THE COVID-19 PANDEMIC AND MANAGEMENT OF PARKINSON'S DISEASE

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 3, 281 - 289, 31.12.2021

Melis Şen

Öz

COVID-19 is a disease which predominantly affects adult patients, poses a threat to adults with chronic diseases. COVID-19 pandemic engulfed the entire world in a short time. Countries started to apply full closure considering the importance of social distance in recovery from this pandemic. The full closure decisions taken by governments caused economic difficulties for people as well as difficulties in accessing required services. People with chronic health conditions, including first and foremost patients with Parkinson’s disease experience such difficulties. Parkinson's disease (PD) is the second most common neurodegenerative disorder that affects dopaminergic neurons in the substantia nigra, that is characterized by motor disorders due to nigrostriatal degeneration and numerous n on-motor problems, and can be seen in 2-3% of the population over 65 years of age. Although there is still no treatment method that stops the process irreversibly in Parkinson’s disease, the basic approach in treatment is drug therapy to increase dopaminergic activity, surgical treatment (brain pacemaker) and effective rehabilitation. Difficulties in the pandemic process to meet the needs of Parkinson’s patients caused some grievances. The difficulty of reaching the hospitals, especially for those patients who need to be followed in hospitals due to the complete closure, and the difficulties in accessing the drugs have caused grievances. In this context, the health sector and managers applied various methods to overcome these problems. In order to eliminate such grievances patients with chronic health conditions must be followed up with at least phone calls or online health consultation and persons that need emergency care must be determined. It is recommended that outpatient visits must be prioritized for patients that are regularly followed up and semi-automatic artificial intelligence systems are used to prevent deterioration of persons receiving inpatient care. On the other hand, patients with minor problems can be followed outside hospital with application of telemedicine and creation of medical practitioner networks to consult specialists in hospitals. This study scanned current articles on the subject to display situations causing grievances and underline actions taken to eliminate them.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 pandemic, chronic patients, Parkinson, lockdown

COVİD-19 PANDEMİSİ VE PARKİNSON HASTALIĞININ YÖNETİMİ

Öz

COVID-19, ağırlıklı olarak yetişkin hastalarda görülen, özellikle kronik hastalığı olan yetişkinler için tehdit oluşturan bir hastalıktır. COVID-19 pandemisi kısa sürede bütün dünyayı etkisi altına almıştır. Ülkeler bu salgından kurtulmak için sosyal uzaklaşmanın önemini göz önünde bulundurarak tam kapanma yöntemine müracaat etmişlerdir. Yöneticilerin aldıkları tam kapanma kararları ekonomik zorlukların yanı sıra insanların ihtiyaç duydukları hizmetlere ulaşmalarında da zorluklar meydana getirmiştir. Kronik rahatsızlığı olanlar, bunlar içerisinde de özellikle Parkinson hastaları bu zorlukları yaşamaktadırlar. Parkinson hastalığı (PH), substansiya nigra’da bulunan dopaminerjik nöronları etkileyen, nigrostriatal dejenerasyona bağlı motor bozukluklar ve sayısız motor dışı sorunla karakterize ve 65 yaş üstü nüfusun %2-3'ünde görülebilen en yaygın ikinci nörodejeneratif bozukluktur. Parkinson hastalığına ait halen süreci geri dönüşümsüz durduran bir tedavi yöntemi olmamakla birlikte tedavideki temel yaklaşım, dopaminerjik etkinliği çoğaltmaya yönelik ilaç tedavisi, cerrahi tedavi (beyin pili) ve etkin bir rehabilitasyondur. Pandemi döneminde Parkinson hastalarının ihtiyaçlarının giderilmesinde yaşanan zorluklar mağduriyetlerin oluşmasına neden olmaktadır. Özellikle tam kapanmadan dolayı hastanelerde takip edilmesi gereken hastaların hastanelere ulaşma zorluğu, ilaçlara ulaşımda yaşanan zorluklar mağduriyetlerin oluşmasına neden olmuştur. Bu bağlamda sağlık sektörü ve yöneticilerde bu sıkıntıları gidermek için farklı yöntemlere müracaat edilmiştir. Bu mağduriyeti gidermek için, kronik rahatsızlıkları olan hastalar en azından telefonla veya çevrimiçi sağlık konsültasyonu ile izlenmeli, bakıma acil erişime ihtiyaç duyan kişiler belirlenmelidir. Düzenli takipte olan kronik hastalarda ayaktan hasta ziyaretlerinin önceliklendirilmesi, yatan hastalıkların daha da kötüleşmesini önlemek için yarı otomatik yapay zeka sistemlerinin kullanılması tavsiye edilmektedir. Diğer yandan, hafif rahatsızlıkları olan hastalar, teletıp uygulanarak ve hastane içi uzmanlara danışabilecek pratisyen hekim ağları oluşturarak hastane dışında takip edilebilirler. Bu çalışmada konu ile ilgili güncel makaleler taranarak mağduriyetlerin oluşmasına neden olan durumlar ortaya konarak bu mağduriyetleri gidermek için yapılan çalışmalara dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemisi, Kronik Hastalar, Parkinson Hastaları, Tam Kapanma

