Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) Kullanılarak Kütle ve Ağırlık Kavramlarına İlişkin Bilişsel Yapılarının Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 69 - 81, 31.03.2018

Mustafa Zafer Balbağ

Öz

Bu araştırmanın amacı, kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla fen bilgisi öğretmen adaylarının bilişsel yapılarını ortaya koymak; kütle ve ağırlık kavramlarına yönelik kavrama ilişkin bilgilerini ve kavram yanılgılarını belirlemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak kelime ilişkilendirme testi (KİT) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda kavramlara ilişkin elde edilen sözcükler ayrıntılı olarak incelenmiş, tekrarlanan sözcükler dikkate alınarak belirlenen kesme noktaları doğrultusunda kavram ağları oluşturulmuştur. Araştırmada öğretmen adaylarının ağırlık kavramına ilişkin en çok “yerçekimi”,   kütle kavramına ilişkin ise “eşit kollu terazi” sözcüğünü tekrarladıkları görülmüştür. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının ağırlık ve kütle kavramlarına ilişkin daha fazla bilimsel bilgiye sahip oldukları ancak iki kavram içinde az da olsa kavram yanılgısına sahip oldukları belirlenmiştir. Bu araştırmanın diğer araştırmalara göre farkı ağırlık ve kütle kavramlarının kelime ilişkilendirme testi kullanılarak incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Kütle, ağırlık, kelime, ilişkilendirme testi

Kaynakça

• Ausubel, D.P. (1963). Cognitive structure and the facilitation of meaningful verbal learning. Journal of Teacher Education, 14, 217-221.
• Ayvacı, H. & Çoruhlu, T. (2009). Fiziksel ve kimyasal değişim konularındaki kavram yanılgılarının düzeltilmesinde açıklayıcı hikâye yönteminin etkisi. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 93-104.
• Bahar, M., Alex H., Johnstone & Sutcliffe, R. (1999). Investigation of Students’ Cognitive Structure in Elementary Genetics Through Word Association Tests. Journal of Biological Education, 33 (134).
• Bahar, M., & Özatlı, S. (2003). Kelime İlişkilendirme Test Yöntemi ile Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Canlıların Temel Bileşenleri Konusundaki Bilişsel Yapılarının Araştırılması, BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 75-85.
• Deveci, H., Çengelci Köse, T., & Gürdoğan Bayır, Ö. (2014). Öğretmen Adaylarının Sosyal Bilimler Ve Sosyal Bilgiler Kavramlarına İlişkin Bilişsel Yapıları: Kelime İlişkilendirme Testi Uygulaması, Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (16), 101-124.
• Driver, R., Guesne, E. & Tibergihen A. (Eds.) (1998). Childrens’ ıdeas in science . Milton Keynes: Open University Press.
• Duman, M. Ş., Avcı, E. (2014). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Kavram Yanılgıları Üzerine 2003-2013 Yılları Arasında Yapılmış Çalışmaların Değerlendirilmesi. Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2(2), 67-82.
• Ercan, F., Taşdere, A., & Ercan, N. (2010). Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Bilişsel Yapının ve Kavramsal Değişimin Gözlenmesi, Türk Fen Eğitimi Dergisi (TÜFED), 7(2), 136-154.
• Işıklı, M., Taşdere, A., & Göz, N.L. (2011). Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Öğretmen Adaylarının Atatürk İlkelerine Yönelik Bilişsel Yapılarının İncelenmesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 50-72.
• Karadeniz, G. (2002). Çocukta Kavram Gelişim, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji ve İnsan Bilimler Yüksek Lisans Tezi İstanbul.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kırtak Ad, V. N., Kocakülah, M. S. (2013). Fizik ve Fen Bilgisi Öğretmen Adayları Farkı Fark Edebiliyor Mu? Kütle ve Ağırlık Merkezi Kavramları Örneği, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(4), 56-74.
• Koç, Y., Çavdar, O., Okumuş, S., & Deveci, C. (2017). Temel Fen Kavramları ile İlgili Fen Bilgisi Öğretmeni Adaylarının Anlamalarının Belirlenmesi, International Journal of Education, Science and Technology, 3 (2), 46-54.
• Koray, Ö., Tatar, N. (2003). İlköğretim Öğrencilerinin Kütle ve Ağırlık ile İlgili Kavram Yanılgıları ve Bu Yanılgıların 6., 7. ve 8. Sınıf Düzeylerine Göre Dağılımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 187-198.
• Koray, Ö., Özdemir, M., Tatar, N. (2005). İlköğretim öğrencilerinin “Birimler” hakkında sahip oldukları kavram yanılgıları: Kütle ve ağırlık örneği. İlköğretim Online, 4(2), 24–31.
• Posner, G., Strike, K., Hewson, P., & Gertzog, W. (1982). Accomodation of scientific conception: Toward a theory of conceptual change. Science Education, 66, 211-227.
• Taşkın, Ö. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi.
• Vosniadou, S. (1991). Designing curricula for conceptual restructuring: Lessons from the study of knowledge acquisition in astronomy. Journal of Curriculum Studies, 23, 219-237.