Adaptation of the Examination Stress Scale into Turkish and Examination of Measurement Invariance

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 101 - 115, 30.06.2018

Büşra Karaduman Sevilay Kilmen

https://doi.org/10.21031/epod.330426

Cited By: 2

Öz

In this study, Examination Stress Scale developed
by Sung and Chao (2015) was adapted into Turkish, the proofs for validity and
reliability were collected for the measures obtained from this scale, and measurement
invariance was tested. The study group consists of 1617 students in the 9th,
10th, 11th and 12th grades of science high school, anatolian high school,
technical high school and social sciences high school in Balıkesir in 2016-2017
education period. According to the confirmatory factor analysis conducted in
the first phase of this research, it was found that the scale had three-factor
structure. In the second phase of the study, the measurement invariance of the
examination stress model was examined across the gender, school type and grade.
Findings show that the Examination Stress Scale provides valid and reliable
measures at different levels in sub-groups of gender, school type, and grade. 

Anahtar Kelimeler

Multi-group confirmatory factor analysis, measurement invariance, examination stress scale

Sınav Stresi Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Ölçme Değişmezliğinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırma kapsamında Sung ve Chao
(2015) tarafından geliştirilmiş olan Sınav Stresi Ölçeğinin (SSÖ) Türk
kültürüne uyarlaması yapılarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmakta ve
sınav stresine yönelik bir model test edilmektedir. Araştırmanın çalışma
grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim döneminde Balıkesir ilinde bulunan fen lisesi,
anadolu lisesi, mesleki ve teknik anadolu lisesi ve sosyal bilimler
liselerinin  9., 10., 11. ve 12.
sınıflarında öğrenim görmekte olan toplam 1617 öğrenci oluşturmaktadır. İlk
aşamada doğrulayıcı faktör analizi ile ölçeğin üç faktörlü yapısının doğrulandığı
sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ise doğrulanan sınav
stresi modelinin cinsiyet, okul türü ve sınıf düzeyi alt gruplarında ölçme
değişmezliği incelenmiştir.  Sınav stresi
modelinin cinsiyet, okul türü ve sınıf düzeyi alt gruplarında tüm değişmezlik
aşamalarını sağladığı görülmüştür. Bu durum SSÖ’nün cinsiyet, okul türü ve
sınıf düzeyi alt gruplarında farklı düzeylerde geçerli ve güvenilir ölçümler
sağladığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çoklu grup doğrulayıcı faktör analizi, ölçme değişmezliği, sınav stresi

