimi sisteminin değerlendirilmesi. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. Ankara.
• Yıldırım, M. (2013). Halk eğitim merkezleri. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ 34/29/307029/icerikler/halk-egitim-merkezleri_238668.html (Erişim: 12.04.2013)
• Yolcu, E. (2009). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.