Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Eğitim İnançlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 60 - 77, 29.12.2024

Meryem Hatun Elbahan , Haluk Elbahan , Mustafa Zafer Balbağ

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Türkiye’de bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 217 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemine dayalı gerçekleştirilen çalışmada veri toplama aracı olarak Yılmaz, Altınkurt ve Çokluk (2011) tarafından geliştirilen “Eğitim İnançları Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS istatistiksel analiz programı kullanılmıştır. Elde edilen veriler normal dağılım gösterdiğinden t-testi ve ANOVA ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının eğitim inançları ile sınıf düzeyi arasında anlamlı farklılık bulunurken; eğitim inançları ile cinsiyet, baba eğitim durumu, aile gelir seviyesi, anne eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Ayrıca fen bilgisi öğretmen adaylarının çoğunlukla benimsediği eğitim inancı varoluşçuluk, en az benimsedikleri eğitim inancının ise esasicilik olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim inançları, eğitim felsefesi, fen bilgisi öğretmen adayları

Kaynakça

• Abalı Öztürk, Y. , Bilgen, Z. (2018). temel eğitim öğretmen adayları tarafından benimsenen eğitim felsefeleri: Çanakkale ili örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 99-124.
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 1-19.
• Aslan, Ö. M. (2014). Eğitim felsefesi dersinin okul öncesi öğretmen adaylarının felsefi tercihlerine ve eleştirel pedagojiye yönelik görüşlerine olan etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 1-14.
• Aslan, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1453-1458.
• Aybek, B. ve Aslan, S. (2017). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 373-385.
• Baron, J. (1992). The effect of normative beliefs on anticipated emotions. Journal of Personality and Social Psychology, 63(2), 320-330.
• Baş, G. (2015). Correlation between teachers' philosophy of education beliefs and their teaching-learning conceptions. Eğitim ve Bilim, 40(182), 111-126.
• Berkant, H. G. ve Özaslan, D. (2019). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(Özel Sayı), 1-18.
• Beytekin, O. F., Kadı, A. (2015). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ve değerleri üzerine bir çalışma. The Journal of Academic Social Science Studies, (31), 327-341.
• Biçer, B., Er, H. & Özel, A. (2013) Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 229-242.
• Bircan, H. H. (2018). Eğitim ve felsefe-eğitimin doğal/insanî, toplumsal ve felsefî temeli. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 157-172.
• Cevizci, A. (2015). Eğitim felsefesi. İstanbul: Say Yayınları
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.
• Çakmak, Z., Bulut, B. ve Taşkıran, C. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitim inançlarına yönelik görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(USBES Özel Sayı II), 1190-1205.
• Çetin, B., İlhan, M. & Arslan, S. (2012). Öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(5), 149-170.
• Çelik, M. (2020). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının eğitim felsefesi yönelimlerinin incelenmesi (Malatya örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Çelik, R. ve Orçan, F. (2016). A study on prospective teachers’ educational beliefs. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 63-77.
• Çoban, A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin eğitim sürecine ilişkin felsefi tercihlerini değerlendirme. Üniversite ve Toplum, 7 (4).
• Doğanay, A., & Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algıların değerlendirilmesi “Öğretmenlerin eğitim felsefeleri”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(3), 321-337.
• Erden, M. (2015). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Arkadaş Yayıncılık.
• Ergün, M. (2015). Eğitim felsefesi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Gutek, G. L. (2014). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar (çev. N. Kale). Ankara: Ütopya Yayınları.
• Hayırsever, F. ve Oğuz, E. (2017). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 757-778.
• Ilgaz, G., Bülbül, T. ve Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 50-65.
• Kahramanoğlu, R. ve Özbakış, G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin eğitim inançlarının ve epistemolojik inançlarının belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Interdisciplinary Educational Research, 2(3), 8-27.
• Kara, S. (2021). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının eğitim inançlarının incelenmesi [A study of the educational beliefs of prospective visual arts teachers]. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi) [Science, Education, Art and Technology Journal (SEAT Journal)], 5(2), 168-179.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kozikoğlu, İ., & Erden, R. Z. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi inançları ile eleştirel pedagojiye ilişkin görüşleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1566-1582. doi 10.17051/ilkonline.2018.466392.
• Kumral, O. (2014). Philosophical change in education: a desired primary school model of primary school student teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 6(3), 524-532.
• Oğuz, A., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Hatipoğlu, S. (2014). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Turkish Journal of Educational Studies, 1(1), 37-78.
• Okçabol, R. (2009). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Ütopya Yayıncılık.
• Politzer, G. (2018). Basic principles of philosophy. İstanbul, Turkey: Dorlion.
• Relator, J. L. (2024). Philosophical beliefs on education and pedagogical practices among teachers in san roque, mabini, bohol, psychology and education: A Multidisciplinary Journal, 17(1), 49-58.
• Richardson, V. (1996). The role of attitudes and beliefs in learning to teach. In J. Sikula (Ed.), Handbook of research on teacher education (pp. 102-119). New York: Macmillan.
• Sönmez, V. (2012). Eğitim felsefesi, (11. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. (2014). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şişman, M. (2015). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (sixth ed.). Boston: Pearson.
• Tunca, N., Alkın-Şahin, S. ve Oğuz, A. (2015). Öğretmenlerin eğitim inançları ile meslekî değerleri arasındaki ilişki. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 11-47.
• Terzi, A. R. (2010). Eğitim bilimine giriş (2.baskı). Ankara: Detay Yayıncılık
• Turgut, İ. (1991). Eğitim üzerine felsefi bir deneme. İzmir: Bilgehan matbaası.
• Yaralı, D. (2020). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kafkas Üniversitesi örneği). Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(29), 160-185. https://doi.org/10.35675/befdergi.440393
• Yayla, A. (2010). Eğitimin felsefi temelleri, Eğitim bilimine giriş (Ed: H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz). Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Yılmaz, K., Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 335-350.
• Yılmaz, T. ve Tosun, M. F. (2013). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğretmen öğrenci ilişkilerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 23.