Kaynakça

• Altuntaş, E. (2003). Stres yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Arslan, S. (2016). Üniversitelere hazırlanan öğrencilerde stres düzeylerinin duyguları yönetme becerisine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Asghari, A., Abdul Kadir, R., Elias, H. & Baba, M. (2012). Test anxiety and its related concepts: a brief review. Education Science and Psychology, 3 (22), 3-8.
• Atkinson, R., Atkinson, R., Smith, E. & Bem, D. (1999) Psikolojiye Giriş. (Çev. Y. ALOGAN). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (1999). Stres ve başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Başusta, B. (2010). Ölçme eşdeğerliği. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1 (2), 58-64.
• Başusta, B. ve Gelbal, S. (2015). Gruplar arası karşılaştırmalarda ölçme değişmezliğinin test edilmesi: PISA öğrenci anketi örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (4), 80-90.
• Baykul, Y. (2015). Eğitimde ve psikolojide ölçme ve değerlendirme: Klasik test teorisi ve uygulaması. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bolat Acar, B. (2010). Firma performansını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Bollen, K. A. (1989). Structural equations with latent variables. New York: Wiley-Interscience Publication.
• Braham, B. (1998). Stres yönetimi (Çev. V. DİKER). İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Chen, F. F. (2007). Sensitivity of goodness of fit indexes to lack of measurement invariance. STRUCTURAL EQUATION MODELING, 14(3), 464–504.
• Cheung, G. W. & Rensvold, R. B. (2002). Evaluating goodness-of-fit indexes for testing measurement invariance. Structural Equation Modeling, 9 (2), 233-255.
• Costarelli, V. & Patsai, A. (2012). Academic examination stress increases disordered eating symptomatology in female university students. Eat Weight Disord, 17 (3), 164-169.
• Crocker, L. & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Philadelphia: Harcourt Brace Jovanovich College Publishers.
• Cüceloğlu, D. (1995). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çapulcuoğlu, U. ve Gündüz, B. Öğrenci tükenmişliğini yordamada stresle başaçıkma, sınav kaygısı, akademik yetkinlik ve anne-baba tutumları. Eğitim Bilimleri araştırmaları Dergisi ULUSLARARASI E-DERGİ, 3 (1), 201–218.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik (SPSS ve LISREL uygulamaları). Ankara: Pegem Akademi.
• Eryılmaz, A. (2009). Ergenlik döneminde stres ve başa çıkma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 20-37.
• Güler, Z., Başpınar, N. Ö. ve Gürbüz, H. (2001). İş yaşamında stres ve kamu kuruluşlarındaki sekreterler üzerine bir uygulama. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Hançerlioğlu, O. (1988). Ruhbilim sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory Factor Analysis. New York: Oxforda University Press, Inc.
• Hu, L. & Bentler, P. (1999). Cutoff criteria for fit indices in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55. Johnson, T. P. (1998). Approaches to equivalence in cross-cultural and cross-national survey research. ZUMA-Nachrichten Spezial, 1-40.
• Jöreskog, K. G. & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
• Karadavut, Y. (2005). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel stres kaynakları, stres belirtileri ve stresle başa çıkma yolları. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Köknel, Ö. (1998). Zorlanan insan (Kaygı çağında stres). İstanbul:Altın.
• Lazarus, R., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. Springer Publishing Company.
• Meredith, W. (1993).Measurement invariance, factor analysis and factorial invariance. Pyschometrika,58,525-543.
• Motavallı, N. (1997). Çocukluk çağında görülen “Travma sonrası stres bozukluğunun” klinik özellikleri ve seyri. Yeni Sempozyum, 35(2-3), 92-95.
• Önen, E. (2009). Ölçme değişmezliğinin yapısal eşitlik modellemesi teknikleri ile incelenmesi. (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Öner, N. (1987). Kültürlerarası ölçek uyarlamasında bir yöntem bilim modeli. Psikoloji Dergisi, 6 (21), 80-83.
• Özgüven, İ. E. (2000). Psikolojik testler. Ankara: PDREM Yayınları.
• Pazarlı, S. (2009). Öğrenme stilleri ile sınav kaygısı arasındaki ilişki (İstanbul ili örneği).(Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Rowshan, A. (2000). Stres yönetimi. (Çev. Ş. Cüceloğlu).İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1998). Örgütsel psikoloji. Bursa: Alfa.
• Sarason I. G., & Sarason B. R. (1990). Test anxiety. In Leitenberg H. (Ed.), Handbook of social and evaluation anxiety (pp. 475–496). New York, NY: Plenum Press.
• Selye, H. (1973). The evolution of the stress concept. American Scientist, 61 (6), 692-699.
• Selye, H. (1986). History and present status of the stress concept. Goldberger, L. S. & Breznıtsz, S. (Ed.), Handbook of stress. New York: The Free Press.
• Somer, O., Korkmaz, M., Dural, S. ve Can, S. (2009). Ölçme eşdeğerliğinin yapısal eşitlik modellemesi ve madde cevap kuramı kapsamında incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 24 (64), 61-75.
• Steenkamp, E. M. & Baumgartner, H. (1998). Assessing measurement invariance in cross-national consumer research. Journal of Consumer Research, 25 (1), 78-90.
• Steptoe, A., Wardle, J., Pollard, T. M., Canaan, L. & Daviss G. J. (1996). Stress, social support and health-related behaviour: A study of smoking, alcohol consumption and physical exercise. Journal of Psychosomatic Research, 41 (2), 171-180.
• Sung, T.S. & Chao, T.Y. (2015). Construction of the examination stress scale for adolescent students. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 48(1), 44-58, DOI:10.1177/078175614538062.
• Ulusoy, S., Yavuz, K. F., Esen, F. B., Umut, G. ve Karatepe, H. T. (2016). Sınav kaygısına yönelik bilişsel grup terapisi. Özgün Makale, 1 , 28-37, DOI: 0.5455/JCBPR. 212133.
• Uyar, Ş. (2011). PISA 2009 Türkiye örnekleminde öğrenme stratejileri modelinin farklı gruplarda ölçme değişmezliğinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Van De Vijyer, F. J. R. (1998). Towards a theory of bias and equivalence. ZUMA-Machricten Spezial, 41-65.
• Vandenberg, R. J., & Lance, C.E. (2000). A review and synthesis of the measurement invariance literature: suggestions, practices and recommendations for organizational research. Organizational Research Methods, 3 (1), 4-70.
• Wu, D. A., Li, Z. & Zumbo, B. D. (2007). Decoding the meaning of factorial invariance and updating the practice of multi-group confirmatory factor analysis: A demonstration with TIMSS data. Practical Assesment, Research and Evaluation, 12 (3), 1-26.