Values in children’s stories in the Turkish children’s journal Gürbüz

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 180 - 200, 30.09.2021

Meryem Çelik , Rabia Dirican

Öz

Order in public life can’t be achieved only by obeying laws. Members of society need the unifying power of common values. The importance of education in the establishment of common values is undeniable. Children’s literature makes major contributions to the acquisition of values in children’s education. Fairy tales and stories are among the key literary genres of children’s literature. The purpose of this study was to analyse the values addressed in children’s stories in the editions of the Turkish Children’s Magazine Gürbüz (Turkish title: Gürbüz Türk Çocuğu Dergisi) published between 1928 and 1930. To this end, it used a qualitative descriptive research design. According to the results of the analysis of the stories, the most commonly addressed value is love and the least commonly addressed value is peace. The analysis results also showed that the values of saving, aesthetics, and leadership are included in the stories to a great extent, while the values empathy, tolerance, and humility are included to a lesser extent.

Anahtar Kelimeler

Values, values education, child, children’s literature, childhood history

Gürbüz Türk Çocuğu Dergisinde Yer Alan Çocuk Hikayelerinde Değerler

Öz

Toplumsal yaşamda düzen sadece yasalara uymakla sağlanamaz. Toplumda yaşayan bireylerin ortak değerlerin birleştirici gücüne ihtiyaçları vardır. Ortak değerlerin oluşturulmasında eğitimin önemi yadsınamaz bir gerçektir. Çocuk eğitiminde değerlerin kazandırılmasında çocuk edebiyatının büyük katkıları bulunmaktadır. Masallar ve hikâyeler çocuk edebiyatının en önemli edebi türlerindendir. Gürbüz Türk Çocuğu Dergisi’nin 1928-1930 yılları arasında basılmış sayılarındaki çocuk hikâyelerini değerler açısından incelemeyi amaçlayan bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden betimsel model kullanılmıştır. Hikâyelerin incelenmesi sonucunda elde edilen bulgulara göre, bu hikâyelerde en fazla sevgi, en az ise barış değerine yer verildiği görülmektedir. Bunun yanı sıra tasarruf, estetik ve liderlik değerlerine yüksek oranda, empati, hoşgörü ve tevazu değerlerine ise düşük oranda yer verildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerler,, değerler eğitimi, çocuk, çocuk edebiyatı, çocukluk tarihi

Kaynakça

• Akpınar, A. (2015). Yağmur dergisindeki hikâyelerde değerler eğitimi: 2004-2014. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Akyol, T. (2012). Resimli çocuk kitaplarında yer alan değerlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, A. (2003). Bir okuma materyali olarak çocuk dergileri ve çocuklara rehber. TÜBAR, XIII (Bahar), 319-349.
• Bayraktar, L. (2014). Felsefe ile. Ankara: Aktif Düşünce.
• Bilgen, S. (2019). Değerler eğitimi açısından Kutadgu Bilig. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Bulut, S.(2011). Atasözlerinin değerler eğitimindeki yeri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Dilek, A. (2017). Feridun Oral’ın resimli hikâye kitaplarındaki değerlerin incelenmesi, Değerler Eğitimi Dergisi, 15(33), 61-86.
• Dirican, R., & Dağlıoğlu, H. E. (2014). 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik yayımlanan resimli hikaye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 44-69.
• Elo, S., & Kynagas, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
• Gezmen, B. (2019). Bir eğitim aracı olarak çocuk dergileri: Mavi Kırlangıç çocuk dergisi. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 59-80.
• Gürsoy, K. (2007). Bir evrensel projemiz var mı?. İstanbul: Etkileşim.
• Kasapoğlu, H. (2013) Okulda değerler eğitimi ve hikâyeler. Milli Eğitim Dergisi, 198, 97-109
• Kaynak, L. (2012). Değerler eğitimi bağlamında Sevinç Çokum’un hikâyelerinin analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü’nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma, desen ve uygulama için bir rehber. Ankara: Nobel.
• Senek, S. (2018). Aytül Akal’ın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğtim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Türk Dil Kurumu (2021). Güncel Türkçe sözlük, https://sozluk.gov.tr/
• Topbaş, A. (2015). Sema Maraşlı’nın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Toz, H. (2013). Çocuk edebiyatı tarihi. Ö. Yılar ve L. Turan (Editörler), Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı, Ankara: Pegem.
• Ulusoy, K. (2010). Değer eğitimi: davranışçı ve yapılandırmacı yaklaşıma göre hazırlanan tarih programlarında değer aktarımı, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 32-51 .
• Yardımcıel, F. (2015). Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak Aysel Gürmen’in eserleri üzerinde ilettiği değerler bakımından incelemeler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yeniay, S. (2019), Behiç Ak’ın hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. İstanbul: Seçkin.