İŞ İSTASYONLARINDA ÇALIŞANLARDA ZORLANMAYA NEDEN OLAN DURUŞLARIN ERGONOMİK AÇIDAN İRDELENMESİ: ÖRNEK UYGULAMA

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 128 - 137, 15.12.2020

Hasan Baş , Fatih Yapıcı

https://doi.org/10.33439/ergonomi.789307

Cited By: 5

Öz

Ergonomi biliminin temel amacı, iş gören ile iş arasında iyi bir uyum sağlayarak insanın çalışırken aşırı zorlanma nedeniyle zarar görmesini engellemek ve bu uyum sayesinde verimliliği artırmak olarak ifade edilebilir. Günümüzde ilerleyen teknoloji iş yerlerinde artan mekanizasyon ve otomasyon iş hızını da arttırmakta olup bu durum özellikle daha çok emek-yoğun çalışanlarda kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına (KİSR) neden olmaktadır. Ayrıca bu durum çalışanlarda motivasyon düşüklüğü, verimsizlik ve iş gücü kaybına neden olmaktadır. Bu kayıpların önlenmesi için iş yerlerinde çalışanlara ergonomik açıdan risk analizleri yapılarak riskli durumların tespit edilmesi ve bu riskleri ortadan kaldıracak önlemlerin alınması önemlidir. Bu çalışma, Karadeniz bölgesinde emek yoğun çalışmanın yapıldığı bir gıda işletmesinin hammadde, imalat ve paketleme bölümünde gerçekleştirilmiştir. İşçilerin çalışma esnasındaki riskli çalışma pozisyonları REBA (Rapid Entire Body Assessment- Hızlı Tüm Vücudu Değerlendirme) ve RULA (Rapid Upper Limb Assessment- Hızlı Üst Vücut Değerlendirme) yöntemleri kullanılarak risk analizi yapılmış ve işletmeye çalışma koşullarını iyileştirici öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Emek-Yoğun, Risk Analizi, Ergonomi, RULA, REBA

Kaynakça

• Akay D., Dağdeviren M., Kurt M., 2003: Çalışma Duruşlarının Ergonomik Analizi, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University 18:3, 73-84.
• Atıcı H., Gönen D., Oral A., 2015: Çalışanlarda Zorlanmaya Neden Olan Duruşların REBA Yöntemi İle Ergonomik Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 21. Ulusal Ergonomi Kongresi Özel Sayısı, Balıkesir, Türkiye.
• Atıcı, H., 2016. Kablo Demetleme Konveyor Hattında Bilgisayar Destekli Ergonomik Analizler, Yuksek Lisans Tezi. Balıkesir Universitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Çiçek, E., Kazanç, N., Kahya, E., 2018: Bir Mobilya İşletmesinin Montaj Hattında Ergonomik Risk Analizi, Journal of Engineering Sciences and Design, 6 (ÖS: Ergonomi-2017), 67 – 82.
• Erdem, M.A.,2000: Ergonomik İş İstasyonu Dizaynı, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Günay İ.C., 2017: Genel Mikrobiyoloji Laboratuarlarında Ergonomik Yüklenimin REBA ve RULA Yöntemleriyle Belirlenmesi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye.
• Hignett, S., McAtamney, L., 2000: Rapid Entire Body Assessment (REBA). Applied Ergonomics, 31, 201-205.
• Kara Y., Atasagun Y., ve Peker A., 2014: Montaj Hatlarında Çalışma Duruşlarının REBA Yöntemi ile Analizi ve Ergonomik Risk Değerlendirmesi, 7. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı, İstanbul, Türkiye.
• Kocabaş M., 2009: Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışan İşgörenlerde Zorlanmaya Neden Olan Çalışma Duruşlarının Analizi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye.
• Kırcı B. K., 2018: Lojistik Depo Sektöründe REBA, RULA ve NIOSH Yöntemleri ile Ergonomi Alanında Bir İrdeleme, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Koç, S., Testik, Ö.M., 2016: Mobilya Sektöründe Yaşanan Kas-İskelet Sistemi Risklerinin Farklı Değerlendirme Metotları ile İncelenmesi ve Minimizasyonu, Endüstri Mühendisliği Dergisi 27 (2), 2-27.
• Li, G., Buckle, P. 1999. "Current techniques for assessing physical exposure to work-related musculoskeletal risks, with emphasis on posturebased methods", Ergonomics, 42 (5), 674-695.
• Massaccesi, M., Pagnota, A., Socetti, A., Masali, M., Masiero, C., Greco, F., 2003: Investigation of Work, Related Disorders in Truck Drivers Using RULA Method, Applied Ergonomics. 34, 303-307.
• McAtamney, L., Nigel Corlett, E. 1993. "RULA: a survey method for the investigation of work-related upper limb disorders", Applied Ergonomics, 24 (2), 91- 99.
• Neşeli C., 2016: Ergonomik Risk Analizi Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Bir Kalıp İmalat Firmasında Uygulanması, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye.
• Özkul, A., Anagün, E., & Anagün, S. (2000). Ergonomi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Yayınları.
• Polat, O., Özkaya, K., Kalınkara, V., 2016: Physical Workload Assessment of Workers in Furniture Industry Using the OWAS Method, Second International Furniture Congress, Mugla, 13-15 Ekim, Turkey.
• Santos, J., Sarriegi, J.M., Serrano, N., Torres, J.M ,2007: Using Ergonomic Software in Non-Repetitive Manufacturing Processes: A Case Study”, International Journal of Industrial Ergonomics, Vol. 37, 267-275.