Fonksiyonel Maliye Politikası

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 2, 3 - 15, 01.08.2011

Orhan Şener

Öz

1929 yılında piyasa ekonomisi teorisinin çökmesinden sonra, enflasyon sorununun çözülmesi için Batı ekonomilerinde Keynesyen maliye politikası uygulandı. Bununla birlikte, İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan çok önemli sosyo ekonomik problemleri çözmede Keynesyen politikalar başarılı olamadı. Böylece, Küreselleşme Akımına kadar devam eden, Fonksiyonel Maliye denilen yeni bir maliye politikası geliştirildi. Bu makale, Avrupa ülkelerinin ekonomik ve sosyal altyapılarını (ya da sosyal devletin temellerini) oluşturan, Fonksiyonel Maliyeyi kapsamaktadır. Richard Musgrave tarafından formüle edildiği biçimde, geleneksel maliye politikalarına aykırı bu model, modern kamu maliyesi ilkelerine dayanan biçimde devletin ekonomiye karışması gerektiğini savunmaktadır. Bu modele göre, devletin kaynak ayırımında etkinlik, gelir dağılımında adalet ve istikrar amaçlarına öncelik verilmelidir. Bu ana amaçlarının sırasına göre öncelikler verilmezse; işsizlik, istikrarsız fiyatlar, sürdürülemeyen büyüme oranı ve uluslararası ödemeler dengesizliği gibi sorunları çözüme kavuşturma olanağı yoktur. Bu nedenle, bu çalışmada devletin ilk amacı olan kaynak ayırımında etkinliğin sağlanabilmesi için ekonomiye karışmasını gerektiren durumları analiz edilmektedir. Devletin ekonomiye karışmasını gerektiren bu durumlar monopol, doğal tekel ya da azalan maliyetler ile marjinal maliyetin sıfır olduğu koşullardır. Makale ayrıca, 1980 li yıllarda İsviçre’de yürüttüğüm, kaynak ayırımında etkinlik ile ilgili olarak, özellikle demiryolu taşımacılığında etkinlik örneklerini içermektedir

Anahtar Kelimeler

fonksiyonel maliye politikası, kaynak ayrımında etkinlik, gelir

Kaynakça

• Herber, B. (1970) Public Finance, Richard D. Irwin INC.
• Lerner, Abba P. (1951), Economics of Employment, McGraw Hill
• Musgrave, R. A. (2004), “Kamu Maliyesi Teorisi – Kamu Ekonomisi Alanında Bir İnceleme”, Çev. Yaşar Metihbay, Orhan Şener, 1. Kitap: Kamu Harcamalarının Ekonomik Analizi ve Siyasal Karar Almada Etkinlik; 2. Kitap: Vergilemenin Ekonomik Analizi; 3. Kitap: Maliye Politikası, 3. Basım, Asil Yayıncılık, Ankara.
• Şener, O. (2003), Ünlü Ekonomistler, Beta Yayınları, İstanbul.
• Şener, O. (2010), Kamu Ekonomisi, 11. Basım, Beta Yayınevi, İstanbul.