Gebe Kadınların Üçüncü El Sigara Dumanı Hakkındaki İnanışlarının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 120 - 127, 05.04.2024

Elif Keten Edis , Sümeyye Bal

https://doi.org/10.5281/zenodo.10926708

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı gebe kadınların üçüncü el sigara dumanı hakkındaki inançlarının belirlenmesidir.
Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı tiptedir. Çalışma Temmuz-Ekim 2022 tarihleri arasında Karadeniz Bölgesinde yer alan bir hastanede 290 gebe kadın ile gerçekleştirildi. Araştırma verileri tanıtıcı bilgi formu ve Üçüncü El Sigara Dumanı Hakkındaki İnanışlar Ölçeği (BATHS-T) kullanılarak toplandı. Elde edilen veriler bağımsız örneklem t-test ve tek yönlü varyans analizi yapılarak değerlendirildi.
Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 28,54±5,45 idi. Kadınların %41,7’si lise mezunuydu ve %69,7’si çalışmıyordu. Katılımcıların %75,2’sinin gebeliği planlanmıştı, %57,6’sı multigravidaydı ve %86,9’u gebeliğinde herhangi bir sorun yaşamamıştı. Gebeliğinde sigara içenlerin oranı %19’du ve kadınların %54,1’inin eşi sigara içiyordu. Gebelerin günlük içtikleri sigara sayısı ortalaması 4,21±2,27 idi. Katılımcıların BATHS-T toplam puan ortalaması 3,90±0,91, sağlık alt boyutu 3,91±0,94 ve kalıcılık alt boyutu 3,89±0,97 olarak bulundu. Üniversite mezunlarında ve primigravidalarda BATHS-T puan ortalaması daha yüksekti.
Sonuç ve Öneriler: Hastaneye başvuran yaklaşık 10 kadından ikisi gebeliğinde sigara içiyordu. Eğitim düzeyi ve gravida ile üçüncü el sigara dumanının zararlarına yönelik inanışlar arasında anlamlı fark vardı. Üçüncü el sigara dumanına maruz kalmanın etkileri konusunda farkındalık geliştirmeye yönelik eğitim ve müdahale programları düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Gebe Kadın, Kadın Sağlığı, Tütün, Tütün Dumanı Kirliliği

Determination of Pregnant Women's Beliefs About Third-Hand Smoke

Öz

Objective: This study aimed to determine the beliefs of pregnant women about third-hand smoke.
Methods: It was carried out with 290 pregnant women in a hospital in the Black Sea Region between July and October 2022. Research data were collected using descriptive information form and Beliefs About Third-Hand Smoke Scale (BATHS-T). The data were evaluated by Independent Sample t-Test and One-way ANOVA
Results: The average age of the pregnant women was 28.54±5.45. Of the women, 41.7% were high school graduates, and 69.7% were not working. Pregnancy was planned in 75.2% of the participants, 57.6% were multigravidas, and 86.9% had no problems during their pregnancy. The rate of smokers during pregnancy was 19%, and the partners of 54.1% were also smokers. The average number of cigarettes smoked daily by pregnant women was 4.21±2.27. The average BATHS-T total score of the participants was 3.90±0.91, the health sub-dimension 3.91±0.94, and the persistence sub-dimension 3.89±0.97. BATHS-T average score was higher in university graduates and primigravida.
Conclusions: About two out of 10 women admitted to the hospital smoked during pregnancy. There was a significant difference between education level, gravidity, and beliefs about the harms of third-hand smoke. Education and intervention programs should be organized to raise awareness about the effects of exposure to third-hand smoke.