Kaynakça

• Akbayır E ve ark. Parkinson Hastalığının Etyopatogenezi. Deneysel Tıp Dergisi 2017;7(17):1-23.
• Aslan SN, Karahalil B. Oksidatif Stres Ve Parkinson Hastalığı. Ankara Ecz. Fak. Dergisi. 2019; 43(1): 94-116.
• Ben-Pazi H et al. The Promise of Telemedicine for Movement Disorders: an Interdisciplinary Approach.Curr Neurol Neurosci.2018;18(5):26.
• Buck HG et al. An Integrative Review and Theoretical Examination of Chronic Illness Mhealth Studies Using the Middle‐Range Theory of Self‐Care of Chronic Illness. Res Nurs Health. 2021;44:47–59.
• Cavallieri F et al. Parkinson's disease patients' needs during the COVID-19 pandemic in a red zone: A framework analysis of open-ended survey questions. European Journal of Neurology 2021;00:1-9
• Ciotti M et al. The COVID-19 Pandemic. Critical Reviews in Clinical Laboratory Sciences 2020;57(6):365-388.
• DeMaagd G, Philip A. Parkinson’s Disease and Its Management. P T. Aug;2015;40(8):504-10-32.
• Elbeddini A et al. Potential Impact and Challenges Associated with Parkinson’s Disease Patient Care Amidst The COVID-19 Global Pandemic. J Clin Mov Disord 2020;7(7):2-7.
• Garg D, Dhamija RK. The Challenge of Managing Parkinson's Disease Patients During The COVID-19 Pandemic. Ann Indian Acad Neurol. 2020;23(1):24-7.
• Grimes D et al. Canadian Guideline for Parkinson Disease. CMAJ 2019;191(36): :E989-1004.
• Gualano MR et al. Effects of Covid-19 Lockdown on Mental Health and Sleep Disturbances in Italy. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(13):4779.
• Hariz GM, Forsgren L. Activities of Daily Living and Quality of Life in Persons with Newly Diagnosed Parkinson’s Disease According to Subtype of Disease, and in Comparison to Healthy Controls. Acta Neurol Scand.2011;123(1): 20-27.
• Hatano T et al. Unmet needs of patients with Parkinson's disease: Interview survey of patients and caregivers. Journal of International Medical Research. 2009;37(3):717-26.
• Karabudak R. Parkinson Hastalığı. www.noroloji.org.tr.Erişim Tarihi: 09.12.19.
• Kolk NM et al. Effectiveness of Home Based and Remotely Supervised Aerobic Exercise in Parkinson’s Disease: A Double Blind, Randomised Controlled Trial. Lancet Neurol 2019;18(11): 998 1008.
• Kwan JCY et al. Effects of Mindfulness Yoga vs Stretching and Resistance Training Exercises on Anxiety and Depression for People with Parkinson Disease: A Randomized Clinical Trial. JAMA Neurol 2019;76(7):755-763.
• Kochhar AS et al. Lockdown of 1.3 Billion People in India During Covid 19 Pandemic: A Survey of Its Impact on Mental Health. Asian J Psychiatr. 2020(54): 102213.
• Mayo Clinic. Parkinson Disease; 2021. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/parkinsons-disease/symptoms-causes/syc-20376055 Erişim Tarihi: 10.12.2019.
• Memiş S. Sık Görülen Hareket Bozukluklarında Bakım: Parkinson Hastalığı.Topçuoğlu MA,Durna Z,
• Karadakovan A.editör: Nörolojik Bilimler Hemşireliği: Kanıta Dayalı Uygulamalar. 1. Baskı. İstanbul:Nobel Tıp Kitabevleri;2014.s.,429-46.
• Memiş S. Parkinson Hastalığı ve Bakım. Durna Z, editör. Kronik Hastalıklar ve Bakım. 1. Baskı.İstanbul:Nobel Tıp Kitabevleri;2014.s.277-90.
• Muniyappa R, Gubbi S. COVID-19 Pandemic, Coronaviruses, and Diabetes Mellitus.Am J Physiol Endocrinol Metab 2020;318(5): E736–E74.
• Motolese F et al. Parkinson's Disease Remote Patient Monitoring During the COVID-19 Lockdown.Frontiers in Neurology. 2020;11(1): 567413.
• Papa MS et al. Impact of the COVID‐19 Pandemic on Parkinson's Disease and Movement Disorders. Mov Disord Clin Pract,2020;7(4):357–60.
• Park SE. Epidemiology, Virology, and Clinical Features of Severe Acute Respiratory Syndrome -Coronavirus-2 (SARS-Cov-2; Coronavirus Disease-19). Clin Exp Pediatr,2020;63(4):119-24.
• Parkinson’s News Today. Diagnosis https://parkinsonsnewstoday.com/parkinsonsdisease-tests-diagnosis/ Erişim Tarihi: 10.12.2019.
• Skol LL et al. The Parkinson Care Advocate: Integrating Care Delivery. Front. Neurol.2017; 8:364-68.
• Taşdemir E. Parkinson Hastalığında Nöroinflamasonun Rolü. Med J SDU / SDÜ Tıp Fak Derg.2019; 26(3):348-52.
• Tysnes OB,Storstein A. Epidemiology of Parkinson's disease. J Neural Transm,2017; 124(8):901-905.
• Omer SB et al. The COVID-19 Pandemic in the US: A Clinical Update. JAMA - Journal of the American Medical Association,2020; 323(18):1767-68.
• Worldometers. Covıd-19 Coronavırus Pandemıc.https://www.worldometers.info/coronavirus/. Erişim Tarihi: 23.06.2021.
• Zach H et al. Cognitive stress reduces the effect of Levodopa on Parkinson’s resting tremor. CNS Neurosci Ther. 2017;23(3): 209-15.