SÜPERPANOPTİK İKTİDAR: WHATSAPP TÜRKİYE GİZLİLİK İLKESİ UYGULAMASI ÖRNEĞİ ÖZELİNDE BİR İNCELEME

Yıl 2021, Sayı: 15, 78 - 95, 29.06.2021

Ahmet Can Akgün , Dilek Paltun Mustafa Abanoz

Öz

Çalışma WhatsApp Türkiye uygulamasının 4 Ocak 2021 tarihinde aldığı gizlilik sözleşmesi kararı ile ilgili kullanıcı yorumlarına odaklanmaktadır. Araştırma kapsamında kullanıcıların akıllı cihazlarında uygulamayı edinebildikleri Google Play Store, App Store ve Huawei App Gallery isimli platformlar dikkate alınarak, WhatsApp ve Telegram kullanıcı etkileşimlerinin analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma WhatsApp Türkiye uygulamasının kısa süreli gizlilik kararının kullanıcı yorumları özelinde yansımasının ortaya çıkarılması açısından önem taşımaktadır. Araştırmanın ana amacı, 4-15 Ocak tarihleri arasında WhatsApp gizlilik sözleşmesi kararı sonrasında kullanıcı yorum ve hareketlerinin ne yönde olduğunu tespit etmektir. WhatsApp’ın gizlilik ilkesi ile ilgili 4-15 0cak 2021 tarihlerinde yayınladığı bildiri ve attığı geri adım araştırmanın sınırlılığı olarak belirlenmiştir. Araştırmada içerik analiz tekniği kullanılmış, elde edilen veriler tablolar ve grafikler aracılığıyla sunulmuştur. Çalışmanın amacına bağlı olarak tartışılmaya derinlemesine yaklaşabilmek adına amaçlı örnekleme yöntemi doğrultusunda bu dönemde tercih edilen ve aynı zamanda muadil bir uygulama olan Telegram uygulaması araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırma bulgularına göre WhatsApp gizlilik ilkesi kararı doğrultusunda kullanıcı sayısında azalma yaşandığı belirlenmiştir. WhatsApp’ın almış olduğu gizlilik sözleşmesi kararı ile birlikte yaşadığı düşüş alternatif seçeneklere yönelim beraberinde dijital göçü ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

WhatsApp Türkiye, Kullanıcı Verileri, Gizlilik, Süperpanoptikon

Kaynakça

• BAUMAN, Z., LYON, D. (2016). Akışkan Gözetim (Çev. Elçin Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BENTHAM, J. (2016). Panoptikon: Gözün İktidarı (Çev.Zeynep Özarslan ve Barış Çoban). İstanbul: Su Yayınları.
• CHANDLER, D. ve MUNDAY, R. (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü (Çev. Babacan Taşdemir). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• ÇAYCI, A. ve ÇAYCI B. (2016). Dijital İletişim Çağında Teknolojinin Açığa Çıkardıkları: Gözetim ve Mahremiyet. İNİF E- Dergi, 1 (2), 157-169.
• GERAY H. (2017), Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş: İletişim Alanından Örneklerle, İstanbul: Ütopya Yayınevi.
• GIDDENS, A. (2016). Modernliğin Sonuçları (Çev. Ersin Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/cagin-yeni-tehdidi-dijital-somurgecilik-oldu/1540881 (Erişim Tarihi: 06.03.2021)
• https://teknoskop.net/whatsapp-boykotu-sonrasi-son-durum-ne/(Erişim Tarihi:07.06.2021)
• JOUET, J. (1994). Communication and Mediation, Reseaux The French Journal of Communication. 2 (1), 71-90.
• KALAMAN, S. (2019). Yeni Medya ve Dijital Gözetim. Yönetim ve Ekonomi. 26 (2), 575-594.
• LYON, D. (2013). Gözetim Çalışmaları (Çev. Ali Toprak). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• ORWELL, G. (2007). 1984 (Çev. Celal Üster). İstanbul: Can Yayınları.
• ÖZTÜRK, S. (2013). Filmlerde Görünürlüğün Dönüşümü: Panoptikon, Süperpanoptikon. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36, 133-151.
• RITZER, G. (2016). Toplumun McDonaldllaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamanın Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme (Çev. Şen Süer Kaya). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• RIGEL, N., vd. (2005). Kadife Karanlık 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar. İstanbul: Su Yayınları.
• THOMPSON, J. (2008). Medya ve Modernite (Çev. Serdar Öztürk). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• YANIK, A. (2017). Bir Süperpanoptikon Olarak Yeni Medya: Yeni Medya Işığında Gözetimin Eleştirisi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2 (5), 785-900.
• YÜCEL, D. (2015). Sinema Filmlerinde Gözetim ve İktidar İlişkilerinin İnşası. International Journal Of Social Sciences and Education Research. 1 (2), 391-398.