Anahtar Kelimeler

Pregnant Woman, Women’s Health, Smoke, Tobacco Smoke Pollution

Kaynakça

• Acuff, L., Fristoe, K., Hamblen, J., Smith, M., & Chen, J. (2016). Third-hand smoke: old smoke, new concerns. Journal of Community Health, 41, 680-687. http://doi.org/10.1007/s10900-015-0114-1
• Adibelli, D., & Kirca, N. (2020). The relationship between gestational active and passive smoking and early postpartum complications. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 33(14), 2473-2479. https://doi.org/10.1080/14767058.2020.1763294
• Akkaş, M. B. (2021). Primipar ve multipar gebelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi: karşılaştırmalı bir çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Necmettin Erbakan Universitesi, Konya.
• Altıparmak, S., Altıparmak, O., & Avcı, H. D. (2009). Manisa'da gebelikte sigara kullanımı; yarı kentsel alan örneği. Turkish Thoracic Journal, 10(1), 20-25.
• Anderson, T. M., Lavista Ferres, J. M., Ren, S. Y., Moon, R. Y., Goldstein, R. D., Ramirez, J.-M., & Mitchell, E. A. (2019). Maternal smoking before and during pregnancy and the risk of sudden unexpected infant death. Pediatrics, 143(4), e20183325. http://doi.org/10.1542/peds.2018-3325
• Bahl, V., Jacob III, P., Havel, C., Schick, S. F., & Talbot, P. (2014). Thirdhand cigarette smoke: factors affecting exposure and remediation. PloS one, 9(10), e108258. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0108258
• Balwicki, L., Smith, D. M., Pierucka, M., Goniewicz, M. L., Zarzeczna-Baran, M., Jedrzejczyk, T., . . . Zdrojewski, T. (2017). Factors associated with quitting among smoking pregnant women from small town and rural areas in Poland. Nicotine & Tobacco Research, 19(5), 647-651. http://doi.org/10.1093/ntr/ntw255.
• Cengizoğlu, H., & Gölbaşı, Z. (2021). Gebe kadınların sigara kullanımı ve pasif sigara dumanına maruziyetinin belirlenmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 78-89. http://doi.org/10.52881/gsbdergi.938147
• Çadirci, D., Terzi, N. K., Terzi, R., & Cihan, F. G. (2021). Validity and reliability of Turkish version of Beliefs About Third-Hand Smoke Scale: BATHS-T. Central European Journal of Public Health, 29(1), 56-61. http://doi.org/10.21101/cejph.a6578
• Danagöz, A. P., Can, Ö., Huseyin, C., & Şimşek, E. E. (2020). Sigara içmeyen gebelerde pasif sigara içicilik düzeyleri ve ilişkili faktörler. Bağımlılık Dergisi, 21(4), 265-274.
• Drake, P., Driscoll, A. K., & Mathews, T. (2018). Cigarette smoking during pregnancy: United States, 2016. Centers for Disease Control and Prevention National Center for Health Statistics. Retrieved from https://stacks.cdc.gov/view/cdc/52304
• Durmuş, M. (2023). Gebelerde sağlık okuryazarlığı düzeyi ile üçüncü el sigara dumanı farkındalığı arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans). Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın
• Durualp, E., Bektaş, G., Ergin, D., Karaca, E., & Topçu, E. (2011). Annelerin sigara kullanımı ile yenidoğanın doğum kilosu, boyu ve baș çevresi arasındaki ilișkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64(3), 119-126.
• Ekblad, M., Korkeila, J., & Lehtonen, L. (2015). Smoking during pregnancy affects foetal brain development. Acta paediatrica, 104(1), 12-18. https://doi.org/10.1111/apa.12791
• Erbaş, G., Şengezer, T., Yıldırım, U., & Özkara, A. (2020). Ankara’da bir kadın doğum hastanesine başvuran gebelerde sigara kullanımı ve sigara dumanından pasif etkilenme durumlarının araştırılması. Konuralp Medical Journal, 12(2), 261-269. https://doi.org/10.18521/ktd.653859
• Ergin, A., Erken, R. R., Til, A., & Kasal, H. (2020). Smoking behaviors of mothers during pregnancy and postpartum in a semirural area. Turkish Journal of Family Practice, 24(1), 23-31. http://doi.org/10.15511/tahd.20.00123
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update, 10th. Boston.: Pearson Education India.
• Goel, P., Radotra, A., Singh, I., Aggarwal, A., & Dua, D. (2004). Effects of passive smoking on outcome in pregnancy. Journal of Postgraduate Medicine, 50(1), 12-16.
• Harju, M., Keski-Nisula, L., Georgiadis, L., & Heinonen, S. (2016). Parental smoking and cessation during pregnancy and the risk of childhood asthma. BMC Public Health, 16(1), 1-7. http://doi.org/10.1186/s12889-016-3029-6
• Hotham, E., Ali, R., White, J., & Robinson, J. (2008). Pregnancy‐related changes in tobacco, alcohol and cannabis use reported by antenatal patients at two public hospitals in South Australia. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology, 48(3), 248-254. https://doi.org/10.1111/j.1479-828X.2008.00827.x
• Kharkova, O. A., Krettek, A., Grjibovski, A. M., Nieboer, E., & Odland, J. Ø. (2016). Prevalence of smoking before and during pregnancy and changes in this habit during pregnancy in Northwest Russia: a Murmansk county birth registry study. Reproductive Health, 13(1), 1-9. http://doi.org/10.1186/s12978-016-0144-x
• Küçük, F. Ç. U. (2019). Tütün dumanından pasif etkilenim ve üçüncü el tütün dumanı: güncel değerlendirmeler. STED, 28( “31 Mayıs Tütünsüz Bir Dünya Günü” Nedeniyle Özel Sayı), 7-12.
• Mendelsohn, C., Gould, G. S., & Oncken, C. (2014). Management of smoking in pregnant women. Australian Family Physician, 43(1/2), 46-51.
• Öntaş, E., & Aslan, D. (2019). Küresel Yetişkin Tütün Araştırmasi Türkiye 2016-HÜTF Halk Sağlığı AD Toplum İçin Bilgilendirme Serisi-(2018/2019-63) http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr.
• Özel, Ş., Ünal Karagözoğlu, N., Korkut, S., Öksuzoglu, A., & Engin-Ustun, Y. (2019). Smoking cessation unit services and pregnancy outcomes of smoking women during pregnancy in a maternal health hospital. Turkish Bulletin of Hygiene and Experimental Biology, 76(1), 67-74. http://doi.org/10.5505/TurkHijyen.2019.08068
• Özpinar, S., Demir, Y., Yazicioğlu, B., & Bayçelebi, S. (2022). Pregnant women's beliefs about third-hand smoke and exposure to tobacco smoke. Central European Journal of Public Health, 30(3), 154-159. http://doi.org/10.21101/cejph.a7063
• Pineles, B. L., Hsu, S., Park, E., & Samet, J. M. (2016). Systematic review and meta-analyses of perinatal death and maternal exposure to tobacco smoke during pregnancy. American Journal of Epidemiology, 184(2), 87-97. http://doi.org/10.1093/aje/kwv301
• SB. (2018). Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023. Ankara: Sağlık Bakanlığı. Retrieved from https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/tutun/liste/tutun-eylem-plani.html
• Shobeiri, F., Masoumi, S. Z., & Jenabi, E. (2017). The association between maternal smoking and placenta abruption: a meta-analysis. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 30(16), 1963-1967. https://doi.org/10.1093/aje/kwm073
• Smedberg, J., Lupattelli, A., Mårdby, A.-C., & Nordeng, H. (2014). Characteristics of women who continue smoking during pregnancy: a cross-sectional study of pregnant women and new mothers in 15 European countries. BMC Pregnancy and Childbirth, 14(1), 1-16. http://www.biomedcentral.com/1471-2393/14/213
• Şanver, T. M., & Şengelen, M. (2022). Tütün dumanından pasif etkilenim ve üçüncü el duman etkileniminde güncel veriler; çevresel riskler açısından tehditler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 31(Özel Sayı), 9-13. https://doi.org/10.17343/sdutfd.845141
• Tarhan, P., & Yılmaz, T. (2016). Gebelikte sigara kullanımı ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(3), 140-147. doi:10.17681/hsp.61635
• Wang, L., Fu, K., Li, X., Kong, B., & Zhang, B. (2018). Exposure to third-hand smoke during pregnancy may increase the risk of postpartum depression in China. Tobacco Induced Diseases, 16, 1-7. http://doi.org/10.18332/tid/87141
• WHO. (2022). Tobacco. Retrieved from World Health Organization https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco